Φελνίκος

Σαφέστατα και η οικονομία είναι το πρώτο και μεγάλο θέμα της εκλογικής αναμέτρησης. Και ορθώς τα κόμματα επικεντρώνονται σ’ αυτήν. Η κυβέρνηση και οι πολιτικές που θα βγάλουν τη χώρα από την κρίση δεν μπορεί παρά να είναι το ουσιαστικό διακύβευμα της 4ης Οκτωβρίου.

Η ψήφος μας στην κάλπη πρέπει να είναι υπέρ αυτού που πιστεύουμε ότι μπορεί να πετύχει την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, να μειώσει τα ελλείμματα, να τιθασεύσει το χρέος, να «αναστήσει» την αγορά, να συγκρατήσει την ανεργία, να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα, να καλυτερεύσει το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, να προαγάγει την υγιή επιχειρηματικότητα, να διασφαλίσει τα δικαιώματα των πολιτών στη σύνταξη και στην περίθαλψη, να, να…

Να κάνει εν πάση περιπτώσει όλα αυτά τα οποία αποτελούν περίπου κοινό τόπο ως αναγκαιότητες και τα οποία επισημαίνονται τουλάχιστον από τους νουνεχείς και ψύχραιμους ανθρώπους, τους επιστημονικούς φορείς, τις επαγγελματικές ενώσεις, τους εγχώριους και διεθνείς οργανισμούς. Όλα αυτά τα οποία προβάλλονται από τα δύο κόμματα εξουσίας είτε ως αστοχίες, λάθη, παραλείψεις άμα και «εγκλήματα» του παρόντος και του παρελθόντος είτε ως προτεραιότητες και εφαρμόσιμες πολιτικές του άμεσου μέλλοντος.

Όμως οι εκλογές δεν γίνονται μόνον για την οικονομία. Δεν οδηγήθηκε ο Κ. Καραμανλής στην απόφασή του για πρόωρες κάλπες επειδή, όπως είπε, πρέπει να ελεγχθεί η φοροδιαφυγή, να περισταλούν οι σπατάλες του Δημοσίου και να γίνουν μεταρρυθμίσεις!

Εκλογές γίνονται επειδή η οικονομία βρίσκεται υπό δημοσιονομικό εκτροχιασμό και κατάρρευση. Προϋπολογισμός για το 2010 θα ήταν αδύνατον να συνταχθεί χωρίς να εκθεμελιωθούν τα πεζοδρόμια των μεγαλουπόλεων, πρωτοστατούσης της πρωτευούσης. Και βέβαια στις 25 Οκτωβρίου το «χαστούκι» από τις Βρυξέλλες θα ήταν τόσο ηχηρό, που θα το άκουγαν στον Μαχαλά Ξηρομέρου. Ούτε ελήφθη η απόφαση επειδή δήθεν το ΠΑΣΟΚ τον Μάρτιο θα μπλόκαρε την προεδρική εκλογή.

Η αλήθεια είναι ότι μέχρι τον Μάρτιο είναι αμφίβολο εάν θα υπήρχε κυβέρνηση. Θα είχε καταρρεύσει. Δεν θα άντεχε την πίεση είτε από τους αντιφρονούντες βουλευτές της συμπολίτευσης είτε από τις αποκαλύψεις της αντιπολίτευσης, είτε από τις κοινωνικές αντιδράσεις, είτε από το «πάγωμα» εργασιών των κρατικών αξιωματούχων και των δημόσιων υπηρεσιών.

Επειδή δεν μπορούσε ο Κ. Καραμανλής να διαχειριστεί όλα αυτά τα δύσκολα και επειδή η ανημπόρια -σε συνδυασμό με τη δηλωμένη ψυχική κούρασή του- θα άνοιγε εντυπωσιακά την ψαλίδα της διαφοράς (πιθανότατα διψήφια) υπέρ του ΠΑΣΟΚ, προτίμησε την εύκολη λύση· την «απόδραση» διά των εκλογών.

