Φελνίκος

Η Γερμανία γυρίζει σελίδα στις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επί Κολ, ακόμα και Σρέντερ, το γερμανικό δόγμα ήταν «Εμείς είμαστε το στήριγμα της Ευρώπης» και υπεράνω όλων -ακόμη και των στενά εθνικών συμφερόντων της Γερμανίας- ετίθεντο το συμφέρον και η προοπτική της Ενωμένης Ευρώπης.

Σήμερα η Γερμανία δίνει περισσότερο έμφαση στο εθνικό της συμφέρον. Κάνει διαχωρισμό του Βερολίνου από τις Βρυξέλλες. Αυτή η στροφή από το κοινοτικό στο εθνικό πριμοδοτεί και την τάση που ονειρεύεται μια γερμανική ηγεμονία στην Ενωμένη Ευρώπη.

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και με την ένταξή τους στην ΕΟΚ, οι Γερμανοί ήθελαν να αποφύγουν την επανεμφάνιση μιας ακραίας ηγεμονικής τάσης στο εσωτερικό της χώρας τους, που τόσα κακά για την Ευρώπη, τον κόσμο, αλλά και την ίδια τη Γερμανία είχε επισωρεύσει. Αυτή της η συμπεριφορά υπαγορευόταν και από την ανάγκη να απαλύνει και να εξαφανίσει τις συλλογικές ενοχές ενός έθνους.

Η κατάρρευση του κομμουνισμού, η επανένωση των δύο Γερμανιών, η αποδρομή μιας ολόκληρης γενιάς και πολιτικών από το προσκήνιο της χώρας δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις για τη στροφή της Γερμανίας που σήμερα φαίνεται να συντελείται. Η οικονομική κρίση ήταν ο καταλύτης για να αρχίσει να αποκρυσταλλώνεται αυτή η τάση και να εκφράζεται από μια πολιτικό που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ανατολική Γερμανία.

Ενδεχομένως η οικονομική κρίση να φόβισε τους Γερμανούς, καθώς επανήλθαν οι μνήμες του Μεσοπολέμου, όταν η τότε οικονομική κρίση εξέθρεψε τον πληθωρισμό, εκσφενδόνισε στα ύψη την ανεργία, που ήταν η μαγιά για την ανάπτυξη του ναζισμού.

Ίσως φοβούνται ότι, εάν δεν «αποστειρωθούν» από αυτά τα φαινόμενα στα οποία μπορεί να οδηγήσει την Ευρώπη η κρίση των «γουρουνιών» (PIGS, ήγουν Portugal, Italy, Greece, Spain), με αρχή την Ελλάδα, θα αναπτυχθεί εκ νέου μια ακραία ηγεμονική τάση στο εσωτερικό τους.

Τα παραπάνω τα γράφαμε στις 20 Μαρτίου ενεστώτος έτους. Σήμερα, εννέα μήνες μετά, αποκτούν δραματική επικαιρότητα, καθώς η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δείχνει απροκάλυπτα τις προθέσεις της. Θέλει είτε η Ευρώπη να μπει κάτω από το φουστάνι της είτε μερικά από τα «γουρούνια» (στα οποία εν τω μεταξύ προσετέθη και η Ιρλανδία και από «PIGS» έγιναν «PIIGS») να σφαχτούν και να γίνουν το κύριο πιάτο στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι των Γερμανών.

Βεβαίως, για να είμαστε δίκαιοι, θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι η όρεξη της εριτίμου κυρίας Μέρκελ άνοιξε επειδή τα «γουρούνια» ήταν -και ορισμένα συνεχίζουν να είναι- απείθαρχα στις δημοσιονομικές νόρμες που παλαιόθεν απεδέχθησαν και ειδικότερα μετά την ένταξή τους στη ζώνη του ευρώ.

Και φυσικά θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν μας τη φωτογραφία της στήλης. Είναι τραβηγμένη το 1923 στο Βερολίνο. Τότε που τα λεφτά δεν τα μετρούσαν, αλλά έπρεπε να τα ζυγίζουν.

Το 1923 ένα λίτρο γάλα στη Γερμανία κόστιζε 26 δισ. μάρκα και ένα καρβέλι ψωμί 105 δισ. μάρκα. Η Μέρκελ μεγάλωσε με τους γονείς και τους παππούδες της να της αφηγούνται τέτοιες ιστορίες.

Στη μνήμη της αυτές οι εικόνες πρέπει να ’ναι ανεξίτηλα χαραγμένες. Τα δίσεκτα χρόνια των προγόνων της λογικό είναι να τη στοιχειώνουν και να μη θέλει να τα ζήσει και η ίδια και οι γερμανόπαιδες.

