Φελνίκος

Aδιόρθωτοι παραμένουν οι δημοσιολογούντες και το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Έφυγα για διακοπές τον Ιούλιο και ο επικείμενος (;) ανασχηματισμός της κυβερνήσεως ήταν στην ημερήσια διάταξη. Επέστρεψα τον Αύγουστο και συνεχίζουν οι «προφήτες» να αναφέρονται, χωρίς κούραση και αιδώ, σ’ αυτόν.

Από τον Μάρτιο ξεκίνησαν οι «έγκυρες πληροφορίες» και τα δήθεν ρεπορτάζ περί των κυβερνητικών αλλαγών κι ακόμη να ευδοκιμήσουν.

Πέρασε η άνοιξη, τελειώνει το καλοκαίρι, αλλά η ανασχηματισμολογία συνεχίζει και συνεχίζει, όπως η Ντούρασελ. Ελπίζω κάποια στιγμή ο πρωθυπουργός να τους κάνει το χατίρι και να τον πραγματοποιήσει, ώστε οι υπουργοί και οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να ηρεμήσουν και να ασχοληθούν με τα προβλήματα της χώρας.

Θα ήταν πολύ σαδιστικό εκ μέρους του να τον αφήσει για τον χειμώνα και να πάει χαμένο και το φθινόπωρο. Ευθύνονται, όμως, μόνον οι ευφάνταστοι δημοσιογράφοι για την εξάμηνη ηχορύπανση περί ανασχηματισμού; Όχι, βέβαια. Όσοι τα γράφουν ή τα εκστομίζουν το μόνο που διακινδυνεύουν είναι η εγκυρότητα η προσωπική τους ή του μέσου που εργάζονται.

Η κυβέρνηση όμως εδώ και τόσους μήνες πλήττεται ανεπανόρθωτα. Όταν κάποιος ή κάποιοι υπουργοί εμφανίζονται νυχθημερόν υπό απομάκρυνση, το μόνο που δεν μπορούν να κάνουν είναι να ασχοληθούν με το κυβερνητικό έργο στον τομέα τους. Όταν ακούς ή διαβάζεις ότι οσονούπω αντικαθίστασαι, ακόμη κι αν έχεις ατσάλινα νεύρα, παραδίδεσαι. Ούτε όρεξη να δουλέψεις έχεις ούτε, και το κυριότερο, μπορείς να είσαι παραγωγικός, αφού δεν σε λαμβάνουν υπ’ όψιν ούτε οι άμεσοι συνεργάτες σου, ούτε η υπαλληλική γραφειοκρατία του υπουργείου του οποίου προΐστασαι, ούτε τα «συμφέροντα» με τα οποία συνδιαλέγεσαι ή προσπαθείς να ρυθμίσεις.

Θεωρώντας σε όλοι ως εξοδούχο, προσπαθούν να βρουν άκρες και κονέ με τον πιθανολογούμενο αντικαταστάτη σου. Βέβαια, όλη αυτή η φιλολογία σε ορισμένες περιπτώσεις μόνον αθώα δεν είναι. Εκτός από κομματικές ή πολιτικές αντιπαλότητες, υποκρύπτει και οικονομικά κίνητρα, τα οποία μάλιστα κάποτε είναι και εξόχως ξεδιάντροπα.

Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου τα οποία καταφανώς έχουν υστερήσει στην παραγωγή έργου ή έχουν αποδειχθεί ακατάλληλα για τον ρόλο και τα καθήκοντα που τους ανατέθηκαν από τον πρωθυπουργό.

Εδώ είναι και η μεγάλη ευθύνη του Γ. Παπανδρέου – που άφησε να ανθήσει και να φουντώσει όλη αυτή η παραφιλολογία. Όφειλε να έχει ανεύρει τον πλέον κατάλληλο τρόπο να την «κόψει με το μαχαίρι». Να επιβάλει, μάλιστα, και κυρώσεις έπρεπε σε όσους, εκ των λεγόμενων στενών συνεργατών του, αλλά και υπουργών, σπερμολογούσαν ρίχνοντας φρύγανα στη φωτιά της ανασχηματισμολογίας.

