Δευτέρα, Ιανουαρίου 25, 2010

 

Στα χέρια της Moody's (23-01-2010)

Nικήσαμε τις τίγρεις και τα λιοντάρια και μας έφαγαν οι ψύλλοι. Κάπως έτσι κινδυνεύει να την πάθει η κυβέρνηση, εάν δεν καταφέρει να αναστρέψει το κλίμα φόβου και απαισιοδοξίας που επικρατεί στην κοινωνία.

Αυτή τη στιγμή, καθ’ άπασαν την επικράτειαν, από τον πιο πλούσιο επιχειρηματία μέχρι και τον πιο φτωχό μεροκαματιάρη, υπάρχει μια εντυπωσιακά αρνητική ψυχολογία. Όχι για την κυβέρνηση, αλλά για τα επερχόμενα, για το τι τέξεται η επομένη.

Ακόμη και έξυπνοι άνθρωποι συζητούν σοβαρά τις πλέον απίστευτες βλακείες για το τι θα συμβεί στη χώρα τους προσεχείς μήνες. Οι φήμες, ανυπόστατες επί το πλείστον, δίνουν και παίρνουν.

Η σπερμολογία διαλύει κάθε σταθερά για την εφαρμογή πολιτικών αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης. Η λογική «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» επικρατεί, καθώς καθημερινά κερδίζει έδαφος η καταστροφολογία.

Η Ελλάδα, η χώρα του ήλιου και του φωτός, η αλέγρα και γελαστή, η Ελλάδα της αισιοδοξίας και της ελπίδας, τείνει να εξαφανιστεί. Ντυμένη στα μαύρα, μετατρέπεται σταδιακά σε απέραντο κενοτάφιο, όπου οι κάτοικοι-μοιρολογίστρες της ολοφύρονται για το κακό που τους βρήκε, αλλά κυρίως γι’ αυτό που θα τους συμβεί.

Τι θα τους συμβεί; Θα γίνουμε Αργεντινή, λέει ο ένας. Θα πτωχεύσουμε και θα αναλάβει τις τύχες μας το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προφητεύει ο άλλος. Θα μας διώξουν από την Ευρωζώνη, υποστηρίζει κάποιος τρίτος. Όχι, μόνοι μας θα βγούμε από το ευρώ, θα γυρίσουμε στη δραχμή, θα γίνει υποτίμηση και θα χάσουμε τα λεφτά μας, αντιτείνει ο τέταρτος.

Δεν θα χάσουμε τα λεφτά μας, μια μείωση θα υποστούμε, όπως όταν γινόταν υποτίμηση της δραχμής, πετάγεται ένας πέμπτος και συμπληρώνει: έτσι όμως θα βγούμε από το αδιέξοδο, αφού δεν θα ’χουμε τους ξένους, τους κακούς Κοινοτικούς, να μας λένε συνεχώς τι να κάνουμε.

Κάπως έτσι πορεύεται σε επίπεδο καφενειακού διαλόγου η χώρα. Γι’ αυτό και ο παραγωγός από το Βέλο Κορινθίας, που πουλάει τα προϊόντα του σε λαϊκή αγορά του Χολαργού, ψάχνει να βγάλει τα λεφτά του στο εξωτερικό. Το ίδιο κάνουν και o φούρναρης, o δημοσιογράφος, o δικηγόρος – όλοι φίλοι μου.

Έμαθαν ότι οι «μεγάλοι» έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό και τώρα θέλουν να τους μιμηθούν και οι ίδιοι. Άλλοι σκέφτονται μήπως είναι καλύτερα να αγοράσουν λίρες, ώστε όταν έρθει η... Κατοχή να μπορούν να κάνουν τις συναλλαγές τους. Απίστευτο; Απίστευτο!

Αληθινό, όμως, και ενδεικτικό της ανθρώπινης νεοελληνικής βλακείας, η οποία εν τούτοις σε μεγάλο βαθμό δικαιολογείται, επειδή απουσιάζουν η δημόσια νουθεσία, ο συντεταγμένος δημόσιος διάλογος, η άνωθεν στοχευμένη παρέμβαση για το πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα.

Και πολύ φοβούμαι ότι, αν δεν υπάρξει τις αμέσως προσεχείς ημέρες μια επικοινωνιακή καταιγίδα που θα διαλύει τις φήμες και θα αποκαθιστά την αλήθεια για το τι ακριβώς συμβαίνει, όντως θα μας φάνε οι ψύλλοι. Και πρέπει να ειπωθούν τα πράγματα από τους ειδήμονες και τους κατά νόμο και επάγγελμα υπεύθυνους. Από αυτούς που πράγματι γνωρίζουν.

