Φελνίκος

Tελικά, τα πράγματα στην πολιτική είναι πιο εύκολα απ’ όσο νομίζουν οι περισσότεροι. Η εκλογή του Αντώνη Σαμαρά στην ηγεσία της Ν.Δ. το απέδειξε. Αρκούσαν δύο μόνον ευρώ -όσο ήταν, δηλαδή, το αντίτιμο για να γραφτεί κάποιος μέλος και να ψηφίσει για τον διάδοχο του Κ. Καραμανλή- για να «τελειώσει» ο μητσοτακισμός.

Με δύο μόνον ευρώ θάφτηκαν οριστικά οι φιλοδοξίες και τα σχέδια μιας κραταιάς πολιτικής οικογένειας να δει τη θυγατέρα της αρχηγό μιας μεγάλης παράταξης, όπως η κεντροδεξιά. Με δύο μόνον ευρώ η Ντόρα Μπακογιάννη από «ερχόμενη» αρχηγός έγινε ένα απλό στέλεχος εν αναμονή ρόλου.

Με δύο μόνον ευρώ η πολιτικός που δούλεψε όσο κανείς άλλος, σχεδόν δύο δεκαετίες, για να γίνει το νούμερο ένα της κεντροδεξιάς παράταξης κατέληξε να είναι μία από τους 91 βουλευτές του κόμματος του οποίου πρόεδρος είναι ο πλέον μισητός της αντίπαλος.

Με δύο μόνον ευρώ η κόρη του Κώστα Μητσοτάκη από υποψήφια πρωθυπουργός μετεβλήθη σε απλό στρατιώτη της Νέας Δεξιάς που ονειρεύεται να ανασυστήσει ο Αντώνης Σαμαράς. Με δύο μόνον ευρώ γκρεμίστηκαν πολυετείς σχέσεις και προνομιακές συμμαχίες με το πολιτικό, εκδοτικό και επιχειρηματικό κατεστημένο.

Με δύο μόνον ευρώ ένας «απόβλητος» πολιτικός, ο Αντώνης Σαμαράς, έγινε ο «εκλεκτός» του ενός από τα δύο κόμματα εξουσίας. Με δύο μόνον ευρώ ο άνθρωπος που για σχεδόν δέκα χρόνια «κοίταζε τους τοίχους», μόνον με λιγοστούς φίλους μετρημένους στα δάχτυλα των δύο χεριών του, γίνεται περιζήτητος και λαοφιλής.

Με δύο μόνον ευρώ τα «πέτρινα χρόνια» ενός πολιτικού γίνονται τώρα «ευοίωνο μέλλον». Με δύο μόνον ευρώ η «Γιωργία», η γυναίκα του, έγινε η «γλυκιά και όμορφη σύζυγος, η κυρία Σαμαρά, το γένος Κρητικού».

Με δύο μόνον ευρώ ο εθνικιστής έγινε πατριώτης και ο λαϊκιστής, ηγέτης λαϊκός. Με δύο μόνον ευρώ ο… ολετήρας πολιτικός που γκρέμισε μια κυβέρνηση μετεβλήθη ξανά σε… χρυσό παιδί της Δεξιάς και ελπίδα της να επιστρέψει στην εξουσία. Με δύο μόνον ευρώ η Ν.Δ. γύρισε σελίδα.

Με τη βαριά ήττα του Κ. Καραμανλή στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου η δεξιά παράταξη έχασε τον κορμό της, τον καραμανλισμό. Με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν άλλοι συγγενείς του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή να διαδραματίσουν σε προβλεπτό χρόνο πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική, χάνει η συγκεκριμένη πολιτική δυναστεία και τη φυσική της συνέχεια, κάτι που δεν συμβαίνει αντίστοιχα με τους Παπανδρέου.

