Φελνίκος

O Νικολά Σαρκοζί -εκτός των άλλων- θαυμάζει, κατά δήλωσίν του, τον Ναπολέοντα. Την Κυριακή το βράδυ όμως καλείται να φορέσει τον σκούφο της Μαριάν -σύμβολο της Δημοκρατίας- και όχι το ημίψηλο δίκοχο του Βοναπάρτη.

Η κατά πάσαν βεβαιότητα μετακόμισή του στο μέγαρο των Ηλυσίων ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για τη Γαλλία, αλλά και την Ευρώπη. Το λεγόμενο κοινωνικό πρόσωπό της θα γίνει πιο αυστηρό, πιο πειθαρχημένο, λιγότερο φιλόξενο. Τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα παραμείνουν στον ποταμό Έβρο, δεν πρόκειται να φθάσουν μέχρι το Κιρκούκ. Η πόρτα της Ευρώπης για την Τουρκία θα σφραγιστεί ερμητικά. Η γείτων «ανήκει στη Μικρά Ασία και όχι στην Ευρώπη», δηλώνει με στόμφο και σε κάθε ευκαιρία ο κύριος Σαρκοζί. Η «αποδόμηση» της Νέας Ευρώπης που σχεδίαζαν μέχρι τώρα οι ευρωπαϊκές ηγεσίες και ελίτ αρχίζει. Όχι μόνον γεωπολιτικά, αλλά και κοινωνικά, οικονομικά και ιδεολογικά. Δεν είναι μόνον το Ισλάμ, είναι και το κουρδικό πρόβλημα, αλλά και η τρομοκρατία των φονταμενταλιστών μουσουλμάνων, ο πόλεμος στο Ιράκ και η πυρηνική απειλή του Ιράν, που ο κύριος Σαρκοζί δεν θέλει να γίνουν εσωτερικά προβλήματα της Ευρώπης.

Για μεγάλη μερίδα των Ευρωπαίων πολιτών τα λόγια του ακούγονται ευχάριστα στ’ αυτιά τους. Σε καιρούς κρίσης οι ισορροπίες κουράζουν, το ίδιο και οι πολιτικοί που ακροβατούν. Ο κύριος Σαρκοζί λέει φωναχτά αυτά που οι περισσότεροι, σχεδόν όλοι, Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες ψιθυρίζουν ή ομολογούν κατ’ ιδίαν ως ενδεχόμενο κίνδυνο. Κερδίζει μάλιστα οπαδούς επειδή την ίδια στιγμή η Τουρκία βυθίζεται σε μια πολιτική και πολιτειακή κρίση που είναι δύσκολο να προβλέψεις πού θα οδηγήσει. Η διαμάχη του Ερντογάν με τον Μπουγιούκανιτ, των ισλαμιστών με τους κεμαλικούς, των πολιτικών με τους στρατηγούς δεν είναι σίγουρο ότι θα λήξει την 22α Ιουλίου. Οι εκλογές σ’ ένα ιδιόμορφο κράτος, όπως η Τουρκία, δεν λύνουν το καθεστωτικό πρόβλημα. Το αποτέλεσμα της κάλπης δεν αίρει οπωσδήποτε το πολιτικό αδιέξοδο, όπως είθισται να συμβαίνει στις ανεπτυγμένες δημοκρατίες της Δύσης. Ορισμένες φορές το οξύνει και περιπλέκει τα πράγματα.

Η πιθανή λοιπόν εκλογή Σαρκοζί στην προεδρία της Γαλλίας και η μετά πολλών εμποδίων εκλογή (;) Γκιούλ στην προεδρία της Τουρκίας εκτροχιάζουν το βαγόνι της Άγκυρας από το ευρωπαϊκό τρένο. Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα τι πράττει η Ελλάς, η οποία έχει στηρίξει όλες τις ελπίδες της για εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων στον εξευρωπαϊσμό του «θηρίου»; Είναι έτοιμη να αναπροσαρμόσει τη στρατηγική της με βάση τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται; Μπορεί να σχεδιάσει το μέλλον της με τον βασικό αντίπαλό της στην περιοχή να φορά είτε μαντίλα είτε πασαλίδικο φέσι;

Είναι ερωτήματα υψίστης εθνικής ασφαλείας που απαιτούν άμεσες και γενναίες απαντήσεις. Αφορούν τις διπλωματικές σχέσεις, τον οικονομικό προσανατολισμό, το στρατιωτικό δόγμα. Δεν αρκεί να ευχόμαστε, πρέπει να προβλέπουμε. Δεν αρκεί να πιθανολογούμε, πρέπει να σχεδιάζουμε. Δεν αρκεί να ελπίζουμε, πρέπει μαζί με την Αθηνά να κινήσουμε και τα χέρια μας.