Η χώρα βρίσκεται σε μια οριακή στιγμή. Δεν μπορεί η καθοδήγησή της να γίνεται από τους συνήθεις δημοσιολογούντες. Όσο κι αν συμπαθώ τον Τράγκα ή τον Πρετεντέρη, τον Αυτιά ή τον Καμπουράκη, ήρθε νομίζω η στιγμή για κάποιο διάστημα τα παράθυρα των τηλεοράσεων ή οι συχνότητες των ραδιοφώνων να γεμίσουν με τα πρόσωπα και τις φωνές του Κωστόπουλου και του Σάλλα, του Ταμβακάκη και του Νανόπουλου, του Βγενόπουλου και του Πανταλάκη.

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον και αξία θα είχε ένας διάλογος μαζί τους και μεταξύ τους. Απείρως περισσότερα θα προσέφεραν και θα έκαναν πολύ πιο ψηλά νούμερα τηλεθέασης εκπομπές και πάνελ με τραπεζίτες, σοβαρούς πανεπιστημιακούς, έγκυρους οικονομολόγους, θεσμικούς εκπροσώπους, πολιτικούς (υπουργούς και βουλευτές), αλλά και δημοσιογράφους που έχουν γνώσεις περί την οικονομία.

Η οικονομική κρίση είναι μεγάλη, είναι εθνική, και δεν μπορεί να τη διαχειρίζονται οι συνήθεις δημοσιολογούντες, οίτινες έχουν άποψη για τα spreads, τους «Πυρήνες της Φωτιάς», τα Τέμπη, τους αγρότες, την Αϊτή, το Ταμιφλού, τις εκλογές, τον Ζίκο, την ένταση στο Αιγαίο και το όνομα της «Μακεδονίας».

Επειδή λοιπόν κινδυνεύει η χώρα και κινδυνεύουμε όλοι να πάθουμε εθνική κατάθλιψη, θα πρέπει άπαντες να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας. Όποιος έχει να πει κάτι σοβαρό και τεκμηριωμένο, κάτι που μπορεί να καθοδηγήσει την κοινωνία και να την προστατεύσει, οφείλει να το πει και να του δοθεί η δυνατότητα να το πει.

Οι άλλοι ας σωπάσουν και ορισμένοι ας βγάλουν και τον σκασμό, γιατί μόνον κακό προξενούν με την ημιμάθεια και την ασχετοσύνη τους. Αν οι σοβαροί, οι επαγγελματίες, οι ειδικοί, οι γνωρίζοντες το πρόβλημα δεν μιλήσουν τώρα, πότε θα μιλήσουν;

Εάν δεν βγει ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, ο αξιότιμος Γ. Προβόπουλος, να πει πώς έχουν τα πράγματα, λογικό είναι να ενημερώνονται οι πολίτες από τον Τράγκα και τον Πρετεντέρη και να ζουρλαίνονται, καθώς ο ένας τούς λέει για τους... Φίτσηδες και ο άλλος για τον ιρλανδικό μονόδρομο.

Αν δεν μιλήσει τώρα ο Κ. Σημίτης, ένας πρωθυπουργός που διαχειρίστηκε επιτυχώς και ως υπουργός Οικονομικών προηγούμενες οικονομικές κρίσεις, πότε θα μιλήσει; Τι σόι «εθνικό κεφάλαιο» θέλει να είναι που προτιμά τον ρόλο της Σφιγγός, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο για νουθεσίες προς το έθνος μόνον στον κ. Μητσοτάκη;

Βεβαίως, τη μεγαλύτερη ευθύνη την έχει η κυβέρνηση, γιατί αυτή οφείλει να οργανώσει τον δημόσιο διάλογο και να κινητοποιήσει πνευματικές και παραγωγικές δυνάμεις που θα τη συνδράμουν στο έργο της.

Αυτή οφείλει με τα μέτρα και τις πολιτικές της, αλλά και τις παρεμβάσεις της σε εγχώρια και κυρίως ξένα κέντρα και φόρα, να διαφυλάξει το κύρος, την αξιοπιστία και τη δυνατότητα της χώρας να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικότητα την κρίση. Αυτή κυβερνά και πρέπει να τρέξει τις διαδικασίες που θα επαναφέρουν τη χώρα σε τροχιά δημοσιονομικής ευταξίας και παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Ευτυχώς ή δυστυχώς, ο κλήρος έλαχε στον Γ. Παπανδρέου να ηγηθεί της χώρας στην πιο δύσκολη, μεταπολεμικά, περίοδο. Αν καταφέρει να τη σώσει, θα καταγραφεί στους μεγάλους πολιτικούς της Ιστορίας, ξεπερνώντας ίσως σε φήμη ακόμη και τον πατέρα και τον παππού του.

