Φελνίκος

Tη Δευτέρα στην Αθήνα θα λάβει χώρα μια διεθνής συνάντηση για το περιβάλλον. Είναι μια εξαιρετική και αξιέπαινη πρωτοβουλία του μικρού αδελφού του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, του καθηγητή Ανδρέα Παπανδρέου. Σ’ αυτή θα παραστεί και θα μιλήσει, μεταξύ άλλων, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Κάρολος Παπούλιας νομιμοποιείται να το κάνει. Όχι επειδή η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του, αλλά γιατί έχει αποδείξει, λόγω και έργω, την ευαισθησία και το διαρκές ενδιαφέρον του για το θέμα.

Ευπρόσδεκτος θα είναι και ο Σταύρος Δήμας. Ο Έλληνας κοινοτικός επίτροπος, αρμόδιος για το περιβάλλον, επίσης λόγω και έργω και όχι μόνον εξ υποχρεώσεως, έχει αποδείξει την ευαισθησία και το ενδιαφέρον του για το θέμα.

Αυτός που δεν καταλαβαίνω με τι μούτρα θα εμφανιστεί στην εκδήλωση είναι ο πρωθυπουργός. Πόση υποκρισία χρειάζεται για να μιλήσεις χωρίς να ντρέπεσαι ή να ερυθριάς για ένα θέμα στο οποίο η κυβέρνησή σου παίρνει επιεικώς μηδέν, μια ολοστρόγγυλη κουλούρα; Πώς μπορείς να μιλήσεις, να προβείς σε επισημάνσεις, να ασκήσεις κριτική, να διατυπώσεις προτάσεις, όταν επί των ημερών της πρωθυπουργίας σου, και μάλιστα λίαν προσφάτως, η χώρα αποβάλλεται από το Κιότο;

Πώς μπορείς να εκφωνήσεις λόγο υπέρ του περιβάλλοντος, της φύσης, για την οικολογία και την αειφόρο ανάπτυξη, όταν επί των ημερών της πρωθυπουργίας σου η χώρα διασύρεται διεθνώς; Όταν σε παραπέμπουν στο Ευρωδικαστήριο για κυρώσεις, τι μπορείς να ψελλίσεις;

Πέρα από έναν «δεκάρικο», για τον οποίο αν είσαι στοιχειωδώς έντιμος με τον εαυτό σου θα ντρέπεσαι, τι άλλο μπορείς να πεις χωρίς να προκαλέσεις δυσφορία και γέλωτα;

Όταν δεν μπορείς να φτιάξεις υπουργείο Περιβάλλοντος, επειδή δήθεν δεν σου το επιτρέπει ο υπουργός Δημοσίων Έργων, πώς μπορείς να θέλεις να μιλήσεις για το περιβάλλον; Όταν δεν έχεις τη δύναμη να διώξεις τον αρμόδιο υπουργό που καταεξευτέλισε τη χώρα, πώς μπορείς να θέλεις να γίνεις πιστευτός για όσα τυχόν πεις; Όταν επί των ημερών σου κάηκε πέρυσι το καλοκαίρι η μισή Ελλάδα, πώς περιμένεις να μη μαυρίσει η ψυχή όσων από ευγένεια και σεβασμό στον θεσμικό σου ρόλο καθίσουν να σε ακούσουν;

Όταν το περιβάλλον, η φύση, η πανίδα και η χλωρίδα, η ίδια η ζωή εν τέλει, η ζωή των ανθρώπων, η ζωή των παιδιών σου, αντιμετωπίζονται κι αυτά ως «επικοινωνιακό προϊόν», πώς μπορείς, χωρίς να ντρέπεσαι και να ερυθριάς, να συμμετέχεις σε μια τέτοια εκδήλωση; Πόση υποκρισία και πόσο θράσος -ναι, θράσος- χρειάζεται για να περιγράφεις τις αγωνίες σου -δήθεν- για το περιβάλλον, όταν στη χώρα της οποίας είσαι πρωθυπουργός λειτουργούν ακόμη ανεξέλεγκτα περίπου 3.000 χωματερές; Όταν στο τέλος του 2008 στη χώρα σου μπορούν να επιβληθούν πρόστιμα 26 δισ. ευρώ (ναι, ναι, 26 δισ. ευρώ) τον χρόνο εάν δεν συμμορφωθεί με τις, από χρόνου μακρού, υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κλείσουν οι χωματερές, πώς μπορείς να εμφανίζεσαι με οικολογικές ευαισθησίες;