Εκτός από τον γερμανικό ιμπεριαλισμό υπάρχει λοιπόν και η μνήμη της φρίκης, η οποία σε μία προτεσταντικής ηθικής γυναίκα και πολιτικό, όπως η Μέρκελ, μετατρέπεται σε ψυχαναλυτική εμμονή που πρέπει να απωθηθεί.

Το λάθος, όμως, της καγκελαρίου και της Γερμανίας είναι ακριβώς αυτό. Τέτοιες μνήμες έχουν και οι άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί. Η μελλοντική εξαφάνιση αυτών των εικόνων δεν μπορεί να γίνει με την απώθηση, αλλά με την κοινή προσπάθεια αποτροπής τους.

Η ατομική στάση (υπό την έννοια του ενός έθνους-κράτους) δεν είναι η ενδεδειγμένη μέθοδος, ειδικά όταν αυτή υιοθετείται σ’ ένα συλλογικό περιβάλλον όπως είναι η υπερεθνική νομισματική και πολιτική προσωπικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και δεν πρέπει να υιοθετείται αυτή η στάση από ένα κράτος το οποίο ευθύνεται εν πολλοίς για δύο παγκόσμιους πολέμους.

Θα ήταν τραγικό για τη Γερμανία, που για σχεδόν μισόν αιώνα μετά το 1945 κατέβαλε τόσες προσπάθειες να σβήσει τις ενοχές της και το πέτυχε, να γίνει ξανά η αιτία ενός τρίτου παγκόσμιου πολέμου – ορισμένα επεισόδια του οποίου ήδη βιώνουμε στη δημοσιονομική, χρηματοπιστωτική και νομισματική του μορφή, που οδηγούν κράτη στο περιθώριο και λαούς στη φτώχεια, την ανεργία και την εξαθλίωση.

Όπως θα ήταν τραγικό και για την Ευρώπη μια εργώδης προσπάθεια δεκαετιών για την ενοποίησή της να τιναχθεί στον αέρα από τον ηγεμονισμό ενός κράτους, το οποίο ναι μεν συνέβαλε αποφασιστικά στο να οικοδομηθεί ένας νέος ισχυρός πόλος στον κόσμο, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και βοηθήθηκε σημαντικά ώστε να επανενωθεί και να ξαναγίνει από «μεγάλος ηττημένος» μια οικονομικά εύρωστη χώρα και ένας ισχυρός παίκτης στη διεθνή σκακιέρα.

Η Άνγκελα Μέρκελ πρέπει να κατανοήσει ότι η δύναμη της Γερμανίας είναι δάνεια και συνυφασμένη με τη δύναμη της Ε.Ε. Το ίδιο και η ανάπτυξή της. Δεν μπορεί αίφνης από ένοικος να γίνει ιδιοκτήτης του ευρωπαϊκού σπιτιού. Ούτε από εταίρος να μεταβληθεί σε αφεντικό.

Μπορεί να απαιτεί -και δικαίως- καλύτερη δημοσιονομική πειθαρχία από τους άλλους, επειδή εισφέρει περισσότερα στον κοινοτικό προϋπολογισμό, αλλά δεν μπορεί να γίνει και τοκογλύφος των αδύναμων κρατών-μελών. Μπορεί -και ευλόγως- να φοβάται ότι το ευρώ με τη στάση ορισμένων θα γίνει «βούτυρο», αλλά αυτός δεν είναι λόγος για να ετοιμάζεται αν χρειαστεί να γυρίσει στο μάρκο.

Αντί να απειλεί με εξώσεις και ελεγχόμενες χρεοκοπίες, καλόν θα ήταν να ακούσει και να υιοθετήσει τα αιτήματα για έκδοση ευρω-ομολόγου, επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και ελάττωση του επιτοκίου, αλλά και να επεξεργαστεί από κοινού με τους εταίρους της κάθε πρόσφορη μέθοδο μείωσης χρεών και ελλειμμάτων.

Ναι, να μη θιγεί η ίδια, αλλά, αν οι άλλοι πεθάνουν, ούτε η Γερμανία θα μπορέσει να ζήσει. Ιδιαίτερα στους αβέβαιους και ταραγμένους καιρούς που ζούμε, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές απειλές μόνον ενωμένη και όχι φιλάσθενη και υποταγμένη σε ένα νέο Ράιχ.

Τα χειρότερα είναι μπροστά μας. Όχι για τους Έλληνες, τους Ιρλανδούς, τους Πορτογάλους, τους Ισπανούς. Για όλους. Τείχη ασφάλειας για έναν έκαστο χωριστά δεν υπάρχουν. Το μόνο τείχος ασφαλείας είναι ένα και είναι κοινό. Για ολόκληρη την Ε.Ε.

