Φελνίκος

H σημερινή συνέντευξη του Ζαν-Πιέρ Σεβενεμάν στον «ΚτΕ» είναι, νομίζω, πολύ σημαντική και θα έπραττε άριστα ο Γ. Παπανδρέου εάν έπαιρνε μερικά από τα επιχειρήματα του Γάλλου πολιτικού και τα προσέθετε στα δικά του εν όψει της Συνόδου Κορυφής. Ο Σεβενεμάν -όπως άλλωστε και πολλοί άλλοι πολιτικοί, οικονομολόγοι και αναλυτές στα καθ’ ημάς, στην Ευρώπη και διεθνώς- θέτει με καθαρό και συγκροτημένο τρόπο τέσσερα μεγάλα θέματα.

Πρώτον, η Ευρωζώνη δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς αλλαγή κανόνων. Δεύτερον, χρειάζεται πανευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάπτυξης και όχι λιτότητα. Τρίτον, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες κινούνται σε λάθος κατεύθυνση που οδηγεί σε γενίκευση της κρίσης. Και τέταρτον, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, χρειάζονται χαμηλά επιτόκια, μεγαλύτερος χρόνος αποπληρωμής και άλλοι όροι για το δάνειο και το χρέος.

Όταν σχεδόν όλοι συνομολογούν το αυτονόητο, είναι λάθος ο Γ. Παπανδρέου, για να αναφερθούμε στο ελληνικό πρόβλημα, να συνεχίζει να διαπραγματεύεται με καλούς τρόπους με την Άνγκελα Μέρκελ.

Είναι πλέον σε όλους φανερό ότι η Γερμανίδα καγκελάριος σκέφτεται μόνον τα δικά της συμφέροντα και όχι της Ενωμένης Ευρώπης. Μπορεί στα λόγια να υπερασπίζεται το ευρώ και την Ευρωζώνη και να λέει καλά λόγια για τη σοβαρή προσπάθεια που καταβάλλει η Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα, όμως όλες της οι ενέργειες δείχνουν ότι το μόνο που την ενδιαφέρει πραγματικά είναι να παραμείνει η ίδια καγκελάριος, να διατηρηθεί το κόμμα της στην κυβέρνηση και να ηγεμονεύσει η Γερμανία στην Ευρώπη.

Aπό τις αρχές του έτους και μέχρι πρότινος υπήρχε η εντύπωση, ακόμη και στις πονηρές και αδηφάγους αγορές, ότι η Γερμανία έβαλε μυαλό και τάσσεται υπέρ μιας «τελικής λύσης» στο πρόβλημα του χρέους της Ευρώπης. Δυστυχώς, φαίνεται ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Η Γερμανία της Μέρκελ άρχισε πάλι να παίζει το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι. Τα μηνύματα που εκπέμπει είναι αυτά της τιμωρίας και όχι της αλληλεγγύης προς τα κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Των μικρών βημάτων και όχι της συμφωνίας-πακέτο. Της γερμανικής μπότας στην Ευρώπη και όχι της ευρωπαϊκής Γερμανίας.

Η συμπεριφορά της Άνγκελα Μέρκελ και συνακόλουθα του Νικολά Σαρκοζί δείχνει ότι πριμοδοτούν την αστάθεια και όχι τη σταθερότητα στην Ευρώπη. Δείχνει ιδιοτέλεια, όχι μόνον πολιτική, και σίγουρα δεν εξυπηρετεί την προσπάθεια να υπάρξει ενωμένη Ευρώπη.

Δεν ξέρουμε αν η κυρία Μέρκελ παίζει σκληρό πόκερ, όπως ορισμένοι υποστηρίζουν, αλλά κάποιος πρέπει να της πει ότι δεν μπορεί να κερδίζει όλες τις παρτίδες. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να χαλάσεις μια παρτίδα πόκερ και ένας από αυτούς είναι να σηκωθείς να φύγεις. Επιτέλους, το λέει ο Ρομπόι, το λέει ο Μπαρόζο, το λέει ο Τρισέ, το λέει ο Γιούνκερ, το λένε τόσοι και τόσοι ότι πρέπει να δοθεί μια «τελική λύση» στη Σύνοδο Κορυφής.

