Φελνίκος

Δεν έχουν περάσει δύο μήνες αφότου η κυβέρνηση κέρδισε τις εκλογές, και η εικόνα που εκπέμπει είναι τουλάχιστον απογοητευτική.

Θαρρείς και η λαϊκή εντολή που έλαβε είναι να σβήσει τις μηχανές, να κατεβάσει ρολά και να μιμηθεί το ΠΑΣΟΚ σε γκρίνια. Ο Κ. Καραμανλής, αντί να εκμεταλλευτεί την ευνοϊκή για αυτόν πολιτική συγκυρία και να προχωρήσει σε τολμηρές αλλαγές και στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, δηλώνει απλώς και πάλι παρών και δίνει εντολές για «χαμηλή πτήση» και «αποφυγή συγκρούσεων». Φοβάται την ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία των δύο εδρών που διαθέτει; Τρέμει μήπως οι διαφωνούντες βουλευτές του τον ανατρέψουν; Νιώθει ότι είναι ευάλωτος σε εκβιασμούς από εσωκομματικούς παράγοντες ή εξωθεσμικά κέντρα; Δεν έχει διάθεση να αναμετρηθεί με τα δύσκολα; Είναι απλώς φυγόπονος; Ή μήπως έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο καλύτερος τρόπος να κυβερνάς τους Έλληνες είναι να μην τους δίνεις την αίσθηση ότι τους ασκείς εξουσία, επειδή δήθεν του Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υποφέρει;

Ό,τι και να συμβαίνει, το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση εντυπωσιάζει διά της απουσίας της. Όπως και την πρώτη τετραετία, έτσι και τώρα, δεν ακολουθεί τον πολιτικό κανόνα των πρώτων 100 ημερών ή του πρώτου έτους ή τέλος πάντων της διετίας, όπου ξεμπερδεύεις με τα δύσκολα. Όπως και την προηγούμενη τετραετία, η εκλογολογία αντικατέστησε την παραγωγή κυβερνητικού έργου και η επικοινωνία την πολιτική.

Μόνο που τώρα άρχισε πολύ νωρίς. Πριν ακόμη λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Ίσως επειδή δεν έχουμε Ολυμπιακούς Αγώνες. Ίσως επειδή εξυπηρετεί άλλες σκοπιμότητες. Και υπάρχουν τέτοιες. Ποιες είναι αυτές;

Πρώτον, για να καμφθούν οι διαφωνίες των βουλευτών, που δεν υπουργοποιήθηκαν ή απομακρύνθηκαν από το υπουργικό σχήμα, εφευρέθη η προσφυγή στις κάλπες εντός δεκαοκταμήνου με λίστα και όχι με σταυρό προτίμησης. Η υπονοούμενη απειλή είναι σαφής.

Δεύτερον, για να ξεφύγει ο πολιτικός διάλογος και η αντιπαράθεση από τα ζέοντα προβλήματα. Η φορολογική και εισοδηματική πολιτική, καθώς και το Ασφαλιστικό και οι αποκρατικοποιήσεις, είναι επικίνδυνο ναρκοπέδιο. Αντί να συζητάμε για τον προϋπολογισμό, είναι καλύτερα να τσακωνόμαστε στα παράθυρα για το πότε θα ξαναγίνουν εκλογές, σκέφτονται οι επικοινωνιολόγοι του Μαξίμου.

Εδώ, πάντως, υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα. Ο προϋπολογισμός. Όσο κι αν προσπαθεί ο Γ. Αλογοσκούφης να τον κλείσει, δεν κλείνει χωρίς να λάβει δραστικά και επώδυνα μέτρα. Στα διογκωμένα δημοσιονομικά ελλείμματα πρέπει να προστεθεί τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ ετησίως (και για τρία χρόνια) για τα χρέη των νοσοκομείων.

