Φελνίκος

Πολύ κακώς λέγεται ότι η πολιτική ζωή της Ελλάδος είναι για κλάματα. Για γέλια είναι. Για γέλια μέχρι δακρύων. Από αυτή την άποψη, όντως μπορεί να είναι για κλάματα.

Στη διαπίστωση αυτή καταλήγω με αφορμή την έξαψη που επικρατεί στους, ανά την επικράτεια, πολιτικούς καφενέδες, με αφορμή την εκλογή του Αλέξη Τσίπρα στην προεδρία του Συνασπισμού.

Θαρρείς και συνέβη κάτι το πρωτοφανές και κοσμοϊστορικό. Επειδή ένας 34χρονος έγινε αρχηγός ενός μικρού, του τέταρτου σε κοινοβουλευτική δύναμη, κόμματος της Αριστεράς, κάποιοι βάλθηκαν να μας τρελάνουν. Σώνει και καλά θέλουν να μας πείσουν ότι ήρθαν τα πάνω κάτω. Ότι το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα θα καταρρεύσει. Ότι ο δικομματισμός τελείωσε. Ότι η λάιτ εκδοχή του κομμουνισμού στις επόμενες εκλογές θα καταλάβει τα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ύστερα από λίγο θα στρογγυλοκαθίσει στις υπουργικές καρέκλες. Είπαμε να λέμε καλαμπούρια για να περνάει η ώρα, αλλά μην το παρακάνουμε κιόλας.

Καλό παιδί ο Τσίπρας, ακτιβιστής, άξιο παλικάρι, όμορφος, αγκιτάτορας, φρέσκια και ζωντανή παρουσία σ’ ένα καταθλιπτικό πολιτικό περιβάλλον, αλλά μέχρις εκεί. Όπως πλασάρεται ή προσπαθούν κάποιοι -για άλλους, ιδιοτελείς ίσως, λόγους- να τον πλασάρουν, θα καταλήξει να γίνει η Τσέκου της πολιτικής.

Πώς οι τηλεοράσεις, επειδή το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο τους απαγορεύει να λένε το όνομά της, την αναφέρουν ως «η 35χρονη», έτσι και ο Τσίπρας προπαγανδίζεται ως ο... 34χρονος. Θαρρείς και το «34χρονος» αποτελεί πολιτική ιδιότητα. Και μάλιστα ότι είναι το πλεονέκτημά του, το δόρυ με το οποίο ως άλλος Αϊ-Γιώργης θα λογχίσει τον δράκο του δικομματισμού.

Αν το πλεονέκτημά του έναντι των άλλων πολιτικών αρχηγών είναι η ηλικία του, πολύ φοβούμαι ότι ο δυστυχής Αλέξης (Τσίπρας) δεν θα προλάβει να μακροημερεύσει στην ηγεσία του ΣΥΝ, ώστε κάποια στιγμή να αναφωνήσει ως άλλος Κ. Λαλιώτης ότι «το 2015 θα είναι όχι 49, αλλά 41 ετών». Στην ηλικία του Τσίπρα ο Γ. Παπανδρέου ήταν ήδη υπουργός· ασκούσε κυβερνητική εξουσία. Δεν ήταν, δηλαδή, υπεύθυνος να διευθετήσει τις αντιθέσεις μεταξύ Λαφαζάνη, Μαργαρίτη, Νταβανέλου και Ρινάλντι, αλλά να διαχειριστεί κρατικές υποθέσεις. Κάποιοι ίσως να μου αντιτείνουν ότι το να γεφυρώσεις τις διαφορές μεταξύ Αριστερού Ρεύματος και ανανεωτικών του ΣΥΝ είναι απείρως πιο δύσκολο από το να εξομαλύνεις τις διαφορές Ελλάδος και Τουρκίας. Ίσως και να έχουν δίκιο.

Επίσης, ο Κ. Καραμανλής έγινε αρχηγός κόμματος αξιωματικής αντιπολίτευσης όντας επτά χρόνια μεγαλύτερος από τον Τσίπρα. Υποθέτω ότι το να είσαι υποψήφιος πρωθυπουργός στα 41 σου είναι πολύ πιο σημαντικό από το να είσαι στα 34 σου αρχηγός ενός κόμματος του 5%. Όπως επίσης υποθέτω ότι δεν πρέπει να μεμφόμαστε τον Τσίπρα επειδή είναι δύο χρόνια μεγαλύτερος απ’ ό,τι ήταν ο Λοράν Φαμπιούς όταν έγινε πρωθυπουργός της Γαλλίας. Ας σταματήσουν, λοιπόν, κάποιοι να προβάλλουν την ηλικία του Τσίπρα ως πλεονέκτημα. Ξέρω πολλούς οι οποίοι στην ηλικία του διευθύνουν επιχειρήσεις-κολοσσούς ή προΐστανται εταιρειών ή οργανισμών πολύ πιο σημαντικών απ’ ό,τι ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς.