Εάν παρ’ όλα αυτά η Γερμανία επιμείνει, ας βγει ο Γ. Παπανδρέου μαζί με τον Ιρλανδό ομόλογό του, οι δύο χώρες που έχουν ήδη ενταχθεί στον μηχανισμό στήριξης, και ας καταγγείλουν το παιχνίδι.

Ευχής έργο θα ήταν να συμπαραταχθεί μαζί τους και ο Σόκρατες, καθώς όλοι προβλέπουν και, ορθώς, ότι το επόμενο «θύμα» θα είναι η Πορτογαλία. Κι ακόμη καλύτερα θα ήταν εάν στη «γουρουνιά» της Μέρκελ απαντούσαν ενωμένα όλα τα PIGS, αλλά και το Βέλγιο και η Ιταλία και όσοι τέλος πάντων βλέπουν την καταστροφή να έρχεται. Ακόμη κι αν κανείς δεν συμφωνήσει, ίσως πρέπει μόνος του ο Γ. Παπανδρέου να βγει στο «αντάρτικο».

Σε τελική ανάλυση, τι άλλο περιμένουν από την Ελλάδα; Σε έναν χρόνο έκανε όσα δεν έγιναν δεκαετίες σ’ αυτή τη χώρα. Πάρθηκαν μέτρα και γίνονται αλλαγές που καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν έκανε και είναι αμφίβολο αν μπορεί να κάνει. Ευρισκόμενοι σε ανάγκη, υπογράψαμε ένα μνημόνιο δανεισμού επαχθές.

Παρ’ όλα αυτά, το τηρούμε, γιατί γνωρίζουμε ότι πολλά απ’ όσα περιέχονται σ’ αυτό είναι ορθά και έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και καιρό. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι θα τιμήσει την υπογραφή της. Θα αποπληρώσει το δάνειο. Δεν θα κάνει «κούρεμα», δεν θα προβεί σε αναδιάρθρωση, θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Παρ’ όλα αυτά, Γερμανοί, Φινλανδοί και Ολλανδοί επιμένουν να στρίβουν, με σαδισμό, το μαχαίρι στην πληγή.

Στη Σύνοδο Κορυφής δεν μπορεί η κυρία Μέρκελ και οι συνοδοιπόροι της να αρνούνται τα ελάχιστα, αυτά που σχεδόν όλοι θεωρούν αυτονόητα. Και ποια είναι αυτά; Επιμήκυνση, καλύτερο επιτόκιο και δυνατότητα επαναγοράς του χρέους. Αν δεν συμβούν αυτά, η Ελλάδα θα «πέσει».

Η... αγελάδα θα πεθάνει από ασιτία. Αν η Μέρκελ και οι συνοδοιπόροι της θέλουν η Ελλάδα να πεθάνει αργά και από ασφυξία, καλύτερα είναι να διαλέξει ο Γ. Παπανδρέου την «αυτοκτονία», που όμως θα προκαλέσει και τον ξαφνικό θάνατο τουλάχιστον της Ευρωζώνης.

Αν η Μέρκελ και οι συνοδοιπόροι της επιμείνουν να μας δοθεί μόνον επιμήκυνση και να συνδέσουν τον νέο μηχανισμό που θα στηθεί το 2013 με έξωση από τα θεσμικά όργανα και στέρηση του δικαιώματος ψήφου, καλύτερα είναι να τα τινάξουμε από τώρα όλα στον αέρα. Να το κάνουμε Κούγκι. Για να το κάνεις όμως Κούγκι, χρειάζεται εθνική συναπόφαση. Το βάρος αυτό δεν μπορεί να το πάρει μόνος του ένας πρωθυπουργός, μια κυβέρνηση, ένα κόμμα. Χρειάζεται συνεννόηση και ομοθυμία. Ή όλοι μαζί θα κερδίσουμε ή όλοι μαζί θα χάσουμε.