Με την καθαρή ήττα της Ντόρας Μπακογιάννη στις εσωκομματικές εκλογές της 29ης Νοεμβρίου, η Ρηγίλλης ξεμπερδεύει και με την… παραφυάδα της, τον μητσοτακισμό. Η Ντόρα Μπακογιάννη, για να μπορεί να ελπίζει σε κάποιο διακριτό πρωταγωνιστικό ρόλο, πρέπει να ιδρύσει δικό της, γκενσερικού τύπου, κόμμα.

Άρα, η τρίτη πολιτική δυναστεία, οι «Μητσοτάκηδες», για να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο μέλλον θα πρέπει είτε να οδηγήσουν την Ντόρα εκτός Ν.Δ. είτε να φέρουν σε πρώτο πλάνο τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος όμως μέχρι τώρα ούτε έχει προετοιμαστεί για έναν τέτοιο ρόλο ούτε φαίνεται, προσώρας τουλάχιστον, να διαθέτει τα προσόντα να γίνει δελφίνος.

Αρκούσαν, λοιπόν, δύο μόνον ευρώ για να έλθουν τα πάνω κάτω στη δεξιά παράταξη και να μείνει χωρίς πολιτική δυναστεία. Τα δύο όμως ευρώ δεν αρκούν για να ξεπλύνουν τα λάθη, τις παραλείψεις, τα ανομήματα της διακυβέρνησής της.

Τα δύο ευρώ δεν είναι κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Δεν φτάνουν τα δύο ευρώ για να αποκτήσει εκ νέου η Ν.Δ. πολιτική και εκλογική αίγλη. Ούτε μπορούν τα δύο ευρώ να δώσουν δυναμική σ’ ένα κόμμα που πρόσφατα αποδοκιμάστηκε τόσο έντονα από τους πολίτες.

Θα χρειαστούν πολλά ευρώ, πολλές ιδέες και περισσότερες συγκρούσεις και δυνάμεις για να γίνει ένα σύγχρονο, ευρωπαϊκό κεντροδεξιό κόμμα με όραμα και στρατηγική εξουσίας.

Η εκλογή του Αντώνη Σαμαρά το μόνο που κατάφερε ήταν να αποτρέψει αρχικά τη στάγδην και αργότερα πιο γρήγορη περιθωριοποίηση της Κεντροδεξιάς. Την εξέτρεψε από τον δρόμο της διαχείρισης, των ισορροπιών, των συμψηφισμών και της αναμονής για την εξουσία (μέσω και ανορθόδοξων χτυπημάτων, όπως γνωρίζει να πολιτεύεται η οικογένεια Μητσοτάκη), όπου θα την οδηγούσε τυχόν εκλογή της Ντόρας Μπακογιάννη.

Τα δύο ευρώ ανέκοψαν την περαιτέρω καταβαράθρωση της Ν.Δ., δεν την οδηγούν όμως οπωσδήποτε σε έξοδο από το τούνελ. Τα δύο ευρώ ήταν αρκετά για να κινητοποιήσουν τα ανακλαστικά της σιωπηρής πλειοψηφίας μιας μεγάλης παράταξης, όπως είχε γίνει και τον Νοέμβριο του 2007 με το ΠΑΣΟΚ και τον Γ. Παπανδρέου, όμως δεν φτάνουν για να της δώσουν υπόσταση, δύναμη και δυνατότητα εξουσίας.

Ενδέχεται, μάλιστα, να είναι πολύ λίγα για να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τους μελλοντικούς κραδασμούς που θα σημειωθούν από εξελίξεις οι οποίες θα υπάρξουν είτε εσωκομματικά στον δρόμο προς το συνέδριο της Ν.Δ. είτε στο πολιτικό σύστημα από τους χειρισμούς της κυβέρνησης στα καυτά θέματα που απασχολούν την κοινωνία.

Και βέβαια, τα δύο ευρώ είναι ελάχιστα, ψίχουλα, μερικές πενταροδεκάρες, για να σου δώσουν μελλοντικά την ηγεμονία σε μια κοινωνία το εκκρεμές της οποίας, λόγω και των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, κινείται σταθερά προς τα αριστερά.

