Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 10, 2007

 

Το "Μαύρο Κουτί" των γκάλοπ (8-9-2007)

Οργιάζουν η παραπληροφόρηση, η προπαγάνδα και η μαύρη αγορά σχετικά με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων – οι οποίες διενεργούνται, αλλά δεν δημοσιοποιούνται. Υπάρχουν όμως ορισμένα στοιχεία τα οποία είναι κοινά.

Καταρχήν όλοι ανιχνεύουν ένα ρευστό τοπίο. Το ποσοστό των αναποφάσιστων θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό λίγες ημέρες πριν προσέλθουμε στις κάλπες.

Η λεγόμενη αδιευκρίνιστη ψήφος -περιλαμβανομένης της αποχής, της λευκής και της άκυρης ψήφου- είναι αυτή που εν τέλει θα κρίνει αν πρώτο κόμμα έλθει η Ν.Δ. ή το ΠΑΣΟΚ, καθώς και αν ο ΛΑΟΣ θα είναι ή όχι στη Βουλή, οπότε και θα ξέρουμε αν θα υπάρχει ή όχι αυτοδυναμία.

Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το όριο του 3% θα το περάσουν πέντε κόμματα και ο νικητής στην καλύτερη περίπτωση θα έχει 151-152 βουλευτές.

Ένα άλλο εύρημα είναι ότι ο λεγόμενος δικομματισμός είναι δύσκολο να φτάσει το 86% των εκλογών του 2004 και θα περιοριστεί σ’ ένα ποσοστό 82-83%.

Η κατάταξη των κομμάτων, στις περισσότερες δημοσκοπήσεις, φέρνει τη Ν.Δ. στην πρώτη θέση, ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ, τρίτο είναι το ΚΚΕ, τέταρτος ο ΣΥΡΙΖΑ και πέμπτος ο ΛΑΟΣ. Σε ορισμένες δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να υπολείπεται του ΛΑΟΣ, ενώ σε κάποιες άλλες την πρώτη θέση καταλαμβάνει το ΠΑΣΟΚ.

Σχετικά με τα ποσοστά, τα ευρήματα ποικίλλουν. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν τον ΣΥΡΙΖΑ και τον ΛΑΟΣ να κυμαίνονται στο 4% με μικρές αυξομειώσεις και το ΚΚΕ να αγγίζει ή και να ξεπερνά το 7%.

Το πρόβλημα είναι με τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. Και για τα δύο κόμματα ο προβληματισμός είναι σχετικά με το «όριο αντοχής» του 40%. Κάποιες δείχνουν το ΠΑΣΟΚ να κυμαίνεται γύρω από το ποσοστό (40,55%) που έλαβε το 2004 και τη Ν.Δ. να χάνει περίπου τρεις μονάδες από το ποσοστό (45,32%) του 2004.

Οι περισσότεροι δεν «βλέπουν» πιθανό η Ν.Δ. να πέσει κάτω από 41%, ενώ θεωρούν ότι πολύ δύσκολα το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ξεπεράσει το 42.

Το μεγάλο πρόβλημα και για τα δύο κόμματα εξουσίας είναι οι χαμηλές, προσώρας, συσπειρώσεις των οπαδών τους. Αυτή τη στιγμή -και των δύο- είναι της τάξεως του 80% περίπου με μικρές διαφορές είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω. Για να ελπίζει σε νίκη η Ν.Δ. θα πρέπει η συσπείρωσή της να αγγίξει το 90%, ενώ του ΠΑΣΟΚ πρέπει να ξεπεράσει το 93%.

Ένα άλλο, επίσης κοινό, εύρημα των δημοσκοπήσεων είναι ότι στους νέους ψηφοφόρους (490.000 περίπου) προηγείται το ΠΑΣΟΚ. Στις εκλογές του 2004 το προβάδισμα σ’ αυτή την κατηγορία ψηφοφόρων το είχε η Ν.Δ. Όπως προβάδισμα είχε και στη «θηριώδη» Β΄ Αθηνών (0,7%) και συνολικά στο Λεκανοπέδιο Αττικής (3%). Τώρα το προβάδισμα στη Β΄ Αθηνών φέρεται να το έχει το ΠΑΣΟΚ με 3%, αλλά και συνολικά στο Λεκανοπέδιο.

Ένας άλλος κρίσιμος παράγοντας για την τελική διαμόρφωση του αποτελέσματος είναι οι μεταξύ των δύο κομμάτων μετακινήσεις. Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ισοζύγιο είναι θετικό για το ΠΑΣΟΚ, όμως είναι αμφίβολο αν θα καταφέρει να κρατήσει μέχρι τέλους τη σχέση 1 προς 2,5, που θεωρείται ένα από τα «κλειδιά» σε συνδυασμό με το υψηλό ποσοστό συσπείρωσης (άνω του 90%) για να κερδίσει την εκλογική μάχη. Στις αστικές περιοχές, καθώς και στις ηλικίες 45-64, φαίνεται ότι είναι περισσότερες οι μετακινήσεις των ψηφοφόρων της Ν.Δ. προς το ΠΑΣΟΚ, ενώ είναι λιγότερες στις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές, καθώς και στις ηλικίες άνω των 65 ετών.