Η κυβέρνηση μέχρι τώρα προσπάθησε. Και προσπάθησε πολύ. Και περισσότερο ο πρωθυπουργός. Εφεξής όμως οι αποφάσεις πρέπει να είναι εθνικές. Ορθώς ο Γ. Παπανδρέου πριν από τις δύο συνόδους, της 11ης και της 25ης Μαρτίου, καλεί τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων για διαβούλευση. Μόνον που στις συναντήσεις πρέπει να ειπωθεί όλη η αλήθεια, να εξηγηθούν όλες οι λεπτομέρειες. Να συζητηθούν τα υπέρ και τα κατά. Να συμφωνηθεί ένα σχέδιο και περί αυτό να δημιουργηθεί ένα εθνικό μέτωπο. Όσα συμφωνηθούν να ειπωθούν στον λαό. Ακόμη κι αν διαφωνήσουν, οι πολίτες οφείλουν να γνωρίζουν την αλήθεια. Τι λέει ο ένας και τι ο άλλος. Ποιο είναι το σχέδιο και τα επιχειρήματα του ενός και ποια του άλλου.

Η αβεβαιότητα και η κατάθλιψη δεν μπορούν να συνεχιστούν και μετά την 25η Μαρτίου. Αν συμφωνηθεί ότι τα νούμερα και το πρόγραμμα δεν βγαίνουν, ας μας ειπωθεί με παρρησία τι μέλλει και τι δέον γενέσθαι. Να πάμε σε επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου; Σε αναδιάρθρωση του χρέους; Τι αυτά σημαίνουν; Μπορεί να γίνουν; Μπορεί η χώρα να τα αντέξει, πώς και πόσο; Αν διαπιστωθεί αδιέξοδο και εκτιμηθεί ότι χρειάζεται προσφυγή στις κάλπες, ας γίνει κι αυτό, παρ’ ότι όλοι γνωρίζουν ότι οι εκλογές δεν συνιστούν λύση και αντίθετα μπορεί να χειροτερέψουν τα πράγματα.

Αν τα κόμματα της Αριστεράς (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ) δεν θέλουν να συμμετάσχουν στην εθνική προσπάθεια, δικαίωμά τους. Ούτε είχαν ούτε πρόκειται, στο προβλεπτό τουλάχιστον μέλλον, να αναλάβουν κυβερνητικές ευθύνες, οπότε μπορούν να ομιλούν εκ του ασφαλούς και ανεύθυνα.

Η αξιωματική όμως αντιπολίτευση, ως κυβερνητικό κόμμα, πρέπει σ’ αυτή τη φάση να συνδράμει την κυβέρνηση. Αν πιστεύει ότι αυτή έχει τη λύση και μπορεί να τα καταφέρει, οφείλει να βγει και να την πει στον λαό, απαιτώντας ταυτόχρονα με κάθε μέσο τη διενέργεια εκλογών, με στόχο την απομάκρυνση της κυβέρνησης. Μάλιστα, στην περίπτωση αυτή, η κυβέρνηση θα έπρεπε να αποδεχτεί την πρόκληση.

Δεν είναι ώρα κομματικών διαιρέσεων και σκοπιμοτήτων. Είναι ώρες ευθύνης και εθνικού χρέους. Εδώ που φτάσαμε δεν επιτρέπεται και δεν πρέπει να κρυφτεί κανείς πίσω από αοριστίες και γενικότητες. Χρειάζεται σχέδιο συγκεκριμένο, καθώς και εναλλακτικές, εάν αυτό δεν ευοδωθεί. Υπάρχει Plan B και ποιο είναι αυτό;

Το ευκταίο θα ήταν Παπανδρέου και Σαμαράς να συμφωνήσουν και μαζί τους να συμπαραταχθούν επαγγελματικές και κοινωνικές οργανώσεις. Αν χρειάζεται μεγάλος συνασπισμός, ας γίνει. Αν απαιτείται να σχηματιστεί κυβέρνηση ευρύτερων συμπτώσεων και συναινέσεων, ας σχηματιστεί.