Μια «καθαρή» παράταξη που δεν ντρέπεται να πει ότι είναι δεξιά είναι σαφέστατα μια κατάκτηση για το πολιτικό σύστημα, καθώς μέχρι τώρα το κόμμα της Ν.Δ. συμπεριφερόταν ενοχικά απέναντι στην Αριστερά.

Οι κατά καιρούς μεταμφιέσεις της σε κεντροδεξιά, φιλελεύθερη, νεοφιλελεύθερη, ριζοσπαστική, μπορεί, απούσης της Ακροδεξιάς, να τη βοηθούσαν να διεισδύει στον λεγόμενο μεσαίο χώρο, όμως τώρα που υπάρχει η εκ δεξιών αιμορραγία του ΛΑΟΣ η συνέχιση αυτής της μεταμφίεσης την οδηγούσε μαθηματικά να γίνει σάντουιτς ανάμεσα στο εθνικολαϊκιστικό κόμμα του Γ. Καρατζαφέρη και την ήρεμη σοσιαλδημοκρατική Κεντροαριστερά του Γ. Παπανδρέου.

Η Ν.Δ. για να έχει (και κυβερνητικό) μέλλον θα πρέπει να διακηρύξει καθαρά τη δεξιά ταυτότητά της και να προσπαθήσει με τις ιδέες της να δώσει, ως αστικό κόμμα, σύγχρονες απαντήσεις στα μεγάλα προβλήματα της εποχής.

Ένα κόμμα που καμουφλάρεται, που ντρέπεται να πει τι είναι ακριβώς, που η πολιτική, η ιδεολογία και η στρατηγική του είναι συνάρτηση προσωπικών φιλοδοξιών, δεν έχει μέλλον στις σημερινές συνθήκες, όπως διαμορφώνονται από την παγκοσμιοποίηση και την οικονομική κρίση.

Για να το πετύχει βέβαια αυτό, δεν πρέπει να απολέσει την ώσμωσή της με τις φιλελεύθερες δυνάμεις του πολιτικού Κέντρου. Απλώς, η σχέση κυριαρχίας Δεξιάς και φιλελεύθερου Κέντρου εντός του κόμματος της Ν.Δ. πρέπει να αλλάξει υπέρ της πρώτης.

Όπως το ΠΑΣΟΚ διατηρεί πάντα σε επίπεδο διακηρύξεων, ιδεών, αξιών και οράματος τον σοσιαλιστικό του χαρακτήρα και ανάλογα με τη συγκυρία και τις προκλήσεις της εξουσίας αλλάζει το μείγμα, έτσι και η Ν.Δ. πρέπει να επανατοποθετηθεί στον πολιτικό χάρτη με βάση τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί εγχώρια, αλλά και διεθνώς, και πρώτα απ’ όλα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Και βέβαια, να μετασχηματιστεί σε κόμμα βάσης, και όχι προυχόντων, τζακιών και παραγόντων. Χρειάζεται να αναπτύξει δομές που θα ανταποκρίνονται στις στρατηγικές της επιλογές και θα κινητοποιούν κοινωνικές δυνάμεις προκειμένου να υπηρετηθούν πολιτικές διαφορετικές του βασικού της πολιτικού αντιπάλου, που είναι το ΠΑΣΟΚ.

Από αυτή την άποψη, τα δύο ευρώ έπιασαν τόπο, καθώς ο Αντώνης Σαμαράς φαίνεται ότι εμφορείται από τέτοιες ιδέες ή, τουλάχιστον, προβληματίζεται θετικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Για να μπορέσει όμως να αυγατίσει τον πολιτικό και εκλογικό κουμπαρά της Ν.Δ., χρειάζεται πολλά ακόμη ευρώ. Η θητεία του στην ηγεσία της Ν.Δ. θα κριθεί εντέλει από τέσσερα πράγματα.

Πρώτον, να δώσει προοπτική στο κίνημα της βάσης που αναπτύχθηκε στη διαδικασία εκλογής του νέου αρχηγού. Αν δεν μπορέσει να εντάξει στις θεσμικές κομματικές διαδικασίες ένα μεγάλο τμήμα της σιωπηρής δεξιάς πλειοψηφίας που αφυπνίστηκε υπέρ του, θα έχει κάνει μια τρύπα στο νερό.