Η παράσταση νίκης σε όλες τις δημοσκοπήσεις, έστω και μειούμενη, είναι σαφώς υπέρ της Ν.Δ., όπως και η προτίμηση του Κ. Καραμανλή για την πρωθυπουργία έναντι του Γ. Παπανδρέου. Η «ψαλίδα» της διαφοράς μεταξύ των δύο αρχηγών μπορεί να κλείνει, όμως ο Γ. Παπανδρέου δεν θα προλάβει στο λίγο διάστημα που απομένει να την εκμηδενίσει. Η κοινωνική πόλωση διαγενομένου του χρόνου γίνεται πιο καθαρή και δείχνει ότι το εκλογικό σώμα έχει αριστερόστροφη τάση. Το αντικυβερνητικό κλίμα, ιδίως μετά την καταστροφή της Πελοποννήσου, είναι έντονο, ενώ η οικονομική δυσπραγία και η ακρίβεια είναι οι βασικές αιτίες της μείωσης της δύναμης της Ν.Δ.

Όλα αυτά δείχνουν οι μυστικές δημοσκοπήσεις, που όμως και πάλι εμπεριέχουν ένα αρκετά υψηλό βαθμό απροσδιοριστίας, καθώς η «βουβή ψήφος» δεν λέει ακόμη να εκφραστεί.

Όσον αφορά τα ποσοστά, ο γράφων, ιδίοις όμμασι, διάβασε τρεις δημοσκοπήσεις που στα πέντε κόμματα έδιναν: Η πρώτη, Ν.Δ. 42%, ΠΑΣΟΚ 39,5%, ΚΚΕ 8%, ΣΥΡΙΖΑ 4,5%, ΛΑΟΣ 4%. Η δεύτερη, Ν.Δ. 41,5%, ΠΑΣΟΚ 39,7%, ΚΚΕ 7,8%, ΣΥΡΙΖΑ 4,5%, ΛΑΟΣ 4,7%. Και η τρίτη, ΠΑΣΟΚ 41,9%, Ν.Δ. 38,9%, ΚΚΕ 6,2%, ΣΥΡΙΖΑ 3,3%, ΛΑΟΣ 2,9%.

Εκτός από αυτές, «εμπιστευτικά» μου ειπώθηκε ότι η νίκη της Ν.Δ. είναι... κλειδωμένη από 1,5 έως 3,5%, όπως και πάλι «εμπιστευτικά», το αποτέλεσμα είναι είτε 0,8% υπέρ της Ν.Δ. είτε 0,9% υπέρ του ΠΑΣΟΚ.

Αυτά δείχνουν ή λένε ότι δείχνουν οι μυστικές δημοσκοπήσεις. Το σίγουρο είναι ότι το αποτέλεσμα θα παίζεται μέχρι την τελευταία στιγμή, είτε για να σμικρύνει η διαφορά μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ σε βαθμό που την 16η Σεπτεμβρίου να ζήσουμε ένα θρίλερ ανάλογο με αυτό του 2000 είτε ακόμη, με μικρές πιθανότητες, για να ανατραπεί υπέρ του ΠΑΣΟΚ η διαφορά.

Αν η Ν.Δ. καταφέρει να ανακόψει τη ροή δυσαρεστημένων ψηφοφόρων της προς το ΠΑΣΟΚ και κυρίως προς τον ΛΑΟΣ σε σημείο να το αφήσει εκτός Βουλής, είναι αναμφισβήτητα το πρώτο φαβορί και μάλιστα δεν θα έχει και πρόβλημα αυτοδυναμίας. Αν το ΠΑΣΟΚ περιορίσει τις διαρροές προς τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και προς τον ΛΑΟΣ, αποκτά μεγάλη τύχη να είναι αυτό πρώτο κόμμα. Προϋπόθεση, βεβαίως, να αυξήσει σημαντικά τη συσπείρωση των οπαδών του, να διατηρήσει το προβάδισμα στην Αττική και στους νέους ψηφοφόρους, αλλά και να διευρύνει τη διαφορά στη Δυτική Ελλάδα και την Κρήτη, καθώς και να πετύχει στη Θεσσαλία πρωτίστως και τη Μακεδονία ποσοστά αντίστοιχα με αυτά του 2000.

Το σίγουρο πάντως είναι ότι, όποιος και να κερδίσει στις 17 Σεπτεμβρίου, πιθανότατα θα κληθεί να απαντήσει στο ερώτημα του σχηματισμού κυβέρνησης. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά από τις εκλογές του 2004, αλλά και από τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις.