Όλοι γνωρίζουμε ότι η τριετία 2012-2015 είναι η πιο κρίσιμη στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. Την τριετία αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να κορυφωθεί. Ο πόλεμος που διεξάγεται πρέπει να αποβεί νικηφόρος. Όχι για τον Παπανδρέου ή τον Σαμαρά, για το ΠΑΣΟΚ ή τη Ν.Δ. Πρέπει να κερδηθεί για τη χώρα και τους πολίτες της. Και, όταν διεξάγεται πόλεμος, εκτός από συστράτευση, η χώρα χρειάζεται να κυβερνηθεί όπως κυβερνάται σ’ έναν πόλεμο.

Όσοι αφελείς υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο σημαίνει έμμεση βοήθεια στην κυβέρνηση πλανώνται πλάνην οικτρά. Η κυβέρνηση, όταν γίνουν εκλογές, θα επιδοκιμαστεί ή θα αποδοκιμαστεί γι’ αυτά που έκανε μέχρι τώρα και για όσα βέβαια εφεξής θα κάνει.

Η αντιπολίτευση θα επιδοκιμαστεί ή θα αποδοκιμαστεί όχι γι’ αυτά που έλεγε μέχρι τώρα, αλλά για τη στάση που θα κρατήσει τώρα, σε μια οριακή στιγμή για τη χώρα. Ιδιαίτερα, δε, η αξιωματική αντιπολίτευση από τη στάση που θα υιοθετήσει τώρα, εάν είναι εποικοδομητική, θα μπορέσει να ξεχρεώσει και το άθλιο κυβερνητικό της παρελθόν. Αρκεί να το καταλάβουν.

Εν κατακλείδι, ο πρωθυπουργός, εάν η Μέρκελ όντως επιμείνει η Σύνοδος Κορυφής να μη δώσει «τελική λύση», θα πρέπει να βγει στο αντάρτικο. Να διαλύσει την παρτίδα του πόκερ την οποίαν έχει στήσει η Γερμανίδα καγκελάριος.

Αν είναι να μας πάνε σε αναγκαστική αναδιάρθρωση και ελεγχόμενη χρεοκοπία οι άλλοι, και αφού προηγουμένως μας έχουν εξαντλήσει, ας κινηθούμε εμείς πριν από αυτούς. Δεν μπορεί να μας πηγαίνουν από αναβολή σε αναβολή. Γιατί είναι σίγουρο ότι αν μας δώσουν μόνον την επιμήκυνση, οι αγορές θα επιτεθούν λυσσαλέα. Και τότε, αργότερα, μέχρι τον Ιούνιο, η Μέρκελ ίσως αναγκαστεί να συμφωνήσει και για την επαναγορά, αφού όμως εμείς θα έχουμε δοκιμαστεί σκληρά και με τις τράπεζές μας να υποβάλλονται στα νέα stress test, που σ’ ένα τέτοιο δυσμενές περιβάλλον δεν ξέρουμε ποιες παρενέργειες μπορούν να παραχθούν.

Θα προσέθετα, δε, ο πρωθυπουργός πριν από την 25η Μαρτίου, εκτός από τους πολιτικούς αρχηγούς, να δει και να διαβουλευτεί και με όλους όσοι επηρεάζουν και καθορίζουν τον δημόσιο βίο.

Και πάντως, η απάντηση στη Μέρκελ και τους συνοδοιπόρους της, εάν επιμείνουν στην άκαμπτη και καταστροφική για την Ελλάδα και την Ευρώπη στάση τους, δεν μπορεί να ’ναι, όπως ορισμένοι αδαείς εισηγούνται, «θα υποχρεωθείτε να μας δανείσετε και άλλα 110 δισ.». Ναι, θα υποχρεωθούν να μας δανείσουν. Λύνεται έτσι το πρόβλημα ή μπαίνουμε πιο βαθιά σ’ αυτό; Το θέμα είναι να βγούμε στις αγορές. Όσο δεν βγαίνουμε -και με την ψιλή απόφαση της Συνόδου δεν πρόκειται να βγούμε-, η χώρα θα μεγαλώνει το χρέος της μέχρι να σκάσει.