Εξάλλου, αρχηγός έγινε επειδή ο Αλ. Αλαβάνος για ιατρικούς λόγους, δεν μπορούσε να ηγείται του Συνασπισμού. Κι αυτό είναι το δεύτερο στοιχείο της υποκρισίας της Κουμουνδούρου. Ξαφνικά, όπως οι καλόγεροι τον Μεσαίωνα, βάφτισαν το κρέας ψάρι. Όλοι γνωρίζουμε ότι «η λύση Τσίπρας» ήταν αναγκαστική. Δεν έγινε, όπως υποστήριξε ο Αλ. Αλαβάνος σε προχθεσινή συνέντευξή του στην Έλλη Στάη, επειδή στον ΣΥΝ αποφάσισαν «να δώσουν ρόλο στη νεολαία που είναι αποκλεισμένη». Έγινε επειδή ο Αλ. Αλαβάνος δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει βιολογικά στα καθήκοντά του ως αρχηγού κόμματος. Εκ των υστέρων μπορεί να επινοούνται πολλές θεωρίες, όμως η αλήθεια είναι αυτή και μόνον αυτή, και τη γνωρίζουν όχι μόνον στην Κουμουνδούρου, αλλά καθ’ άπασαν την επικράτεια, αφού οι του Συνασπισμού φρόντισαν εγκαίρως και εγκύρως να την αποκαλύψουν.

Και είναι κρίμα για τον Συνασπισμό που στερείται των ηγετικών προσόντων του Αλαβάνου, αφού -παρά τα όσα λέγονται- ο ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με ποιοτικές μετρήσεις, θα μπορούσε να πετύχει καλύτερα εκλογικά αποτελέσματα στο μέλλον με αυτόν στο τιμόνι του.

Ίσως επειδή στη Βουλή και από τηλεοράσεως επέδειξε πολιτική ωριμότητα, στιβαρότητα, ρεαλισμό, ευελιξία και ρητορική δεινότητα. Ίσως επειδή ο αντικομφορμισμός του ήταν αληθινός και όχι δήθεν. Ίσως επειδή στην επιτυχημένη εκτέλεση των καθηκόντων του είχε αρωγό την πολύχρονη κοινοβουλευτική του πείρα. Τη συμπάθεια της νεολαίας και των αριστερόστροφων οπαδών του ΠΑΣΟΚ την κέρδισε ο ΣΥΝ λόγω της αντισυστημικής συμπεριφοράς και της πολιτικής τακτικής που επέβαλε στο κόμμα του ο Αλαβάνος. Δικά του στοιχήματα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, η κάθοδος του Τσίπρα στις δημοτικές εκλογές, η ώσμωση με τον λεγόμενο εξωκοινοβουλευτικό χώρο, η σύγκρουση για το άρθρο 16. Στοιχήματα που έβαλε και κέρδισε.

Και ερχόμαστε τώρα στα πιθανά αποτελέσματα που μπορεί να έχει ο ΣΥΝ με αρχηγό τον Αλέξη Τσίπρα. Οι δημοσκοπήσεις λένε ότι μπορεί να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία του Αλαβάνου. Υπό την προϋπόθεση, θα λέγαμε εμείς, ότι ο Αλαβάνος θα παραμείνει πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή. Ο Αλ. Τσίπρας όντως μπορεί να εξελιχθεί σε γκόλντεν μπόι της Αριστεράς εάν παραμείνει «δίδυμο» με τον Αλ. Αλαβάνο.

Σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα της κάλπης στις επόμενες βουλευτικές εκλογές θα δείξουν εάν η βουτιά στην επετηρίδα θα αποβεί επ’ ωφελεία του ΣΥΝ ή δεν θα τον μετατρέψει, όπως κάποιες Κασσάνδρες προβλέπουν, σε «παιδική χαρά». Σίγουρα είναι νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή πολιτικά συμπεράσματα. Τώρα ο άνεμος είναι ούριος στα πανιά της Κουμουνδούρου, τίποτε όμως δεν εγγυάται ότι αύριο δεν θα το γυρίσει σε άπνοια ή και σε τραμουντάνα. Σε κάθε όμως περίπτωση, ακόμη και αν τα εκλογικά αποτελέσματα δεν είναι τα πιθανολογούμενα ή τα αναμενόμενα, ο ΣΥΝ με τον Αλ. Τσίπρα θα έχει καταφέρει να ανανεώσει ηλικιακά την κομματική του βάση -άρα και να επιτύχει στρατηγικά τη μακροημέρευσή του-, αφού θα πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι ένα σημαντικό κομμάτι της νεολαίας θα στραφεί προς αυτόν.