Αν δεν τα καταφέρει, θα εγγραφεί στη λίστα των «ιδανικών και ανάξιων εραστών» της πολιτικής. Και μπορεί να τα καταφέρει, γιατί ακόμη κι αυτοί που διαφωνούν με τις ιδέες και το κόμμα του αναγνωρίζουν στο πρόσωπό του την τιμιότητα, την ειλικρίνεια και την εργατικότητα.

Η πλειοψηφία των Ελλήνων είναι στο πλευρό του και έτοιμη να δεχθεί σκληρά και επώδυνα μέτρα. Χρειάζεται όμως να θέσει τέρμα στη διαβούλευση, τη δημοκρατικότητα και τη σπατάλη χρόνου.

Η μοίρα τα ’φερε έτσι ώστε ένας ανοιχτός, μετριοπαθής, καινοτόμος και συμμετοχικός πολιτικός να πρέπει να μετατραπεί σε στιβαρό «δικτάτορα», για να μπορέσει να φέρει εις πέρας μια εθνική αποστολή, όπως είναι η αντιμετώπιση της πολύπλευρης και πολυεπίπεδης οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης και παρακμής στην οποία έχει περιέλθει η χώρα.

Δυστυχώς για τον ίδιο, θα πρέπει να αρνηθεί για λίγο τον εαυτό του και να μετέλθει και κλασικών παραδοσιακών συνταγών για να αντιμετωπιστεί η κρίση. Έκτακτες συνθήκες απαιτούν έκτακτες πολιτικές, τακτικές και μεθόδους.

Παρά δε τα όσα λέγονται και γράφονται, το να ανασυγκροτηθεί η χώρα και να ξαναμπεί σ’ έναν ενάρετο κύκλο δεν είναι και τόσο δύσκολο όσο περιγράφεται. Υπό μία και μόνη προϋπόθεση: να τηρηθεί απαρέγκλιτα το Πρόγραμμα Σταθερότητας. Χωρίς χρονοτριβή, με συγκεκριμένες εξειδικεύσεις και μετρήσιμους στόχους.

Εάν περάσει κι άλλος χρόνος και δεν αρχίσουν να λαμβάνονται από σήμερα κιόλας μέτρα, το τρένο θα χαθεί και οι αγορές και οι εταίροι μας θα μας τιμωρήσουν διπλά και τρίδιπλα.

Η κρίση εμπιστοσύνης των αγορών προς την ελληνική οικονομία πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστεί με πράξεις και όχι πλέον με διακηρύξεις καλών προθέσεων.

Χωρίς να ληφθούν πρόσθετα μέτρα, αλλά με μια σειρά κινήσεων που θα πείσουν τις αγορές ότι αυτή τη φορά η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει το δημοσιονομικό της πρόβλημα και να βάλει οριστικά τέρμα στην περίοδο της δυσπιστίας και των αμφισβητήσεων. Συγκεκριμένα, θα μπορούσε:

1 Από τη Δευτέρα κιόλας, το ελληνικό Δημόσιο να προχωρήσει σε δανεισμό μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα ποσού 2 δισ. ευρώ. Έτσι, θα σταλεί ένα μήνυμα στις αγορές ότι το ελληνικό Δημόσιο έχει ευρείες δυνατότητες δανεισμού και ότι οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.

2 Η κυβέρνηση να επιλέξει μια μεγάλη ιδιωτικοποίηση από το πρόγραμμα των 2,5 δισ. ευρώ που έχει ήδη ανακοινώσει και να προχωρήσει σε αυτήν με συνοπτικές αλλά συγχρόνως ανοιχτές διαδικασίες (π.χ., μέσω πλειστηριασμού). Για τη διαφάνεια της όλης διαδικασίας να προσληφθεί ένας διεθνής σύμβουλος ή κοινοπραξία ελληνικών τραπεζών. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να μείνει σ’ αυτό, αλλά να συνεχίσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και για περισσότερα από 2,5 δισ. ευρώ.