Όταν τα δάση της Ελλάδας αποψιλώνονται, όταν η γη της ερημώνει, όταν τα ποτάμια και οι λίμνες στερεύουν και είναι πήχτρα στη μόλυνση, όταν οι ρύποι κάνουν τους κατοίκους της ασθματικούς, όταν τα φυτοφάρμακα και οι από αέρος ραντισμοί σκορπίζουν τον καρκίνο, όταν τα αυθαίρετα νομιμοποιούνται, όταν οι δημόσιες δασικές εκτάσεις καταπατώνται, όταν οι αυθαιρετούντες και παράνομοι παραμένουν ατιμώρητοι, αν δεν επιβραβεύονται, όταν... όταν πώς μπορεί ο πρωθυπουργός αυτής της χώρας να ομιλεί χωρίς αιδώ σε μια εκδήλωση για το περιβάλλον;

Πώς μπορεί σε μια τέτοια εκδήλωση να συνοδεύεσαι, αν και δεν το πιστεύω, από τον κατά νόμο αρμόδιο υπουργό σου; Εάν αυτό ήθελε συμβεί, να πάνε μαζί και να καθίσουν δίπλα δίπλα ο Κ. Καραμανλής και ο Γ. Σουφλιάς, ελπίζω να βρεθούν κάποιοι ακτιβιστές να τους δείξουν ότι και η κοροϊδία έχει κάποια όρια. Και αν δεν υπάρχουν ακτιβιστές, ίσως θα έπρεπε κάποιος από τους συμμετέχοντες, κάποιος εκπρόσωπος περιβαλλοντικής οργάνωσης, να ξεπεράσει τον συνήθη καθωσπρεπισμό και να αποδώσει τα του καίσαρος τω καίσαρι. Να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Την ωμή αλήθεια. Να τους καταγγείλει.

Εάν τίποτε από αυτά δεν συμβεί, η συνάντηση που οργανώνει ο κύριος Α. Παπανδρέου θα έχει αποτύχει. Θα είναι άλλη μία φιλολογική ημερίδα. Μια εκδήλωση εκ προσωπικοτήτων που μόνο σκοπό έχει να εκδώσει έναν ακόμη τόμο με τα θλιβερά συμπεράσματα για το πού οδεύει ο πλανήτης μας.

Και θέλετε να μάθετε πού οδεύει ο πλανήτης μας; Διαβάστε όσα μου είπε και μου έστειλε με e-mail, έπειτα από μία σοβαρή και αναλυτική, τολμώ να πω και θαυμάσια, συζήτηση που είχα μαζί του προσφάτως, ο υφυπουργός Εξωτερικών Πέτρος Δούκας:

Μέχρι τώρα είχαμε στην αντίληψή μας ότι αρρωσταίνουν οι άνθρωποι, τα ζώα, τα φυτά. Τώρα αντιληφθήκαμε πως μπορεί να αρρωστήσει και ο πλανήτης. Η μέση θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος είναι 36,5ο C. Στους 36,5+1=37,5 νιώθουμε άρρωστοι. Στους 36,5+2=38,5 νιώθουμε πολύ άρρωστοι.