Μόνον έτσι θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την απειλή είτε εκείθεν του Ατλαντικού είτε της Κίνας. Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση καταρρεύσει οικονομικά, τότε θα καταστεί βορά στις επιθέσεις της λαθρομετανάστευσης και της τρομοκρατίας, που αποτελούν τις σύγχρονες «μάστιγες του Θεού».

Αυτό που δεν κατανοεί ή δεν θέλει να κατανοήσει η Μέρκελ αρχίζουν φαίνεται να το κατανοούν οι άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες και πρώτοι απ’ όλους αυτοί που τα κράτη και οι λαοί τους είναι με τη θηλιά περασμένη στον λαιμό. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρόσφατη διαφωνία του Γ. Παπανδρέου με τη σιδηρά καγκελάριο για την προβληματική ευρωπαϊκή πολιτική της Γερμανίας βρήκε ευήκοα ώτα και μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά εγράφη στους «Financial Times», «ο Έλληνας πρωθυπουργός είπε δημόσια αυτό που σκέφτονται ή συζητούν ιδιωτικά όλοι οι άλλοι».

Για να συνετιστεί και να ανακρούσει πρύμναν η Γερμανία θα πρέπει η διαφωνία Παπανδρέου να γίνει διαφωνία και προβληματισμός και των άλλων Ευρωπαίων ηγετών. Θα πρέπει και οι άλλοι πρωθυπουργοί και αρχηγοί κρατών και όλοι όσοι συμμετέχουν και αποφασίζουν στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να πουν «nein» στον γερμανικό ηγεμονισμό, ο οποίος, εάν δεν συναντήσει σήμερα αντίσταση, αύριο μπορεί να μετατραπεί σε παγγερμανισμό και μεθαύριο να έχει ολέθριες συνέπειες για την Ευρώπη και τον κόσμο.

Αυτό σε καμία βέβαια περίπτωση δεν πρέπει να λάβει τη μορφή αντιγερμανισμού, όπως κάποιοι μικρόνοες και ακραίοι εθνικιστές -είτε εδώ είτε αλλαχού- επιθυμούν. Η Γερμανία είναι σύμμαχος και οι πολίτες της εταίροι. Το δε μέλλον μας είναι κοινό.

Κατ’ αναλογίαν, η ανάγκη που υπάρχει σήμερα στην Ευρώπη για ενότητα και συνεννόηση υπάρχει και στα καθ’ ημάς. Η οικονομική κρίση, η παραγωγική αποσάθρωση, ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός, η κοινωνική κατάρρευση, το μνημόνιο με την τρόικα δεν είναι προβλήματα τα οποία μπορεί να διαχειριστεί και να αντιμετωπίσει ένα κόμμα.

Η ανασυγκρότηση της χώρας είναι εθνική υπόθεση και δεν μπορεί να διεκπεραιώνεται μόνο από την παρούσα κυβέρνηση. Δεν μπορεί να απαιτούμε κοινοτική αλληλεγγύη και να μην υπάρχει εθνικό μέτωπο. Θα πρέπει το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων, αλλά και των κοινωνικών οργανώσεων και των επαγγελματικών φορέων, να κατανοήσει ότι ή όλοι μαζί θα σωθούμε ή όλοι μαζί θα πνιγούμε. Είναι γελασμένοι όσοι νομίζουν ότι το φίδι θα το βγάλει μόνος του ένας από την τρύπα.

Εάν συνεχίσουμε να άδουμε, και μάλιστα κακόφωνα, για το παρελθόν και να θρηνούμε για το άδικο παρόν, το μόνο που προετοιμάζουμε είναι ένα ζοφερό μέλλον, όπου για να αγοράσουμε ένα μπουκάλι γάλα θα χρειαζόμαστε 100 δισ. δραχμές, για ένα καρβέλι ψωμί 500 δισ. και για ένα κομμάτι ψητού γουρουνιού 1 τρισ., εάν υπάρχουν γουρούνια και δεν έχουν πεθάνει από την ασιτία και αν υπάρχουν ζυγαριές για να ζυγίζουμε τα χαρτιά που θα ονομάζουμε χρήματα.

Καιρός λοιπόν να σοβαρευτούμε και να βρούμε όχι τα μίνιμουμ στα οποία μπορούμε να συνεννοηθούμε, αλλά τα μάξιμουμ που μας ενώνουν, ώστε να κρατήσουμε το τελευταίο οχυρό που μας απέμεινε. Αυτό της επιβίωσης και της αξιοπρέπειας. Οι καιροί ου μενετοί...