3 Να περάσει το μήνυμα στις αγορές ότι τα μέτρα της κυβέρνησης αποδίδουν. Για παράδειγμα, την άλλη εβδομάδα να ανακοινωθεί ο βαθμός βελτίωσης των δημοσίων εσόδων μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την αύξηση των φόρων στα τσιγάρα και στα ποτά, σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη περίοδο.

4 Να ανακοινωθεί επίσημα το ποσό μείωσης των δημοσίων δαπανών από την περικοπή των επιδομάτων στον δημόσιο τομέα, που -όπως έχει δηλώσει ο Γ. Παπακωνσταντίνου- θα εφαρμοστεί αναδρομικά από την 1/1/2010.

5 Να τερματιστεί η «διχοτόμηση» της χώρας από τις κινητοποιήσεις των αγροτών, ώστε να μεταδοθεί παντού το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι κράτος δικαίου με ισχυρή κυβέρνηση.

6 Να υλοποιηθεί άμεσα ένα πρόγραμμα καταγραφής των συνταξιούχων. Όλοι οι συνταξιούχοι να υποχρεωθούν, πριν εισπράξουν τη σύνταξη του επομένου μηνός, να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση στις τράπεζες -απ’ όπου αυτή καταβάλλεται- ότι δεν ασκούν σήμερα εργασία με οποιαδήποτε μορφή και σχέση.

Αν γίνουν άμεσα όλα αυτά, θα επέλθει τουλάχιστον ηρεμία, ώστε να μπουν μπροστά με μεγαλύτερη άνεση και τα άλλα μέτρα (εκτός του Προγράμματος Σταθερότητας) που είτε δημόσια έχει διακηρύξει ότι προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση είτε επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο.

Σε κάθε πάντως περίπτωση πρέπει να τρέξει. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος τις προσεχείς ημέρες ή εβδομάδες να μεταβάλει γνώμη και η Moody’s και να μας υποβαθμίσει. Κι αν μας υποβαθμίσει η Moody’s, το τοπίο αλλάζει δραματικά.

Θα πάμε σε καταστάσεις ροκ. Γιατί; Επειδή είναι ο μόνος μεγάλος διεθνής οίκος πιστοληπτικής ικανότητας που μας αξιολογεί με Α. Όλοι οι άλλοι μάς έχουν σε κατηγορία Β. Και γιατί αυτό είναι σοβαρό; Επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δέχεται ως ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα υπό την προϋπόθεση ότι είναι της τάξεως Α.

Εάν αυτό πάψει να υφίσταται, οι ελληνικές τράπεζες και κατ’ επέκτασιν το κράτος και οι πολίτες θα περιέλθουν σε κατάσταση ασφυξίας.

Ήδη στην ΕΚΤ υπάρχουν ως ενέχυρο ελληνικά ομόλογα αξίας 45 δισ., τα οποία σταδιακά θα πρέπει μέχρι 31/12/2010 να επανακτηθούν από τις εγχώριες τράπεζες. Όχι πιστωτική επέκταση 10% δεν θα έχουμε το 2010, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, αλλά αρνητική που θα κυμαίνεται από -5% (το ήπιο σενάριο) έως -20% (το ακραίο).

Και, όπως καταλαβαίνετε, εάν κινδυνεύσουν οι τράπεζες, θα τεθεί εν κινδύνω το σύνολο της οικονομίας, καθώς η ελληνική οικονομία είναι δεμένη με το τραπεζικό σύστημα όπως η βελόνα με το κουβάρι που πλέκουν το πουλόβερ.

Θα είναι δε μια τέτοια εξέλιξη ένα ακόμη ελληνικό παράδοξο. Ενώ στις άλλες χώρες η κρίση ξεκίνησε από τις τράπεζες και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στη μακροοικονομία, στα καθ’ ημάς -όπου οι τράπεζες άντεξαν, επειδή δεν ήταν εκτεθειμένες στα τοξικά προϊόντα- μπορεί η μακροοικονομική ανισορροπία να χτυπήσει τις τράπεζες.

Αυτό, όμως, είναι μια άλλη ιστορία. Προσώρας, αυτό που επείγει είναι η κυβέρνηση να κάνει οτιδήποτε είναι δυνατόν προκειμένου να αποτραπεί τυχόν υποβάθμιση από τη Moody’s.

Δυστυχώς, η τύχη της χώρας βρίσκεται στα χέρια ενός (λ)οίκου και πάση θυσία πρέπει να αποφύγουμε τη δαγκωματιά του, καθότι μπορεί να αποβεί θανατηφόρα...

This page is powered by Blogger. Isn't yours?

Εγγραφή σε Αναρτήσεις [Atom]