Ίσως οι ανόητοι να το έπρατταν επειδή έτσι πίστευαν ότι θα διατηρούσαν τη συνοχή της κοινοβουλευτικής ομάδας στις ψηφοφορίες για τα κρίσιμα νομοσχέδια. Ίσως να πίστευαν ότι η «καραμέλα» του ανασχηματισμού θα γλύκαινε τον θυμό των βουλευτών για τα αντιλαϊκά, πλην απαραίτητα, μέτρα που ελήφθησαν. Προφανώς πίστευαν, και ορθώς ως απεδείχθη, ότι η φιλοδοξία άμα και ματαιοδοξία των βουλευτών να μετέχουν του κυβερνητικού σχήματος θα ήταν ισχυρό δέλεαρ για να κάμψει τις τυχόν διαφωνίες τους.

Έτσι όμως και τους βουλευτές της συμπολίτευσης ξεφτίλιζαν, καθώς τους μετέτρεπαν σε ιθαγενείς που περιμένουν «χάντρες και καθρεφτάκια», αλλά και μετερχόμενοι τέτοιων παλαιοκομματικών μεθόδων αδυνατούσαν να συγκροτήσουν μια ισχυρή κοινοβουλευτική ομάδα που να έχει συνείδηση των ιστορικών επιλογών που αναλαμβάνει.

Εάν ο πυρήνας της κυβερνητικής πλειοψηφίας, η κοινοβουλευτική ομάδα, δεν είναι πεπεισμένος για το μνημόνιο και την προσφυγή στην τρόικα, πώς μπορείς να πείσεις τους πολίτες, τα συνδικάτα, το κόμμα και τους οπαδούς σου για την ορθότητα των επιλογών σου;

Γι’ αυτό και παρατηρείται το ολέθριο για το μέλλον και τη συνοχή του ΠΑΣΟΚ φαινόμενο η όντως ιστορική φάση την οποία διανύει η χώρα να εγγράφεται στη συνείδηση των πολιτών ως περίοδος του ΔΝΤ και όχι ως περίοδος κατά την οποία συμβαίνουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κατακλυσμιαίες αλλαγές που έπρεπε από δεκαετίες να έχουν γίνει.

Υπάρχει κι ένας δεύτερος, ανόητος επίσης, λόγος που ορισμένοι κυβερνητικοί κύκλοι αιμοδοτούσαν για τόσο μακρύ διάστημα και συνεχίζουν τη συζήτηση περί ανασχηματισμού. Επειδή πίστευαν, οι μωροί, ότι έτσι θα ξεστρατίσει η συζήτηση για τα μέτρα και στους ανά την επικράτεια καφενέδες, που θα έλεγε κι ο μακαρίτης ο θείος μου, Χάρης Μπουσμπουρέλης, θα λογομαχούσαν για το ποιος υπουργός πρέπει να φύγει και ποιος να ’ρθει.

Προφανώς αυτοί οι αβδηρίτες της επικοινωνίας δεν γνωρίζουν ότι η κοινωνία είναι σε άλλη φάση. Ουδόλως τους ενδιαφέρει αν στο υπουργείο Οικονομίας θα είναι η Κατσέλη ή ο Χρυσοχοΐδης, στο υπουργείο Υγείας η Μαριλίζα ή ο Μόσιαλος ή αν θα γίνει «στρατηγός του Μαξίμου» ο Ραγκούσης στη θέση του Πάγκαλου και του Παμπούκη ή αν ο Ρέππας θα παραμείνει προϊστάμενος των δημοσίων έργων, η Μπιρμπίλη της ενέργειας, ο Γερουλάνος του πολιτισμού και πάει λέγοντας.