Από αυτή την άποψη πρέπει να ομολογήσουμε ότι ο ΣΥΝ για τα «κυβικά» του συμπεριφέρεται πολιτικά έξυπνα. Το 1993 με τον Νίκο Κωνσταντόπουλο κατάφερε να διεισδύσει στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Με τον Αλαβάνο διείσδυσε στον χώρο της ανένταχτης και «ακάλυπτης» από το ΠΑΣΟΚ Αριστεράς. Και τώρα με τον Τσίπρα διεισδύει στον χώρο της νεολαίας. Από άποψη πολιτικής στρατηγικής, η Κουμουνδούρου αποδεικνύεται περισσότερον διορατική και επαρκής από τον Περισσό και τη Χαριλάου Τρικούπη.

Ας αφήσουμε όμως τον ΣΥΝ και ας πάμε στις πολιτικές φουσκοθαλασσιές που παρατηρούνται στο ΠΑΣΟΚ. Εντελώς ακατανόητα κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ, μόλις εξελέγη ο Τσίπρας, έχασαν τα μυαλά τους. Δείγμα προφανώς της πολιτικής ευήθειας που τους διακρίνει. Άρχισαν να βάλλουν κατά του νεαρού αρχηγού κατά ριπάς, αναιτίως και ασυστόλως. Θαρρείς και ήθελαν να τον ισχυροποιήσουν. Να τον καταστήσουν αντίπαλο δέος και πόλο. Αντί να του ευχηθούν καλή επιτυχία στα καθήκοντά του, έβγαλαν χολή. Γκρίνιαξαν σαν τις μωρές παρθένες που τους κλέβουν τους γαμπρούς. Αντί να έχουν συμπεριφορά στελεχών μεγάλου κόμματος, μετατράπηκαν σε Φλωράκη και Κύρκο της δεκαετίας του ’80 που συνεχώς παραπονούνταν επειδή ο Ανδρέας (Παπανδρέου) τούς «έκλεβε» τις ψήφους. Γιατί όμως τόση ανησυχία στο ΠΑΣΟΚ; Γιατί αυτή η απώλεια ψυχραιμίας; Επειδή ένα 10% των ψηφοφόρων του δηλώνει ότι θα προτιμήσει τον ΣΥΝ;

Όχι βέβαια. Οι δηλώσεις τους είναι απότοκο της κακής ψυχολογίας που υπάρχει στην αξιωματική αντιπολίτευση μετά την ήττα στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου 2007 και των όσων, περιλαμβανομένης και της (επαν)εκλογής Παπανδρέου στην ηγεσία, ακολούθησαν. Οι σπασμωδικές και πολιτικά παιδιάστικες αντιδράσεις των στελεχών του ΠΑΣΟΚ είναι σύμπτωμα της γενικότερης παραζάλης που έχει καταλάβει τη Χαρ. Τρικούπη. Εν μέρει -και για κάποιους πολιτικά λιποβαρείς και ελαφρόμυαλους- μπορεί και να δικαιολογείται μια τέτοια στάση. Σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορεί να είναι αυτή η επίσημη θέση του ΠΑΣΟΚ. Μόνον όσοι έχουν μάθει να τα βλέπουν όλα μαύρα-άσπρα μπορούν να υιοθετήσουν παρόμοιες απόψεις ή συμπεριφορές. Όσοι γνωρίζουν ότι η πολιτική είναι μαραθώνιος και όχι κατοστάρι οφείλουν να παραμένουν ψύχραιμοι. Όπως ο Κ. Σημίτης, που με την προχθεσινή του ομιλία, παρά τις πολλές ενστάσεις επί της ουσίας των λεγομένων του για την προοδευτική διακυβέρνηση, έδειξε ότι είναι ένας νουνεχής και σώφρων πολιτικός. Αντί τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ να προσπαθούν να διαβάσουν δήθεν «πίσω από τις γραμμές» και να ανακαλύψουν τις «σκοτεινές επιδιώξεις» και τα «αλλότρια κίνητρα» του τέως πρωθυπουργού «κατά του Γ. Παπανδρέου», οφείλουν να αναγνώσουν τις επισημάνσεις του και να προβληματιστούν σοβαρά απ’ αυτές. Ίσως, αν το καταφέρουν αυτό, να κάνουν πιο εύκολο τόσο το αντιπολιτευτικό τους έργο όσο και τον δρόμο επιστροφής τους στην εξουσία.