Και προσοχή, τα 110 δισ. και όσα τυχόν μας δοθούν μελλοντικά είναι δάνειο, δεν είναι ομολογίες. Και το δάνειο, σύμφωνα και με τους όρους του μνημονίου, κρίνεται στα αγγλικά και όχι στα ελληνικά δικαστήρια.

Υστερόγραφο: Ακόμη κι αν όλα πάνε καλά στη Σύνοδο Κορυφής, ο πρωθυπουργός θα πρέπει το κλίμα συνεννόησης, αλλά και το ετοιμοπόλεμο να τα αποτυπώσει στο κυβερνητικό σχήμα.

Τα φαινόμενα κόπωσης και προϊούσας αποσύνθεσης της κυβέρνησης, για τα οποία γράφαμε προ δεκαπενθημέρου, πολλαπλασιάζονται. Τελευταίο επεισόδιο η πρωτοφανής και εν πολλοίς ακατανόητη και εχθρική ανακοίνωση του υπουργού Εσωτερικών κατά του υπουργού Άμυνας για το θέμα των μεταναστών!

Δυστυχώς, φαίνεται ότι στην κυβέρνηση εκτός από τα σπασμένα νεύρα έρχεται να προστεθεί και η έλλειψη σοβαρότητας...

H εξέγερση των λαών του Μαγκρέμπ και της Μέσης Ανατολής θέτει επί τάπητος το πρόβλημα της ασφάλειας της Ευρώπης από τους λαθρομετανάστες, της ενεργειακής της οχύρωσης και της οικονομικής της ευρωστίας. Τα σύννεφα που μαζεύονται στο νότιο τμήμα της λεκάνης της Μεσογείου είναι πολλά και βαριά...

Αν εκτιναχθεί η τιμή του πετρελαίου, εκτός από την κρίση χρέους, μπορεί να έχουμε και μια νέα μεγάλη πετρελαϊκή κρίση. Τη μία κρίση η Ευρώπη μπορεί να την αντέξει. Και τις δύο μαζί είναι αμφίβολο. Σε κάθε πάντως περίπτωση, δεν μπορεί σ' αυτούς τους ταραγμένους καιρούς να είναι διχασμένη. Ενωμένη, ίσως μπορεί να τις αντιμετωπίσει. Σπαρασσόμενη και διαιρεμένη, όχι.

Αυτά τα γράφαμε στις 5 Φεβρουαρίου. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Ο Μουμπάρακ έπεσε. Ο Καντάφι αιματοκυλίζει τη χώρα του και τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στη Σαουδική Αραβία. Αν τεθεί εκποδών και η δυναστεία Σαούντ, οι ειδικοί προβλέπουν ότι η τιμή του πετρελαίου ίσως ξεπεράσει και τα 200 δολάρια το βαρέλι. Ο πλανήτης θα ζήσει ένα είδος «παγετώνα», καθώς η παγκόσμια οικονομία θα βυθιστεί στην ύφεση, άγνωστο για πόσο διάστημα, αλλά και με ποιον τρόπο θα βγει από αυτήν.

Εάν αυτό συμβεί, που πλέον τίποτε δεν το αποκλείει, η Ευρώπη θα τιναχτεί στον αέρα. Αν στις 25 Μαρτίου, στη Σύνοδο Κορυφής, οι «27» αρνηθούν να μελετήσουν την καταστροφή που έρχεται και ανάλογα να εκπονήσουν ένα σχέδιο αντιμετώπισης, τότε τα χειρότερα είναι μπροστά μας.