Τα λεγόμενα λοιπόν από τον πρωθυπουργό είναι οι προφάσεις για να χρυσωθεί το χάπι, για να υπάρχει μια κάποια επιχειρηματολογία και κυρίως για να ξεχαστούν όλα τα άλλα και να περιοριστεί η προεκλογική αντιπαράθεση μόνο στα μέτρα για την οικονομία. Θαρρείς και τα προβλήματα είναι τα μέτρα και όχι η αλλαγή των προτεραιοτήτων και του μείγματος της οικονομικής πολιτικής.

Ας δούμε όμως ποια είναι τα άλλα, αυτά που ο Κ. Καραμανλής θέλει να ξεχαστούν και τα οποία προσώρας και για ανεξήγητους λόγους φαίνεται να έχει ξεχάσει και το ΠΑΣΟΚ, παρ’ ότι για το ίδιο αποτελούν προνομιακό πεδίο αντιπαράθεσης. Είναι πολλά όλα τα άλλα και εξίσου σημαντικά με την οικονομία, καθώς συγκροτούν το πεδίο εντός του οποίου αυτή ασκείται – άρα, την επηρεάζει καθοριστικά.

Πρώτον, η νωθρότητα, ενίοτε η απουσία και η πλημμελής άσκηση των καθηκόντων του πρωθυπουργού. Ενώ η εγχώρια και διεθνής κρίση ανέβαζε στροφές, ο Κ. Καραμανλής κατέβαζε γράδα. Δεν είναι τυχαίο ότι η εικόνα του αποδομήθηκε και μεταξύ των βουλευτών και οπαδών της παράταξής του. Η αδιαφορία που εφαίνετο να επιδεικνύει για τα γενόμενα κατέστη παροιμιώδης, σε σημείο μάλιστα χλευασμού.

Δεύτερον, οι πρόσφατες πυρκαγιές. Κάηκε, μετά την Πελοπόννησο, και η Αττική. Σε δύο χρόνια αφανίστηκε η μισή Ελλάδα και συμπεριφερόμαστε ωσάν αυτό να συνέβη στην Καλιφόρνια. Μάλιστα, δεν προχώρησε η ίδρυση υπουργείου Περιβάλλοντος και δεν εξυγιαίνεται το κύκλωμα των εμπρηστών, καταπατητών δημόσιας γης και αυθαίρετης δόμησης επειδή ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός, ο Γ. Σουφλιάς, δεν έχει αποφασίσει τι πρέπει να γίνει!

Τρίτον, τα «Δεκεμβριανά». Για σχεδόν έναν μήνα, κατελύθη κάθε έννοια εννόμου τάξεως. Ορφάνεψε το κέντρο της Αθήνας, διελύθη η ΕΛ.ΑΣ., ξαναεμφανίστηκε με πιο βίαιο τρόπο και λούμπεν χαρακτηριστικά η τρομοκρατία και εμφανίζεται το εξής παράδοξο: αντί να αναλάβει και να επιμερίσει τις ευθύνες της η κυβέρνηση, επιρρίπτει την ευθύνη για τη διάλυση του κράτους στους ταραχοποιούς, τους οποίους όφειλε να συλλάβει, περιφρουρώντας τη ζωή και τις περιουσίες των πολιτών!

Τέταρτον, τα σκάνδαλα. Μικρά και μεγάλα. Καθημερινά και διαχρονικά. Μετά τα ομόλογα ήταν το Βατοπέδι, η υπόθεση Παυλίδη και ύστερα η Siemens.

Με το πρόσχημα της διερεύνησης των υποθέσεων από τη Δικαιοσύνη (εδώ σημειώνουμε ότι η Θέμις αυτή την περίοδο μόνο τυφλή δεν ήταν – αντίθετα, παραείχε ανοιχτά τα όμματα και τα ώτα στην κυβερνητική εξουσία) αρνήθηκε ο πρωθυπουργός τον καταλογισμό τουλάχιστον πολιτικών ευθυνών, με αποτέλεσμα αφενός την κοινοβουλευτική φαρσοκωμωδία με τις εξεταστικές επιτροπές και το κλείσιμο της Βουλής και αφετέρου την απαξίωση βασικών κυβερνητικών στελεχών (Ρουσόπουλος, Βουλγαράκης, Δούκας και άλλοι), αλλά και τη διαφυγή στο εξωτερικό βασικών κατηγορουμένων όπως οι Μιχ. Χριστοφοράκος και Χρ. Καραβέλας, με τον πρώτο μάλιστα να αναγορεύεται και σε τιμητή των πολιτικών πραγμάτων!

