Φελνίκος

H σημερινή συνέντευξη του Ζαν-Πιέρ Σεβενεμάν στον «ΚτΕ» είναι, νομίζω, πολύ σημαντική και θα έπραττε άριστα ο Γ. Παπανδρέου εάν έπαιρνε μερικά από τα επιχειρήματα του Γάλλου πολιτικού και τα προσέθετε στα δικά του εν όψει της Συνόδου Κορυφής. Ο Σεβενεμάν -όπως άλλωστε και πολλοί άλλοι πολιτικοί, οικονομολόγοι και αναλυτές στα καθ’ ημάς, στην Ευρώπη και διεθνώς- θέτει με καθαρό και συγκροτημένο τρόπο τέσσερα μεγάλα θέματα.

Πρώτον, η Ευρωζώνη δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς αλλαγή κανόνων. Δεύτερον, χρειάζεται πανευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάπτυξης και όχι λιτότητα. Τρίτον, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες κινούνται σε λάθος κατεύθυνση που οδηγεί σε γενίκευση της κρίσης. Και τέταρτον, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, χρειάζονται χαμηλά επιτόκια, μεγαλύτερος χρόνος αποπληρωμής και άλλοι όροι για το δάνειο και το χρέος.

Όταν σχεδόν όλοι συνομολογούν το αυτονόητο, είναι λάθος ο Γ. Παπανδρέου, για να αναφερθούμε στο ελληνικό πρόβλημα, να συνεχίζει να διαπραγματεύεται με καλούς τρόπους με την Άνγκελα Μέρκελ.

Είναι πλέον σε όλους φανερό ότι η Γερμανίδα καγκελάριος σκέφτεται μόνον τα δικά της συμφέροντα και όχι της Ενωμένης Ευρώπης. Μπορεί στα λόγια να υπερασπίζεται το ευρώ και την Ευρωζώνη και να λέει καλά λόγια για τη σοβαρή προσπάθεια που καταβάλλει η Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα, όμως όλες της οι ενέργειες δείχνουν ότι το μόνο που την ενδιαφέρει πραγματικά είναι να παραμείνει η ίδια καγκελάριος, να διατηρηθεί το κόμμα της στην κυβέρνηση και να ηγεμονεύσει η Γερμανία στην Ευρώπη.

Aπό τις αρχές του έτους και μέχρι πρότινος υπήρχε η εντύπωση, ακόμη και στις πονηρές και αδηφάγους αγορές, ότι η Γερμανία έβαλε μυαλό και τάσσεται υπέρ μιας «τελικής λύσης» στο πρόβλημα του χρέους της Ευρώπης. Δυστυχώς, φαίνεται ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Η Γερμανία της Μέρκελ άρχισε πάλι να παίζει το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι. Τα μηνύματα που εκπέμπει είναι αυτά της τιμωρίας και όχι της αλληλεγγύης προς τα κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Των μικρών βημάτων και όχι της συμφωνίας-πακέτο. Της γερμανικής μπότας στην Ευρώπη και όχι της ευρωπαϊκής Γερμανίας.

Η συμπεριφορά της Άνγκελα Μέρκελ και συνακόλουθα του Νικολά Σαρκοζί δείχνει ότι πριμοδοτούν την αστάθεια και όχι τη σταθερότητα στην Ευρώπη. Δείχνει ιδιοτέλεια, όχι μόνον πολιτική, και σίγουρα δεν εξυπηρετεί την προσπάθεια να υπάρξει ενωμένη Ευρώπη.

Δεν ξέρουμε αν η κυρία Μέρκελ παίζει σκληρό πόκερ, όπως ορισμένοι υποστηρίζουν, αλλά κάποιος πρέπει να της πει ότι δεν μπορεί να κερδίζει όλες τις παρτίδες. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να χαλάσεις μια παρτίδα πόκερ και ένας από αυτούς είναι να σηκωθείς να φύγεις. Επιτέλους, το λέει ο Ρομπόι, το λέει ο Μπαρόζο, το λέει ο Τρισέ, το λέει ο Γιούνκερ, το λένε τόσοι και τόσοι ότι πρέπει να δοθεί μια «τελική λύση» στη Σύνοδο Κορυφής.

Εάν παρ’ όλα αυτά η Γερμανία επιμείνει, ας βγει ο Γ. Παπανδρέου μαζί με τον Ιρλανδό ομόλογό του, οι δύο χώρες που έχουν ήδη ενταχθεί στον μηχανισμό στήριξης, και ας καταγγείλουν το παιχνίδι.