Το πρόβλημα της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, των PIGS τέλος πάντων, είναι παρωνυχίδα σε σχέση με τον επερχόμενο αραβικό εφιάλτη. Αν η Μέρκελ, ο Σαρκοζί και ορισμένοι άλλοι, κυρίως της Βόρειας και Ανατολικής Ευρώπης, ηγέτες επιμένουν να τοποθετούν τα στενά εθνικά τους συμφέροντα υπεράνω των συμφερόντων της Ένωσης, τότε οι εξελίξεις θα είναι δυσάρεστες και για τους ίδιους.

Αν στις 25 Μαρτίου η ηγεσία της Ευρώπης δεν στείλει στις αδηφάγους αγορές ένα καθαρό μήνυμα στήριξης του Νότου και των περιφερειακών οικονομιών της Ένωσης, την επομένη ακριβώς το νέο θύμα θα είναι η Πορτογαλία. Η χώρα του Σόκρατες θα «πέσει» και θα πάρουν σειρά η Ισπανία του Θαπατέρο και η Ιταλία του Μπερλουσκόνι, που ούτως ή άλλως δοκιμάζεται από τα καμώματα του «καβαλιέρε», αλλά και -όπως αποδεικνύεται- έχει παραποιήσει, όπως και η Ελλάδα, πολλά από τα δημοσιονομικά της δεδομένα. Μια τέτοια εξέλιξη -σε συνδυασμό με πιθανή πετρελαϊκή κρίση- θα κάνει την Ευρώπη... Κούγκι.

Όταν στα μέσα Ιανουαρίου είχα βρεθεί στη Λιβύη, άκουγα με έκπληξη τον Μουαμάρ Καντάφι να απαιτεί από τους Ευρωπαίους ηγέτες να του καταβάλλουν 5 δισ. ευρώ ετησίως. Η απειλή που εκτόξευε ήταν πολύ συγκεκριμένη. «Δώστε μου τα λεφτά», έλεγε, «για να σταματήσω τη λαθρομετανάστευση.

Διαφορετικά, θα κάνω την Ευρώπη, εκτός από γηραιά, και μαύρη». Οι δραματικές εξελίξεις στη Λιβύη ακύρωσαν το «νταβατζιλίκι» του απίθανου συνταγματάρχη, όμως το τίμημα που καλείται να καταβάλει, λόγω της πετρελαϊκής βόμβας, η Ευρώπη είναι πολύ υψηλότερο – και δεν είναι μόνον οικονομικό.

Αυτή τη στιγμή, η Ευρώπη αντιμετωπίζει πέντε μείζονες απειλές. Η πρώτη είναι η κρίση χρέους, η δεύτερη η επερχόμενη πετρελαϊκή κρίση, η τρίτη ονομάζεται λαθρομετανάστευση, καθώς το επόμενο διάστημα η Ευρώπη θα πολιορκηθεί κυριολεκτικά από τους «φτωχοδιάβολους» του Μαγκρέμπ και της Μέσης Ανατολής.

Η πίεση που δέχονται οι ευρωπαϊκές κοινωνίες από τους Αφρικανούς, τους Αφγανούς, τους Πακιστανούς και τους άλλους Ασιάτες θα πολλαπλασιαστεί από τους Άραβες μουσουλμάνους. Τυνησία, Λιβύη, Αίγυπτος, Υεμένη, Ιορδανία, Συρία, Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Αλγερία αποτελούν εργοστάσια εξαγωγής πληθυσμών.

Οι προαναφερθείσες τρεις απειλές για την Ευρώπη θα παροξύνουν άλλες δύο εγγενείς. Η μία, δηλαδή η τέταρτη, είναι η ανεπάρκεια της υφιστάμενης πολιτικής ηγεσίας και η άλλη, η πέμπτη, η κοινωνική αποδιάρθρωση.