Σκεφθείτε τι σημαίνει μια αντίστοιχη αύξηση στη θερμοκρασία του πλανήτη! Μέχρι το 2035 με τους σημερινούς ρυθμούς εκπομπών η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί κατά 2ο C, ενώ από το 2035 μέχρι το 2050, αν αυτό συνεχιστεί, η αύξηση μπορεί να φτάσει τους 3 και 4 και 5ο C. Είναι μεγάλη πρόκληση. Και, αρρωσταίνοντας ο πλανήτης, οι επιπτώσεις είναι και θα είναι καταλυτικές για όλους. Με το λιώσιμο των πάγων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, εκατομμύρια σπίτια θα βρεθούν κυριολεκτικά μέσα στη θάλασσα. Η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας σημαίνει πολλές αρνητικές επιπτώσεις για τους παράκτιους πληθυσμούς, τη συμπεριφορά των ψαριών και την καταστροφικότητα των τυφώνων.

Στη Νότια Αφρική οι ψαράδες ήδη έχουν μεγάλο πρόβλημα με τις μετακινήσεις των κοπαδιών από την αλλαγή της θερμοκρασίας. Πρέπει να αλλάξουν δίχτυα και τράτες! Στην Αλάσκα τα έλατα κατατρώγονται και ξεραίνονται από κάμπιες που αντέχουν και επιβιώνουν στις σημερινές αυξημένες θερμοκρασίες. Το έδαφος στις Άλπεις μαλακώνει, λασπώνει και πολλά σπίτια είναι χτισμένα σε θεμέλια που από το ξεπάγωμα της γης παύουν να είναι σταθερά.

Τα δέντρα που γλιτώνουν από τις κάμπιες τα «τρώει» η βιομηχανική και αστική ανάπτυξη και υλοτομία. Ή τα «θερίζουν» πυρκαγιές. Βλέπε τις καταστροφές στη χώρα μας, στην Καλιφόρνια, στην Ισπανία, στην Ιταλία και στην Πορτογαλία. Όπως πάνε τα πράγματα, μέχρι το 2050 ο όγκος του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα φθάσει τα 550 μέρη ανά εκατομμύριο, διπλάσιος από ό,τι ήταν πριν τη Bιομηχανική Eπανάσταση. Με την παγκόσμια όμως οικονομική ανάπτυξη (κατά μέσο όρο της τάξης του 5% ετησίως, αλλά με κράτη όπως η Ινδία και η Κίνα να αναπτύσσονται με πάνω από 8% ετησίως), τα 550 μέρη διοξειδίου του άνθρακα -αυτό το διπλάσιο περιεχόμενο- μπορεί να τα φθάσουμε το 2035!

Η μόλυνση του περιβάλλοντος προκαλείται κυρίως: από τα εργοστάσια ενέργειας (24%), τη βιομηχανία (14%), τη συγκοινωνία (14%), τα κτίρια (8%), τη γεωργία κ.λπ.
Έχουμε λοιπόν και λέμε:

- Περίπου 100 εκατομμύρια μέχρι 1 δισεκατομμύριο συνάνθρωποί μας θα βρεθούν αντιμέτωποι με πλημμύρες και χωρίς σπίτι, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

- Θα μειώνεται σταθερά η απόδοση των καλλιεργειών – μέχρι και 20%. Για την Ινδία, το Ιράκ, τη Σενεγάλη, το Σουδάν τα πράγματα θα είναι ακόμα χειρότερα.

- Εκατομμύρια θα υποφέρουν από ζέστη, από θερμοπληξία, από ερημοποίηση, από έλλειψη νερού, από επιδημίες όπως η ελονοσία, από ιούς και μικρόβια που αναπτύσσονται πολύ εύκολα σε πιο ζεστά κλίματα.

- Το 40% των ειδών του ζωικού βασιλείου μπορεί να εξαφανιστεί. Το πρόβλημα με τις πολικές αρκούδες είναι ήδη ορατό.