Μέχρι τώρα μπορούσαμε να περιμένουμε τους Ευρωπαίους να μας λύσουν το πρόβλημα. Στοιχιζόμασταν πίσω από τους 14, τους 19, τους 26, υπερθεματίζοντας υπέρ του σμόκιν που πρέπει να φορέσουν οι ανατολίτες γείτονές μας. Στηρίζαμε -και ορθώς- τις ευρωπαϊκά προσανατολισμένες και δημοκρατικά προσηλωμένες δυνάμεις της Τουρκίας. Αυτό δεν πρέπει να σταματήσουμε να το κάνουμε. Ούτε πρέπει να ανακοπεί ο οικονομικός «ιμπεριαλισμός» της Δύσης (και συνακόλουθα δικός μας) όσον αφορά τη μεγάλη αυτή αγορά της Μικράς Ασίας. Πρέπει όμως κάποια στιγμή να σκεφτούμε τι γίνεται και τι κάνουμε στην περίπτωση που η Τουρκία δεν γίνει δεκτή στο ευρωπαϊκό κλαμπ. Και αυτή η στιγμή έφτασε. Τώρα πρέπει ως συντεταγμένη πολιτεία, ως χώρα-μέλος της Ε.Ε., ως κοινωνία, ως έθνος, να συζητήσουμε, να αποφασίσουμε και να σχεδιάσουμε.

Αρκετά πια με την εθνική μας αμεριμνησία και αβελτηρία. Μέχρι τώρα υποστηρίζαμε ότι το μείζον είναι να μπει η Τουρκία στην Ευρώπη και θέταμε σε δεύτερη μοίρα τα προβλήματα που θα ανέκυπταν: Η Τουρκία των 80 εκατ. κατοίκων θα είχε ισχυρότατη εκπροσώπηση στα κοινοτικά όργανα και στο Κοινοβούλιο. Η ισοσταθμισμένη ψήφος της θα είχε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαμεσολαβητική της ικανότητα προς τη Μέση Ανατολή, την Ευρασία και τον μουσουλμανικό-αραβικό κόσμο θα την καθιστούσε πιο ελκυστική στους εταίρους μας. Θα εξασφαλίζαμε την καλή γειτονία και την ειρήνη, αλλά θα χάναμε το συγκριτικό, ευρωπαϊκό πλεονέκτημα που μας προσδίδει ισχύ στην περιοχή.

Ακόμη χειρότερα γίνονται τα πράγματα αν η Τουρκία δεν γίνει πλήρες και ισότιμο μέλος, αλλά συνδεδεμένο. Αν οι σχέσεις μείνουν στο επίπεδο της αναβαθμισμένης τελωνειακής ένωσης, οι κίνδυνοι μεγαλώνουν για μας. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να κάνουν τα στραβά μάτια όσον αφορά το κοινοτικό κεκτημένο, τις δημοκρατικές ελευθερίες, τις σχέσεις καλής γειτονίας με ένα ή δύο μέλη της (Ελλάδα-Κύπρος), αρκεί να νέμονται την πολυπληθή και αναδυόμενη αγορά της Τουρκίας και των τουρκόφωνων περιοχών και κρατών. Προκειμένου να μην έχουν αυτοί φασαρίες, θα καλούν εμάς να λύσουμε τις όποιες διμερείς διαφορές έχουμε και θα αποφεύγουν, για να μην τη δυσαρεστήσουν, να της πατάνε τον κάλο.

Μπρος γκρεμός, λοιπόν, και πίσω ρέμα. Πού όμως να τα σκεφτεί αυτά η υπνώττουσα Ελλάς. Αυτή ξυπνά και κοιμάται με τα σκάνδαλα των κυβερνήσεών της. Ανα-συνθέτει δε και με κάθε ευκαιρία το παζλ της διαφθοράς της πολιτικής νομενκλατούρας της. Εξασκείται στην αριθμητική της μπαγαποντιάς και της λαμογιάς της κρατικοδίαιτης και παρασιτικής επιχειρηματικής τάξης της. Δεν είναι τυχαίο ότι στα τηλεοπτικά παράθυρα και στην αίθουσα του Κοινοβουλίου οι Έλληνες συζητούν για τον Αγάπιο και τον Ευγένιο, και όχι για τον Νικολά και τον Ταγίπ. Όχι ότι δεν πρέπει να συζητήσουμε για όλους αυτούς τους επιτήδειους και τους καταχραστές, αλλά δεν μπορεί να μιλάμε μόνο γι’ αυτούς και τόσο πολύ. Δυστυχώς, συζητάμε μόνο για τον μικρόκοσμό μας επειδή αν ξανοιχτούμε στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι, θα πνιγούμε. Ούτε κολύμπι καλό ξέρουμε, ούτε σωσίβια έχουμε. Αν η χώρα αρχίσει να μιλά για το είναι κι όχι για το φαίνεσθαι, πολλοί θα μείνουν άνεργοι ή θα μεταναστεύσουν νύχτα.