Κάποια εκδοτικο-επιχειρηματικά συμφέροντα μπορεί να έχουν ιδιοτελείς αγωνίες και επιθυμίες για τα καίρια κυβερνητικά πόστα, όμως οι πολίτες ήκιστα ενδιαφέρονται αν ο υπουργός Οικονομίας λέγεται Παπακωνσταντίνου ή ο Εργασίας Λοβέρδος.

Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι η επίλυση των προβλημάτων της καθημερινότητάς τους και το πότε και αν θα βγούμε από το τούνελ της κρίσης. Η σύνθεση της κυβερνήσεως δεν είναι δική τους υπόθεση, η αφαίρεση όμως σημαντικού ποσοστού από την αγοραστική τους δύναμη τους καίει και τους ζεματάει. Ο πληθωρισμός που τραβάει την ανηφόρα τους απασχολεί και όχι αν θα φύγουν πέντε υφυπουργοί ή δύο υπουργοί.

Η τραπεζική ασφυξία, ο θάνατος του εμποράκου και η καλπάζουσα ανεργία αποτελούν το καθημερινό αντικείμενο προβληματισμού, ανησυχίας και οργής τους και όχι αν ο Ξυνίδης μπει στην κυβέρνηση και φύγει από το κόμμα. Ο ανασχηματισμός αφορά ένα κομματικό και μυωπικό μικρόκοσμο και όχι το κοινωνικό σύνολο. Είναι ένα κλειστό παιχνίδι ανακατανομής της εξουσίας και όχι μια λαϊκή υπόθεση. Ένας ανασχηματισμός θα μπορούσε να ερεθίσει και να προκαλέσει το ενδιαφέρον των πολιτών εφόσον συνεπαγόταν και αλλαγή πολιτικής.

Αφ’ ης στιγμής η πολιτική που εφαρμόζεται θεωρείται από τον πρωθυπουργό και τους επιτελείς του μονόδρομος, και τουλάχιστον στο προβλεπτό μέλλον δεν πρόκειται να αλλάξει, είναι λάθος -είτε από σκοπιμότητα, είτε από ιδιοτέλεια, είτε από ανοησία- να μετατρέπεται από αποκλειστική προνομία του πρωθυπουργού σε ένα είδος ανοιχτής διαβούλευσης, όπως το open.gov και η στελέχωση του κρατικού μηχανισμού. Δεν ξέρω αν στο Μαξίμου το ’χουν συνειδητοποιήσει, αλλά όντως ο ανασχηματισμός τείνει να λάβει χαρακτηριστικά ανοιχτής διαβούλευσης, με τον κάθε «παπάρα» βουλευτή, υπουργό ή δημοσιολογούντα να λέει το μακρύ του και το κοντό του.

Το γεγονός ότι τις τελευταίες ημέρες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, κατ’ εντολήν του πρωθυπουργού, επιχειρεί να κλείσει το θέμα ομιλώντας περί πιθανών αντικαταστάσεων κάποιων μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, άτινα μπορεί να θέσουν υποψηφιότητα στις περιφερειακές εκλογές του Νοεμβρίου, δείχνει ότι στην κυβέρνηση συνειδητοποίησαν το λάθος τους και σκοπεύουν να το διορθώσουν. Κάτι είναι κι αυτό.

Αυτό βέβαια δεν πρέπει να οδηγήσει σε ένα άλλο λάθος. Να παραμείνουν δηλαδή στην κυβέρνηση όποιοι αποδεδειγμένα υστερούν ή αδυνατούν να φέρουν σε πέρας τα καθήκοντα τα οποία ανέλαβαν ή όσοι προτιμούν να φλυαρούν αντί να πράττουν. Θα ήταν τραγωδία ένα λάθος να καλυφθεί από ένα δεύτερο λάθος.