Μέχρι τώρα, οι δημοσκοπήσεις μπορούσαν να ακτινογραφούν το εκλογικό σώμα με βάση την πρόθεσή του ως προς το ποιο κόμμα θέλει να το κυβερνήσει. Τώρα, η αναγωγή και η διερεύνηση ιδίως της αδιευκρίνιστης ψήφου είναι πολυσύνθετη διαδικασία, καθώς φαίνεται να συγκροτείται μια συμπαγής απορριπτική του δικομματισμού, αλλά και ευρύτερα του πολιτικού συστήματος, κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων. Δεν είναι σίγουρο ότι στο δίλημμα κυβέρνηση ή ακυβερνησία απαντά, όπως μέχρι τώρα, υπέρ της κυβερνητικής σταθερότητας.

Την κρίσιμη απορριπτική αυτή μάζα ψηφοφόρων φαίνεται να ενισχύουν τα αισθήματα οργής και αγανάκτησης που γέννησε η καταστροφή από τις μεγάλες πυρκαγιές στην Πελοπόννησο, την Εύβοια και την Αττική.

Η δυσκολία στην ανάγνωση της συμπεριφοράς αυτών των ψηφοφόρων καθιστά ευάλωτη την όποια συνηθισμένη πρόβλεψη ή αναγωγή. Μπορεί η πόλωση που θα επιχειρήσουν τις τελευταίες ημέρες τα δυο κόμματα εξουσίας να «παρεξηγηθεί» από αυτούς τους ψηφοφόρους και να λειτουργήσει εντελώς αρνητικά.

Ο δρόμος των μεγάλων ή έστω των ελάχιστων συναινέσεων όσον αφορά εφεξής τη διακυβέρνηση φαίνεται ότι είναι ο νέος παράγοντας στο πολιτικό παιχνίδι. Η επίλυση των «κοινών τόπων» του προβληματικού κράτους της μεταπολίτευσης, όπως το περιβάλλον, η παιδεία, η δημόσια διοίκηση, το Ασφαλιστικό κ.ά. φαίνεται ότι είναι το νέο ζητούμενο. Και η επίλυση αυτών των «κοινών τόπων» φαίνεται ότι επιζητείται να γίνει με γνώμονα τον άνθρωπο και την κοινωνική ευαισθησία. Το εκκρεμές αρχίζει πάλι να κινείται προς τα αριστερά. Μόνον που στην Αριστερά αυτή τη στιγμή επικρατούν μεγάλες διαιρέσεις και υψηλές πολώσεις. Γι’ αυτό και δεν είναι σίγουρο ότι το κοινωνικό εκκρεμές θα έχει και πολιτική αντιστοίχηση. Ούτε όμως είναι σίγουρο ότι η νεοσυντηρητική και νεοδεξιά αντίληψη διαχείρισης των φόβων και της ανασφάλειας των πολιτών είναι η καλύτερη στρατηγική για να υπάρξει εκλογική πλειοψηφία.

Το σύνθημα δώστε μου δύναμη για να κυβερνήσω εξακολουθεί να είναι ισχυρό στους παραδοσιακούς ψηφοφόρους. Στους νέους και στους εχέφρονες πολίτες, όμως, ασκεί μεγαλύτερη γοητεία η στρατηγική της διακυβέρνησης μέσω της συγκρότησης ευρύτερων πλειοψηφιών, προκειμένου να επιλυθούν οι «κοινοί τόποι» των κοινωνικών αισθημάτων και πεποιθήσεων.

Στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου μπορεί η διαμαρτυρία, η αντίσταση, η ανυπακοή στα δυο κόμματα εξουσίας να ρίξει μπόι. Όμως, η χώρα βρίσκεται στην αρχή της αναζήτησης ενός νέου μέτρου που θα επιβληθεί στο πολιτικό σύστημα, στο οικονομικό γίγνεσθαι και στην κοινωνική ανασυγκρότηση.

Το ζητούμενο, λοιπόν, από την κάλπη είναι ποιος θα είναι ο «καθοδηγητής» της Νέας Πορείας. Ποιος θα έχει τον πρώτο λόγο στη συγκρότηση μιας Νέας Ηγεμονίας. Στις 16 Σεπτεμβρίου θ’ αρχίσει να συγκροτείται ένα νέο μπλοκ εξουσίας. Αυτό είναι δύσκολο να το προβλέψουν οι δημοσκόποι με τα μεθοδολογικά εργαλεία, τις αναλογιστικές εμμονές, αλλά και τις πάσης φύσεως «εξαρτήσεις» τους.

Ετοιμαστείτε, λοιπόν, για ένα θρίλερ. Όπως ετοιμάζονται και οι δημοσκόποι, κι ας μην το ομολογούν ή τυρβάζουν περί άλλα. Αν οι αναγνώσεις και οι αναγωγές των ευρημάτων τους γίνονται με βάση το κλασικό «Όταν όλα μπορούν να συμβούν, συνήθως δεν γίνεται τίποτε», ίσως αναγκαστούν να αλλάξουν γνώμη.

This page is powered by Blogger. Isn't yours?

Εγγραφή σε Αναρτήσεις [Atom]