Δεύτερον, να ανατάξει οργανωτικά και να επανιδρύσει ιδεολογικοπολιτικά τη Ν.Δ., προσδίδοντάς της τη νέα φυσιογνωμία, όπως τη σκιαγράφησε στη διάρκεια της εσωκομματικής αντιπαράθεσης για την ηγεσία.

Η πορεία προς το προγραμματικό συνέδριο από αυτή την άποψη είναι κομβικής σημασίας. Εάν η νέα ηγεσία επιχειρήσει απλώς να αλλάξει υπέρ της, με οργανωτικές μεθόδους, τους κομματικούς συσχετισμούς και όχι να τους τροποποιήσει με αξιακούς όρους και πολιτικοϊδεολογική ηγεμονία, θα έχει αποτύχει.

Τρίτον, να ενσωματώσει σημαντικό μέρος τής, έστω και στα σπάργανα, πολιτικής πλατφόρμας της Ντόρας Μπακογιάννη για το φιλελεύθερο Κέντρο και τις πολιτικές εξελίξεις, καθώς και να καταστήσει τουλάχιστον συμμάχους, εφόσον δεν μπορεί να τις αφομοιώσει, τις κομματικές, πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που ναι μεν βρίσκονται στον ευρύτερο χώρο της συντηρητικής παράταξης, αλλά την 29η Νοεμβρίου βρέθηκαν απέναντί του. Και τέταρτον, να ασκήσει εποικοδομητική κριτική στην κυβέρνηση στα μεγάλα θέματα, διαμορφώνοντας κοινούς τόπους για συναινέσεις.

Όσο ο δημόσιος βίος και το πολιτικό σύστημα ξεπερνούν χρόνιες αγκυλώσεις και δυσπλασίες, τόσο η πολιτική αντιπαράθεση θα μεταφέρεται στο ορθό επίπεδο των ιδεών και της διαχειριστικής επάρκειας και δεν θα συναρτάται με τις σχέσεις διαπλοκής και τους μηχανισμούς του κράτους που πάντα ευνοούν τα κυβερνώντα κόμματα λόγω του αποτελεσματικού ελέγχου που ασκούν σ’ αυτά.

Από αυτή την άποψη, είναι ευτυχής συγκυρία για τον Αντ. Σαμαρά, αλλά και για τον τόπο, που στην πρωθυπουργία και την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται ένας έντιμος και καινοτόμος πολιτικός, όπως ο Γ. Παπανδρέου.

Σήμερα, δεδομένης της οικονομικής κρίσης, αλλά και της κοινωνικής και πολιτικής αφασίας και απαξίωσης, ο δρόμος των ρήξεων άμα και της συναίνεσης είναι, εν τινί τρόπω, μονόδρομος τόσο για τον πρωθυπουργό όσο και για τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μαζί μπορούν να κερδίσουν και οι δύο, αλλά και τα κόμματά τους, όπως και ο τόπος.

Ο καθένας μόνος ενέχει κινδύνους και για τους δύο. Και περισσότερους γι’ αυτόν που σήμερα βρίσκεται στην αντιπολίτευση, ηγούμενος ενός κόμματος που υπέστη πριν από δύο μήνες συντριπτική ήττα και που είναι βαθιά διχασμένο.

Όταν καθίσει η σκόνη των πρώτων ημερών και εντυπώσεων, ο Αντ. Σαμαράς θα αντιληφθεί ότι τα δύο ευρώ ήταν αρκετά για να «τελειώσουν» τον μητσοτακισμό, όμως χρειάζεται πολλά ευρώ ακόμη για να εξοφλήσει τα γραμμάτια που θα τον καταστήσουν ικανό να αλλάξει τη Ν.Δ. και να την επαναφέρει στον δρόμο της διεκδίκησης της εξουσίας...