- Θα αντιμετωπίσουμε αλλαγές και ακρότητες στα καιρικά φαινόμενα. Οι Ινδοί, για παράδειγμα, έχουν χτίσει μια ολόκληρη κοινωνική και οικονομική ζωή γύρω από τους μουσώνες. Πώς θα αλλάξουν οι μουσώνες και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις τους; Η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της θάλασσας θα αυξήσει την ταχύτητα των τυφώνων κατά 5-10%, κάνοντάς τους πολύ πιο καταστροφικούς.

- Οι ευπαθείς ομάδες, γυναίκες, παιδάκια, ηλικιωμένοι, όσοι θα αναγκαστούν να ξεσπιτωθούν λόγω της ανομβρίας, της ερημοποίησης, της αύξησης της στάθμης της θάλασσας, από την έλλειψη απασχόλησης και ευκαιριών, θα είναι από τους πρώτους που θα ταλαιπωρηθούν.

- Θα δημιουργηθεί μια νέα κατηγορία ατόμων, οι οικολογικοί μετανάστες.

Είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν, διότι κάλλιο προλαμβάνειν ή θεραπεύειν. Μείωση των ρύπων, μεγαλύτερη ενεργειακή αποτελεσματικότητα (energy efficiency) στα εργοστάσια, τα κτίρια, τα αεροπλάνα, τα αυτοκίνητα, τα πλοία. Επενδύσεις και κίνητρα για εναλλακτικές μορφές ενέργειας: ηλιακή, αιολική, βιομάζα κ.ά. Προστασία των δασών. Να δώσουμε κίνητρα για να σταματήσει η καταστροφή των δασών του Αμαζονίου, του Κονγκό και της Ινδονησίας.

Σύμφωνα με την έκθεση Stern, ή θα ξοδέψουμε όλοι μαζί το ισόποσο του 1% του ΑΕΠ κάθε κράτους για αναχαίτιση αυτής ή δεν θα φθάνει ούτε το 5% σε λίγα χρόνια! Ας χρησιμοποιήσουμε τον όρο «επένδυση». Ο πλανήτης και οι συνάνθρωποί μας περιμένουν πολλά από αυτούς που μπορούν. Μαζί μπορούμε να πετύχουμε πολλά. Ένα πράγμα δεν μπορούμε: να αφήσουμε τον καιρό να χάνεται και τον πυρετό του πλανήτη ανεξέλεγκτο.

Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα, πιο αποκαλυπτικά και συνταρακτικά στοιχεία για το περιβαλλοντικό έγκλημα που συντελείται. Τεκμηριωμένες και επιστημονικές έρευνες που δείχνουν τον δρόμο της οικολογικής καταστροφής τον οποίον βαδίζει η ανθρωπότητα. Όπως υπάρχουν και για την Ελλάδα.

Αν ο κ. Καραμανλής δεν θέλει να ακούσει εμάς, ας ακούσει τους επιστήμονες, τους ειδήμονες, τις οικολογικές οργανώσεις. Ας ζητήσει από τον υφυπουργό του Πέτρο Δούκα να του στείλει το e-mail που έστειλε και σε μένα. Ας ακούσει την καθημερινή κραυγή αγωνίας των πολιτών. Ας ακροαστεί το μέλλον των παιδιών. Των δικών του παιδιών. Το τόσο αποπνικτικό, ζοφερό, απάνθρωπο και αποτρόπαιο. Αν το πράξει έστω και λίγο πριν προσέλθει στην εκδήλωση της Δευτέρας ίσως αλλάξει γνώμη.

Τότε αντί να εκφωνήσει το χειρόγραφο της ομιλίας που του έχουν ετοιμάσει, ίσως να ψιθυρίσει ένα «συγγνώμη». Θα είναι η μεγαλύτερη συμβολή που μπορεί να έχει στην εκδήλωση.

Αν μάλιστα, αντί να επιστρέψει στο Μαξίμου πάει στο Προεδρικό Μέγαρο και ορκίσει υπουργό Περιβάλλοντος, ίσως και να γίνει πιστευτή η μεταμέλειά του.