Πιο συγκεκριμένα: Αυτή τη στιγμή, η Ε.Ε. στερείται ισχυρών πολιτικών ηγεσιών. Οι πάντες δοκιμάζονται. Η Μέρκελ, έπειτα από μερικούς μήνες, πιθανότατα θα χάσει την καγκελαρία. Η εκλογική συντριβή στο Αμβούργο ήταν μόνο η αρχή, η Βάδη-Βυρτεμβέργη ακολουθεί και έπονται κι άλλα «Βατερλό». Ο Σαρκοζί είναι υπό διαρκή αμφισβήτηση, και το πιο πιθανό είναι έπειτα από έναν χρόνο να εγκαταλείψει τα Ηλύσια Πεδία και να παραδώσει τα κλειδιά στο αφεντικό του ΔΝΤ, τον σοσιαλιστή Στρος-Καν. Ο Μπερλουσκόνι άγεται και φέρεται μεταξύ δικαστηρίων, μπούγκα μπούγκα και χλεύης.

Ο Θαπατέρο, αν στη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου δεν υπάρξει «συνολική λύση» στην κρίση χρέους, θα δει την Ισπανία να δοκιμάζεται και τον αντίπαλό του, Ραχόι, να προελαύνει ακάθεκτος προς την κυβέρνηση. Όταν οι ηγεσίες των τεσσάρων μεγαλύτερων κρατών της Ευρωζώνης βρίσκονται στα πρόθυρα της εξόδου από την εξουσία, η πολιτική κρίση στην Ε.Ε. είναι δεδομένη.

Κρίση χρέους, πετρελαϊκή κρίση, λαθρομετανάστευση και πολιτική κρίση είναι λογικό να οδηγούν σε κοινωνική κρίση. Η επικράτηση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου στην οικονομία έχει ήδη προκαλέσει πολλούς κοινωνικούς κραδασμούς, ενώ η φτωχοποίηση μεγάλων τμημάτων πληθυσμού κυρίως στον Νότο και στην περιφέρεια της Ευρώπης μπορεί να γίνει η σπίθα που θα βάλει φωτιά στον κάμπο, ιδιαίτερα όταν οι συνέπειες της πετρελαϊκής κρίσης και της λαθρομετανάστευσης γίνουν καθημερινό βίωμα.

Όταν μάλιστα δεν υπάρχει και κάποιος ευδιάκριτος ισχυρός παγκόσμιος ηγέτης ή έστω κάποιοι σταθεροί πόλοι αναφοράς, όπως παλαιότερα οι ΗΠΑ και η Ρωσία, που θα διαδραματίσουν ρόλο καθοδηγητή των εξελίξεων. Ο Mπαράκ Ομπάμα, αν και δημοφιλής, μάλλον αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων, όπως φανερώνει και η συμπεριφορά του στο ξέσπασμα του ισλαμικού φονταμενταλισμού και του αραβικού εθνικισμού, ενώ Ρωσία και Κίνα δεν αποτελούν σημεία αναφοράς για τις κοινωνίες.

Τούτων δοθέντων, η Σύνοδος Κορυφής του Μαρτίου θα είναι καθοριστικής σημασίας όχι τόσο για το ελληνικό πρόβλημα, όσο για το μέλλον της Ευρώπης. Εάν η Άνγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί για μία εισέτι φορά επιλέξουν τον ρόλο όχι του μηχανοδηγού, αλλά του καθημερινού διαχειριστή πολυκατοικίας, όπου πρωταρχικό μέλημά τους είναι να πληρώσουν οι ίδιοι λιγότερα κοινόχρηστα για τις βλάβες στο ασανσέρ και τις υδρορροές, τότε το μέλλον της Ευρώπης είναι άδηλο.

Οι αγορές -που το τελευταίο διάστημα είχαν επιδείξει αυτοσυγκράτηση επειδή πίστεψαν ότι θα υπάρξει «συνολική λύση»- θα επιτεθούν εκ νέου με μανία, αδιαφορώντας για το αν το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης περνά μέσα από το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας ή την επαναγορά ομολόγων των υπερχρεωμένων κρατών-μελών της.

Αυτό στα καθ' ημάς σημαίνει ότι αφενός η κυβέρνηση θα δοκιμαστεί σκληρά, κάτι που δεν θα ενδιέφερε τόσο εάν υπήρχε συγκροτημένη, σοβαρή και «απελευθερωτική» του μνημονίου εναλλακτική λύση, και αφετέρου η χώρα θα μπει σε περιδίνηση, που θα τη στιγματίσει τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία, αν όχι εικοσαετία.