Ο δημόσιος βίος και λόγος κατεβάζει συνεχώς τον πήχυ της αναμέτρησης με το μέλλον, επειδή γνωρίζει ότι δεν μπορεί να υπερβεί ψηλότερα εμπόδια. Όλοι βαδίζουν την πεπατημένη επειδή, αν ξεστρατίσουν, θα χαθούν. Προσπαθούν να υφαρπάσουν την ψήφο και την εμπιστοσύνη των πολιτών, και όχι να την κερδίσουν και να την κατακτήσουν. Δεν είναι το πολιτικό και εκλογικό κόστος αυτό που τους τρομάζει, είναι το στριπτίζ της ανικανότητάς τους στο οποίο δεν θέλουν να υποβληθούν.

Και, βέβαια, όλα αυτά γίνονται γιατί κανείς δεν είναι διατεθειμένος να εργαστεί σκληρά για το μέλλον. Το κάνει η πλειονότητα των πολιτών, αλλά όχι και η πολιτική και ιθύνουσα τάξη. Αυτούς τους «τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας», όμως, πληρώνουμε. Αυτοί είναι που αποφεύγουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους είτε για το σήμερα είτε για το χθες και -φυσικά- ούτε λόγος να γίνεται για το αύριο που τσάτρα-πάτρα θα έρθει· γιατί, λοιπόν, εμείς να χολοσκάμε για τους επόμενους.

Βέβαια, όσο δίκαιο είναι να θέλουμε να φτύσουμε στους τάφους των πολιτικών, εξίσου άδικο είναι να αποφεύγουμε κι εμείς οι πολίτες να αναγνωρίσουμε ότι ο τελευταίος Έλληνας που διάλεξε τον δρόμο της αρετής ήταν ο μυθικός Ηρακλής. Έχουμε εθιστεί στη μιζέρια, την κακογουστιά και την ήσσονα προσπάθεια, που θα μας παραξένευε και θα μας έκανε να δυστροπήσουμε αν αντί για τα δομημένα ομόλογα του Αγάπιου και τις χρηματιστηριακές λοβιτούρες του Ευγένιου συζητούσαμε για την «αποδόμηση» της Ευρώπης που φέρνουν η εκλογή του Σαρκοζί στη Γαλλία και η πολιτική επικράτηση του Ερντογάν στην Τουρκία. Είναι ψιλά γράμματα και χρειάζεσαι μεγεθυντικό φακό να τα διαβάσεις. Κι εμείς έχουμε μάθει, δήθεν για λόγους αισθητικής, να μη φοράμε γυαλιά ακόμη κι αν δεν βλέπουμε πέρα από τη μύτη μας.

Θέλετε μάλιστα να σας προφητέψω τι θα γίνει το τριήμερο; Οι (κεντρο)δεξιοί θα πανηγυρίζουν για την επικράτηση του Σαρκοζί, επειδή αυτή δήθεν θα επηρεάσει και τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις και οι (κεντρο)αριστεροί θα προβλέπουν την καταστροφή του κοινωνικού κράτους και τις βλαβερές συνέπειες του (νεο)συντηρητισμού και (νεο)φιλελευθερισμού. Θα εμφανίζονται και οι δύο δήθεν προβληματισμένοι για την κρίση στην Τουρκία και την πιθανότητα εξαγωγής της, υπό τύπον «θερμού επεισοδίου» στο Αιγαίο. Μέχρι εκεί και για τρεις ημέρες. Εκτός κι αν ο Παναθηναϊκός στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης στο μπάσκετ, οπότε κι αυτά θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα.

Δυστυχώς, για τους κυρίους Σαρκοζί και Ερντογάν, οι άθλοι των κυρίων Διαμαντίδη και Τσαρτσαρή είναι σπουδαιότεροι από την «περιπέτεια» που οι ίδιοι θέλουν να οδηγήσουν την Ευρώπη.