Πέμπτον, η εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αντί για συμπαγής, απεδείχθη πηγή κακοφωνίας, δυσλειτουργίας και ευτράπελων καταστάσεων. Για σχεδόν έναν χρόνο, το τι ακούσαμε και το τι είδαμε ήταν πρωτοφανή για συμπολίτευση. Η εικόνα που εξεπέμπετο ήταν αντιαισθητική, αποκρουστική, για γέλια και για κλάματα.

Πιθανότατα η εικόνα κυβερνητικής αποδιάλυσης που εμφανιζόταν στις οθόνες των τηλεοράσεων, τις ραδιοφωνικές συχνότητες και τις στήλες των εφημερίδων δεν θα πρέπει να έχει ιστορικό προηγούμενο, ειμή μόνον στις προδικτατορικές περιόδους ανωμαλίας και εκπεσμού του πολιτικού βίου. Πάντως, στα 35 χρόνια της Μεταπολίτευσης σίγουρα για πρώτη φορά ζήσαμε τέτοιο θέαμα.

Έκτον, στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και διεθνούς διπλωματίας οι θέσεις και ο ρόλος της χώρας αποδυναμώθηκαν. Το Αιγαίο έγινε «σουρωτήρι» από τις τουρκικές παραβιάσεις, η Θράκη μετετράπη σε ξέφραγο αμπέλι, τα Σκόπια αποθρασύνθηκαν.

Ο μετεωρισμός μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας στα ενεργειακά θέματα μας κόστισε πολύ και ίσως μας κοστίσει ακόμη περισσότερο στο εγγύς μέλλον. Την ίδια στιγμή, παρατηρείται μια θεαματική γεωπολιτική αναβάθμιση της Άγκυρας. Ενώ η Τουρκία εξελίσσεται σε περιφερειακή υπερδύναμη, εμείς σταδιακά μετατρεπόμαστε σε περιθωριακό παίκτη.

Έβδομον, η λεγόμενη επανίδρυση του κράτους βούλιαξε στα αβαθή. Πλέον η έννοια διακινείται ως ανέκδοτο. Όπως το ίδιο συμβαίνει και με τους λεγόμενους «νταβατζήδες». Κομματισμός, φαυλότητα, κλεπτοκρατία συνεχίζουν να αποτελούν το σήμα κατατεθέν του σύγχρονου νεοελληνικού κράτους, ενώ το ξεχαρβάλωμα και η θεσμική αποσάθρωση που έχουν επέλθει κάνουν τα χαμαιτυπεία να φαίνονται ως πρότυπα οργάνωσης και λειτουργίας.

Όγδοον, η έξαρση της εγκληματικότητας, σε συνδυασμό με την ογκούμενη λαθρομετανάστευση, μεταβάλλει τον χαρακτήρα της ανοιχτής και φιλόξενης χώρας σε μια φοβική κοινωνία. Σχεδόν κάθε μέρα έχουμε κλοπές, διαρρήξεις, ληστείες, βιασμούς, ακόμη και φόνους.

Η παραβατικότητα γίνεται δευτέρα φύσις των κατοίκων στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Η αστυνόμευση τύποις υφίσταται. Η διάλυση των μηχανισμών πρόληψης και ελέγχου έχει φτάσει στο απόγειό της. Η διακυβέρνηση της χώρας από τον Κ. Καραμανλή έχει γίνει συνώνυμη με τη γενικευμένη ανασφάλεια και τον φόβο των πολιτών για την περιουσία και τη ζωή τους.

Ένατον, η κατάρρευση κάθε προτύπου, είτε αυτό αφορά την πολιτική είτε την κοινωνία και την ίδια τη ζωή. Η Ελλάδα σήμερα είναι μια μελαγχολική χώρα, μια χώρα όπου βασιλεύουν η απογοήτευση και η μιζέρια. Μια χώρα από την οποία απουσιάζουν η ελπίδα και η αισιοδοξία.