Ευχής έργο θα ήταν να συμπαραταχθεί μαζί τους και ο Σόκρατες, καθώς όλοι προβλέπουν και, ορθώς, ότι το επόμενο «θύμα» θα είναι η Πορτογαλία. Κι ακόμη καλύτερα θα ήταν εάν στη «γουρουνιά» της Μέρκελ απαντούσαν ενωμένα όλα τα PIGS, αλλά και το Βέλγιο και η Ιταλία και όσοι τέλος πάντων βλέπουν την καταστροφή να έρχεται. Ακόμη κι αν κανείς δεν συμφωνήσει, ίσως πρέπει μόνος του ο Γ. Παπανδρέου να βγει στο «αντάρτικο».

Σε τελική ανάλυση, τι άλλο περιμένουν από την Ελλάδα; Σε έναν χρόνο έκανε όσα δεν έγιναν δεκαετίες σ’ αυτή τη χώρα. Πάρθηκαν μέτρα και γίνονται αλλαγές που καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν έκανε και είναι αμφίβολο αν μπορεί να κάνει. Ευρισκόμενοι σε ανάγκη, υπογράψαμε ένα μνημόνιο δανεισμού επαχθές.

Παρ’ όλα αυτά, το τηρούμε, γιατί γνωρίζουμε ότι πολλά απ’ όσα περιέχονται σ’ αυτό είναι ορθά και έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και καιρό. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι θα τιμήσει την υπογραφή της. Θα αποπληρώσει το δάνειο. Δεν θα κάνει «κούρεμα», δεν θα προβεί σε αναδιάρθρωση, θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Παρ’ όλα αυτά, Γερμανοί, Φινλανδοί και Ολλανδοί επιμένουν να στρίβουν, με σαδισμό, το μαχαίρι στην πληγή.

Στη Σύνοδο Κορυφής δεν μπορεί η κυρία Μέρκελ και οι συνοδοιπόροι της να αρνούνται τα ελάχιστα, αυτά που σχεδόν όλοι θεωρούν αυτονόητα. Και ποια είναι αυτά; Επιμήκυνση, καλύτερο επιτόκιο και δυνατότητα επαναγοράς του χρέους. Αν δεν συμβούν αυτά, η Ελλάδα θα «πέσει».

Η... αγελάδα θα πεθάνει από ασιτία. Αν η Μέρκελ και οι συνοδοιπόροι της θέλουν η Ελλάδα να πεθάνει αργά και από ασφυξία, καλύτερα είναι να διαλέξει ο Γ. Παπανδρέου την «αυτοκτονία», που όμως θα προκαλέσει και τον ξαφνικό θάνατο τουλάχιστον της Ευρωζώνης.

Αν η Μέρκελ και οι συνοδοιπόροι της επιμείνουν να μας δοθεί μόνον επιμήκυνση και να συνδέσουν τον νέο μηχανισμό που θα στηθεί το 2013 με έξωση από τα θεσμικά όργανα και στέρηση του δικαιώματος ψήφου, καλύτερα είναι να τα τινάξουμε από τώρα όλα στον αέρα. Να το κάνουμε Κούγκι. Για να το κάνεις όμως Κούγκι, χρειάζεται εθνική συναπόφαση. Το βάρος αυτό δεν μπορεί να το πάρει μόνος του ένας πρωθυπουργός, μια κυβέρνηση, ένα κόμμα. Χρειάζεται συνεννόηση και ομοθυμία. Ή όλοι μαζί θα κερδίσουμε ή όλοι μαζί θα χάσουμε.

Η κυβέρνηση μέχρι τώρα προσπάθησε. Και προσπάθησε πολύ. Και περισσότερο ο πρωθυπουργός. Εφεξής όμως οι αποφάσεις πρέπει να είναι εθνικές. Ορθώς ο Γ. Παπανδρέου πριν από τις δύο συνόδους, της 11ης και της 25ης Μαρτίου, καλεί τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων για διαβούλευση. Μόνον που στις συναντήσεις πρέπει να ειπωθεί όλη η αλήθεια, να εξηγηθούν όλες οι λεπτομέρειες. Να συζητηθούν τα υπέρ και τα κατά. Να συμφωνηθεί ένα σχέδιο και περί αυτό να δημιουργηθεί ένα εθνικό μέτωπο. Όσα συμφωνηθούν να ειπωθούν στον λαό. Ακόμη κι αν διαφωνήσουν, οι πολίτες οφείλουν να γνωρίζουν την αλήθεια. Τι λέει ο ένας και τι ο άλλος. Ποιο είναι το σχέδιο και τα επιχειρήματα του ενός και ποια του άλλου.