Για έναν χρόνο ακόμη, λόγω του δανείου των 110 δισ. ευρώ, μπορεί να είναι προστατευμένη, όμως σ' ένα δυσμενές ευρωπαϊκό περιβάλλον τείχη προστασίας για μια υπερχρεωμένη, μη παραγωγική και ήκιστα ανταγωνιστική χώρα δεν υπάρχουν. Τα δημοσιονομικά μεγέθη, παρά τις προσπάθειες και τις θυσίες που καταβάλλονται, θα χειροτερεύουν, το πολιτικό περιβάλλον θα αποδυναμώνεται και η κοινωνική ένταση θα αυξάνει.

Η συνεννόηση, αν όχι και συνεργασία, μεταξύ των νηφάλιων πολιτικών δυνάμεων και σίγουρα των δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας, διαγενομένων του χρόνου και των εξελίξεων, θα καθίσταται αναγκαία συνθήκη για να αντιμετωπιστεί η κρίση.

Η κυβέρνηση μπορεί να διαθέτει ικανή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, όμως οφείλει χωρίς καμία διάθεση αλαζονείας -με γενναιότητα και περίσσευμα ειλικρίνειας- να θέσει στις άλλες πολιτικές δυνάμεις, αλλά και στις κοινωνικές και επαγγελματικές οργανώσεις, όλα τα στοιχεία του προβλήματος και να τις καλέσει να εκπονήσουν από κοινού ένα τριετές τουλάχιστον πρόγραμμα εξόδου από την κρίση.

Λέμε «τριετές» επειδή την περίοδο 2012-2015 φαίνεται ότι η καμπύλη του χρέους, αλλά και των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν, θα βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο – το ευκταίο θα ήταν να υπάρξει ένα πενταετές ή ακόμη και δεκαετές πλάνο ανόρθωσης της χώρας.

Η αντιπολίτευση, και ιδιαίτερα η αξιωματική, αφήνοντας στην άκρη τις αντιμνημονιακές κορόνες και τις μικροκομματικές προσθαφαιρέσεις πολιτικών και εκλογικών κερδών, οφείλει επίσης να προσέλθει σ' αυτόν τον διάλογο με εποικοδομητική διάθεση και να συμφωνήσει σ' ένα ρεαλιστικό και βιώσιμο σχέδιο οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ανασυγκρότησης του δημόσιου βίου. Το ίδιο πρέπει να πράξουν και οι κοινωνικές και επαγγελματικές οργανώσεις.

Αν στις 25 Μαρτίου, στη Σύνοδο Κορυφής, οι «27» δεν συμφωνήσουν σ' ένα σχέδιο «συνολικής λύσης» για την κρίση χρέους στην Ευρώπη και επιλέξουν τη συνήθη, και καταστροφική όπως έχει αποδειχθεί, μέθοδο της στάγδην επικούρησης των περιφερειακών οικονομιών, τότε οι Έλληνες πρέπει να ξαναθυμηθούν την εθνική παλιγγενεσία. Να μονοιάσουν και να συμφωνήσουν σε μια κοινή πορεία για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Χρειάζεται εθνικός συναγερμός. Οι έχοντες την ευθύνη για την πορεία της χώρας και του έθνους οφείλουν να τον κηρύξουν και να στρατευθούν για την αντιμετώπιση των δεινών που όλοι προβλέπουν ότι έρχονται, αλλά ελάχιστοι πράττουν τα απαιτούμενα για να αποφευχθούν. Μετά, και όταν το πρόβλημα ξεπεραστεί, μπορούμε να επιστρέψουμε στο αγαπημένο μας εθνικό σπορ της αντιπαράθεσης και των αλληλοκατηγοριών.

Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή το πρόβλημα δεν ξεπεραστεί, κανείς από αυτούς που σήμερα αντιπαρατίθενται δεν θα βρίσκεται εδώ για να συνεχίσει τον τσακωμό...