Όπως λάθος είναι και το νέο επικοινωνιακό λανσάρισμα του ανασχηματισμού. Θα γίνει, λένε τώρα κυβερνητικές πηγές, μετά τις περιφερειακές εκλογές του Νοεμβρίου και θα είναι σαρωτικός, ώστε να δοθεί η εντύπωση ότι «ο πρωθυπουργός έλαβε το μήνυμα».

Καλά, δεν κατανοούν όσοι λένε αυτές τις ανοησίες ότι αυτό προεξοφλεί ήττα του ΠΑΣΟΚ στις περιφερειακές εκλογές; Οι ανασχηματισμοί γίνονται, δεν προαναγγέλλονται. Εάν για να λάβει το «μήνυμα» η κυβέρνηση χρειάζεται να ηττηθεί στις περιφερειακές εκλογές, είναι σαν να προτρέπονται οι πολίτες να μαυρίσουν τους κυβερνητικούς υποψηφίους, αφού ξέρω πολλούς που θέλουν να στείλουν «μήνυμα».

Αντί λοιπόν στην κυβέρνηση να «ζυμώνουν» για τον ανασχηματισμό, θα ήταν καλύτερα να σταματήσουν να «κοσκινίζουν» κι άλλο κάποιες -από χρόνου μακρού μάλιστα- εξαγγελίες τους, όπως ο επενδυτικός νόμος, τα προγράμματα πράσινης ανάπτυξης, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, οι αποκρατικοποιήσεις και άλλα που μπορούν να βοηθήσουν την ανάπτυξη, και να φέρουν χρήμα στα άδεια κρατικά ταμεία.

Αντί να ψάχνουν να βρουν ποιοι θα μπουν στην κυβέρνηση, είναι καλύτερα να βάλουν επικεφαλής στις εφορίες. Αντί να αγωνιούν για το ποιοι θα παραμείνουν στην κυβέρνηση, καλύτερα είναι να κοιτάξουν να παραμείνει η τιμή του ψωμιού εκεί που βρίσκεται. Αντί να ψάχνουν αντικαταστάτες υπουργών, καλύτερα είναι να βρουν και να τιμωρήσουν τους αισχροκερδείς εμπόρους των καυσίμων που σε λίγο θα πάνε τη βενζίνη στα δύο ευρώ.

Αν η κυβέρνηση δεν μαζέψει έσοδα, το «μαγαζί» θα πέσει έξω και θα είναι παντελώς αδιάφορο ποιοι θα είναι οι υπουργοί που θα κλείσουν τελευταίοι την πόρτα.

Η μάνα μου, όπως και κάθε συνταξιούχος ή μισθωτός που είδε τη σύνταξη ή τον μισθό του να μειώνεται, αν αντιληφθεί ότι οι τιμές είτε προϊόντων είτε υπηρεσιών αποκλιμακώνονται, τότε μπορεί να αντέξει τη θυσία στην οποία υποβάλλεται. Αν η μειωμένη σύνταξη ή ο μειωμένος μισθός, λόγω της ακρίβειας, συρρικνωθεί έτι περαιτέρω, τότε την κυβέρνηση όχι ο ανασχηματισμός, αλλά ούτε ο Ασπροπόταμος δεν θα την ξεπλένει.

Εν κατακλείδι, ο πρωθυπουργός, αν έχει διαπιστώσει ότι κάποιοι υπουργοί του δεν αποδίδουν, οφείλει να τους απομακρύνει πάραυτα και να μην περιμένει ούτε την 3η Σεπτέμβρη, ούτε τη ΔΕΘ, ούτε τις περιφερειακές εκλογές. Εξάλλου, τη σήμερον ημέρα την εποχή του μνημονίου και της τρόικας, η κυβέρνηση οφείλει να λειτουργήσει διαφορετικά· ως επιχείρηση και όχι με τα πολιτικάντικα κλισέ του παρελθόντος.

Κάνεις τη δουλειά στον χρόνο που πρέπει, μένεις. Δεν την κάνεις, φεύγεις. Τόσο απλό…