Και για να το κάνουμε πιο λιανά. Το ΠΑΣΟΚ πριν από πέντε μήνες υπέστη μια μεγάλη εκλογική ήττα. Ήταν η δεύτερη συνεχόμενη. Κάτι που είχε να τους συμβεί από το 1977. Ακολούθησε ένα δίμηνο διχασμού μέχρι να (επαν)εκλεγεί ο αρχηγός και άλλο ένα δίμηνο μέχρι να επέλθει συμφιλίωση ή έστω μορατόριουμ μεταξύ τους.

Τι ήθελαν δηλαδή; Να τους επιβραβεύσει κιόλας ο κόσμος; Για πέντε μήνες έβγαζαν τα μάτια τους, έδειχναν τον πιο κακό εαυτό τους, και ήθελαν να είναι αρεστοί στους ψηφοφόρους;

Βεβαίως και θα τους «μαυρίζει» ο κόσμος. Ορθότατα και τους αποστρέφεται. Αυτό λέει η πολιτική λογική. Αντί να χαίρονται που δεν υφίστανται μόνον αυτοί τη φθορά, αλλά και η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση, γκρινιάζουν επειδή δεν εισπράττουν τη φθορά της Ν.Δ. Ακούν τον κάθε «παπάρα» αναλυτή που προφητεύει μαζί με το τέλος του πολιτικού συστήματος και το τέλος του δικομματισμού.

Πόσες φορές εξαγγέλθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια: ο θάνατος του δικομματισμού, το τέλος της Μεταπολίτευσης, η διάσπαση των δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας; Πάμπολλες. Κάθε φορά που υπήρχε κρίση, οι δημολογούντες πάθαιναν σεληνιασμό. Κάθε φορά τα επιχειρήματα ήταν τα ίδια και είχαν την ίδια επωδό: «Τώρα οι συνθήκες είναι διαφορετικές».

Πάντα οι συνθήκες ήταν διαφορετικές. Και πάντα ο δικομματισμός ανασταινόταν και το πολιτικό σύστημα τη γλίτωνε. Έτσι θα τη γλιτώσουν και τώρα. Όσο το εκλογικό σύστημα απαγορεύει τις κυβερνητικές συνεργασίες και πριμοδοτεί το πρώτο κόμμα, οι δύο μεγάλες πολιτικές οικογένειες, της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς, θα εναλλάσσονται στην εξουσία. Ύστερα από μερικούς μήνες, όταν κατακαθήσει ο μετεκλογικός πολιτικός κουρνιαχτός, οι πολιτικές δυνάμεις θα αρχίσουν να ξαναβρίσκουν τα «κιλά» τους.

Μέχρι τότε, ψυχραιμία. Εξάλλου, αν δει κάποιος την τελευταία έρευνα της MRB, θα το καταλάβει. Ο ΣΥΝ φτάνει στο 11-12%. Παίρνει 10% από τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ. Από το 11-12% όμως το 62,4% τάσσεται υπέρ της πολιτικής κυβερνητικής συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ. Μόνον το 35,7% είναι υπέρ της πολιτικής αντιπαράθεσης με το ΠΑΣΟΚ.

Αυτό το 35,7% είναι το 4,3% του σκληρού πυρήνα του ΣΥΝ. Όταν θα πηγαίνουμε προς τις εκλογές και πρέπει να ψηφίσουμε για κυβέρνηση, ο ΣΥΝ θα βρεθεί προ διλήμματος. Ή θα πει «ναι» στη συνεργασία που σήμερα απορρίπτει ή θα επιμείνει στο «όχι» και τουλάχιστον ένα 70% από το 62,4% (που προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ) θα του φύγει.

Αν όμως του φύγει αυτό -που είναι περίπου 5%- και πάει στο ΠΑΣΟΚ, τότε ο ΣΥΝ το πολύ πολύ να φτάσει το 6,5%. Οπότε, τα πάντα θα εξαρτηθούν από τις συσπειρώσεις των δύο μεγάλων κομμάτων και τις μεταξύ τους εισροές-εκροές που, σύμφωνα πάντα με τις δημοσκοπήσεις, είναι θετικές για το ΠΑΣΟΚ.

Κάντε τον υπολογισμό και θα δείτε ότι τα πράγματα δεν είναι και τόσο τραγικά όσο παρουσιάζονται. Απλώς χρειάζεται ψυχραιμία και μυαλό -εκτός βέβαια από τις απαραίτητες αλλαγές στη στρατηγική, τις πολιτικές, τις συμμαχίες, τα πρόσωπα- για να τα καταλάβει κάποιος. Ορισμένοι αποδεδειγμένα δεν το διαθέτουν. Άλλοι το ξέρουν, αλλά κάνουν δικό τους παιχνίδι και για ιδιοτελείς λόγους…