Η απαξία της πολιτικής είναι ευθύνη κυρίως της κυβέρνησης, επειδή αυτή δίδει τον τόνο στις δημόσιες υποθέσεις και δρομολογεί τις εξελίξεις. Μπορεί να καταμαρτυρήσεις τα μύρια όσα στην αντιπολίτευση, για το χάλι στο οποίο βρισκόμαστε. Και έχει ευθύνες, και μάλιστα πολλές. Όμως, οι αποφάσεις, οι επιλογές και το έργο της κυβέρνησης είναι αυτά που εδραιώνουν και επιβάλλουν τους θεσμούς.

Αυτά είναι που δημιουργούν κυρίαρχα τα πρότυπα. Το ότι σήμερα κανείς δεν είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του έναντι του κράτους και του κοινωνικού συνόλου είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι και το ίδιο το κράτος είναι «ανάπηρο», απωθητικό, αντιπαραγωγικό και «μπαταχτσής» στις υποχρεώσεις του έναντι των πολιτών.

Γι’ αυτά τα «εννιά και ένα εγκλήματα» βρέθηκαν ο Κ. Καραμανλής και η κυβέρνησή του στη θέση που βρίσκονται. Δεν είναι λοιπόν το μόνο διακύβευμα η οικονομία.

Είναι και οι άλλες εννιά πραγματικότητες που παραθέσαμε. Στις 4 Οκτωβρίου λοιπόν, η απόφασή μας πρέπει να είναι και γι’ αυτά. Γι’ αυτά για τα οποία, ο Κ. Καραμανλής δεν λέει λέξη και τα οποία, εντελώς ανεξήγητα, έχει βγάλει από τη φαρέτρα της αντιπαράθεσής της και η αξιωματική αντιπολίτευση.

Εάν τα θεωρεί μικρά και επιμείνει μονοθεματικά στην οικονομία και τα έκτακτα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, τότε ο Γ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ ίσως βρεθούν προ εκπλήξεων το βράδυ των εκλογών. Ίσως το ποσοστό που λάβουν δεν είναι το αναμενόμενο και η αυτοδυναμία να περιμένει. Το υπόβαθρο πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η γενικευμένη έκφραση δυσαρέσκειας για τις κυβερνήσεις του Κ. Καραμανλή μπορεί να είναι η οικονομία.

Τα «εννιά εγκλήματα» όμως που περιγράψαμε είναι το εποικοδόμημα στο οποίο ζυμώθηκε και συντελέστηκε η απόρριψη του μοντέλου διακυβέρνησης. Μέσω αυτών επήλθε η πολιτική και ηθική απονομιμοποίηση.

Ο Κ. Καραμανλής το γνωρίζει, και γι’ αυτό -ευφυώς ποιών- προσπαθεί να τα βγάλει από το προεκλογικό κάδρο. Η απορία είναι γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν προσπαθεί να τα επανατοποθετήσει και αφήνει το πεδίο ελεύθερο να το πράξουν τα λεγόμενα μικρά κόμματα.

Δεν κατανοούν οι φωστήρες της Ιπποκράτους ότι μια τέτοια προεκλογική τακτική τούς στερεί κρίσιμες ψήφους από τον λεγόμενο μεσαίο χώρο, αλλά και από την Αριστερά; Ίσως και να τους στερήσει και την αυτοδυναμία εάν δεν διευρύνουν την ατζέντα.

Μάλιστα, με την «πολυφωνία» που εμφανίζουν τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ στα τηλεοπτικά παράθυρα σχετικά με την οικονομία και τα μέτρα που θα ληφθούν, θα έλεγα ότι η μονοθεματική ατζέντα είναι μια αριστοτεχνική παγίδα που τους έχει στήσει ο Κ. Καραμανλής, από την οποία, εάν δεν αποδράσουν γρήγορα, ίσως στις 4 Οκτωβρίου αντιληφθούν ότι το ένα τους πόδι, η αυτοδυναμία, έχει πιαστεί στο δόκανο…