Η αβεβαιότητα και η κατάθλιψη δεν μπορούν να συνεχιστούν και μετά την 25η Μαρτίου. Αν συμφωνηθεί ότι τα νούμερα και το πρόγραμμα δεν βγαίνουν, ας μας ειπωθεί με παρρησία τι μέλλει και τι δέον γενέσθαι. Να πάμε σε επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου; Σε αναδιάρθρωση του χρέους; Τι αυτά σημαίνουν; Μπορεί να γίνουν; Μπορεί η χώρα να τα αντέξει, πώς και πόσο; Αν διαπιστωθεί αδιέξοδο και εκτιμηθεί ότι χρειάζεται προσφυγή στις κάλπες, ας γίνει κι αυτό, παρ’ ότι όλοι γνωρίζουν ότι οι εκλογές δεν συνιστούν λύση και αντίθετα μπορεί να χειροτερέψουν τα πράγματα.

Αν τα κόμματα της Αριστεράς (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ) δεν θέλουν να συμμετάσχουν στην εθνική προσπάθεια, δικαίωμά τους. Ούτε είχαν ούτε πρόκειται, στο προβλεπτό τουλάχιστον μέλλον, να αναλάβουν κυβερνητικές ευθύνες, οπότε μπορούν να ομιλούν εκ του ασφαλούς και ανεύθυνα.

Η αξιωματική όμως αντιπολίτευση, ως κυβερνητικό κόμμα, πρέπει σ’ αυτή τη φάση να συνδράμει την κυβέρνηση. Αν πιστεύει ότι αυτή έχει τη λύση και μπορεί να τα καταφέρει, οφείλει να βγει και να την πει στον λαό, απαιτώντας ταυτόχρονα με κάθε μέσο τη διενέργεια εκλογών, με στόχο την απομάκρυνση της κυβέρνησης. Μάλιστα, στην περίπτωση αυτή, η κυβέρνηση θα έπρεπε να αποδεχτεί την πρόκληση.

Δεν είναι ώρα κομματικών διαιρέσεων και σκοπιμοτήτων. Είναι ώρες ευθύνης και εθνικού χρέους. Εδώ που φτάσαμε δεν επιτρέπεται και δεν πρέπει να κρυφτεί κανείς πίσω από αοριστίες και γενικότητες. Χρειάζεται σχέδιο συγκεκριμένο, καθώς και εναλλακτικές, εάν αυτό δεν ευοδωθεί. Υπάρχει Plan B και ποιο είναι αυτό;

Το ευκταίο θα ήταν Παπανδρέου και Σαμαράς να συμφωνήσουν και μαζί τους να συμπαραταχθούν επαγγελματικές και κοινωνικές οργανώσεις. Αν χρειάζεται μεγάλος συνασπισμός, ας γίνει. Αν απαιτείται να σχηματιστεί κυβέρνηση ευρύτερων συμπτώσεων και συναινέσεων, ας σχηματιστεί.

Όλοι γνωρίζουμε ότι η τριετία 2012-2015 είναι η πιο κρίσιμη στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. Την τριετία αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να κορυφωθεί. Ο πόλεμος που διεξάγεται πρέπει να αποβεί νικηφόρος. Όχι για τον Παπανδρέου ή τον Σαμαρά, για το ΠΑΣΟΚ ή τη Ν.Δ. Πρέπει να κερδηθεί για τη χώρα και τους πολίτες της. Και, όταν διεξάγεται πόλεμος, εκτός από συστράτευση, η χώρα χρειάζεται να κυβερνηθεί όπως κυβερνάται σ’ έναν πόλεμο.

Όσοι αφελείς υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο σημαίνει έμμεση βοήθεια στην κυβέρνηση πλανώνται πλάνην οικτρά. Η κυβέρνηση, όταν γίνουν εκλογές, θα επιδοκιμαστεί ή θα αποδοκιμαστεί γι’ αυτά που έκανε μέχρι τώρα και για όσα βέβαια εφεξής θα κάνει.

Η αντιπολίτευση θα επιδοκιμαστεί ή θα αποδοκιμαστεί όχι γι’ αυτά που έλεγε μέχρι τώρα, αλλά για τη στάση που θα κρατήσει τώρα, σε μια οριακή στιγμή για τη χώρα. Ιδιαίτερα, δε, η αξιωματική αντιπολίτευση από τη στάση που θα υιοθετήσει τώρα, εάν είναι εποικοδομητική, θα μπορέσει να ξεχρεώσει και το άθλιο κυβερνητικό της παρελθόν. Αρκεί να το καταλάβουν.

Εν κατακλείδι, ο πρωθυπουργός, εάν η Μέρκελ όντως επιμείνει η Σύνοδος Κορυφής να μη δώσει «τελική λύση», θα πρέπει να βγει στο αντάρτικο. Να διαλύσει την παρτίδα του πόκερ την οποίαν έχει στήσει η Γερμανίδα καγκελάριος.

Αν είναι να μας πάνε σε αναγκαστική αναδιάρθρωση και ελεγχόμενη χρεοκοπία οι άλλοι, και αφού προηγουμένως μας έχουν εξαντλήσει, ας κινηθούμε εμείς πριν από αυτούς. Δεν μπορεί να μας πηγαίνουν από αναβολή σε αναβολή. Γιατί είναι σίγουρο ότι αν μας δώσουν μόνον την επιμήκυνση, οι αγορές θα επιτεθούν λυσσαλέα. Και τότε, αργότερα, μέχρι τον Ιούνιο, η Μέρκελ ίσως αναγκαστεί να συμφωνήσει και για την επαναγορά, αφού όμως εμείς θα έχουμε δοκιμαστεί σκληρά και με τις τράπεζές μας να υποβάλλονται στα νέα stress test, που σ’ ένα τέτοιο δυσμενές περιβάλλον δεν ξέρουμε ποιες παρενέργειες μπορούν να παραχθούν.

Θα προσέθετα, δε, ο πρωθυπουργός πριν από την 25η Μαρτίου, εκτός από τους πολιτικούς αρχηγούς, να δει και να διαβουλευτεί και με όλους όσοι επηρεάζουν και καθορίζουν τον δημόσιο βίο.

Και πάντως, η απάντηση στη Μέρκελ και τους συνοδοιπόρους της, εάν επιμείνουν στην άκαμπτη και καταστροφική για την Ελλάδα και την Ευρώπη στάση τους, δεν μπορεί να ’ναι, όπως ορισμένοι αδαείς εισηγούνται, «θα υποχρεωθείτε να μας δανείσετε και άλλα 110 δισ.». Ναι, θα υποχρεωθούν να μας δανείσουν. Λύνεται έτσι το πρόβλημα ή μπαίνουμε πιο βαθιά σ’ αυτό; Το θέμα είναι να βγούμε στις αγορές. Όσο δεν βγαίνουμε -και με την ψιλή απόφαση της Συνόδου δεν πρόκειται να βγούμε-, η χώρα θα μεγαλώνει το χρέος της μέχρι να σκάσει.

Και προσοχή, τα 110 δισ. και όσα τυχόν μας δοθούν μελλοντικά είναι δάνειο, δεν είναι ομολογίες. Και το δάνειο, σύμφωνα και με τους όρους του μνημονίου, κρίνεται στα αγγλικά και όχι στα ελληνικά δικαστήρια.

Υστερόγραφο: Ακόμη κι αν όλα πάνε καλά στη Σύνοδο Κορυφής, ο πρωθυπουργός θα πρέπει το κλίμα συνεννόησης, αλλά και το ετοιμοπόλεμο να τα αποτυπώσει στο κυβερνητικό σχήμα.

Τα φαινόμενα κόπωσης και προϊούσας αποσύνθεσης της κυβέρνησης, για τα οποία γράφαμε προ δεκαπενθημέρου, πολλαπλασιάζονται. Τελευταίο επεισόδιο η πρωτοφανής και εν πολλοίς ακατανόητη και εχθρική ανακοίνωση του υπουργού Εσωτερικών κατά του υπουργού Άμυνας για το θέμα των μεταναστών!

Δυστυχώς, φαίνεται ότι στην κυβέρνηση εκτός από τα σπασμένα νεύρα έρχεται να προστεθεί και η έλλειψη σοβαρότητας...