Επίσης, πρέπει να ανευρεθούν από 500-700 εκατ. ευρώ για το καθένα από τα εξής: το ΤΑΠ ΟΤΕ, την αύξηση του ΑΕΠ επί Γιάννου Παπαντωνίου, που πρέπει να πληρωθεί τώρα, το Ταμείο για τη Φτώχεια, την πληρωμή υπεσχημένων επιδομάτων σε στρατιωτικούς, αστυνομικούς και άλλους, την χρηματοδότηση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), τις αναδρομικές αυξήσεις σε δικαστικούς, τα επιδόματα εργαζομένων στο Δημόσιο που έχουν κερδηθεί στα δικαστήρια, τις εισφορές σε ασφαλιστικά ταμεία και ιδιαίτερα 1 δισ. ευρώ στο ΙΚΑ για, για, για... Πού θα βρεθούν όλα αυτά τα λεφτά; Για πόσο θα γίνονται αλχημείες; Για πόσο η Ευρωπαϊκή Κοινότητα θα κάνει τα στραβά μάτια; Κάποτε ο λογαριασμός πρέπει να πληρωθεί.

Ήδη έχει καθυστερήσει αρκετά και «πελάτες» νέοι στο «μαγαζί» δεν μπαίνουν, καθώς ούτε αύξηση του ΦΠΑ αποφασίζεται, ούτε άλλη φορολογία ανακοινώνεται, ούτε σχέδιο γενναίων αποκρατικοποιήσεων υπάρχει, ούτε σημαντική περιστολή εξόδων αποφασίζεται. Και όχι μόνον αυτό, πλέον το δημοσιονομικό άχθος εκτός από οικονομικό πρόβλημα γίνεται και πολιτικό, καθώς ο Γ. Αλογοσκούφης εμφανίζεται να έχει απολέσει την «τσαρική» παντοδυναμία της προηγούμενης τετραετίας. Ευθέως ή στο παρασκήνιο, αμφισβητείται από τον Θ. Ρουσόπουλο, τον Δημ. Αβραμόπουλο, τον Αντ. Σαμαρά κ.ά. Όταν η οικονομία εκτός από τεχνοκρατικό γίνεται και πολιτικό και μάλιστα εσωκομματικό πρόβλημα, μόνον καλές ημέρες δεν προοιωνίζονται για μια κυβέρνηση.

Τρίτον, για να ξεπεραστεί το «μακεδονικό» πρόβλημα με τα Σκόπια, εφευρέθη η ταχύτατη, τον Μάρτιο του 2008, προσφυγή στις κάλπες (!). Ευτυχώς αυτό το σενάριο κατέρρευσε γρήγορα. Αφενός γιατί ανακαλύφτηκε ότι μπορεί να πάρει ακόμα μια παράταση, τουλάχιστον ενός έτους, και αφετέρου επειδή εκτιμήθηκε ότι αυτή η τακτική μόνο φθορά επιφέρει στην κυβέρνηση. Οι πολιτικοί εκλέγονται για να δίνουν αυτοί λύσεις στα προβλήματα και όχι για να μεταβιβάζουν την ευθύνη και τις ενοχές στον λαό. Το πιθανότερο είναι ότι ο λαός θα αντιδράσει. Θα αρνηθεί να έχει ο ίδιος τις ενοχές για ένα πρόβλημα που πρέπει να λύσουν οι πολιτικοί, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες έναντι του έθνους και της Ιστορίας.

Και αν όλα τα ανωτέρω εκλογικά σενάρια στερούνται σοβαρότητος για μια κυβέρνηση που μόλις εξελέγη, υπάρχει και το… εσωκομματικό σενάριο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Το σενάριο του ΠΑΣΟΚ.

Είναι αυτό που ανακάλυψαν κάποια εκδοτικά συμφέροντα και το οποίο έσπευσε ασμένως να υιοθετήσει ο Ευάγγ. Βενιζέλος, χτίζοντας πάνω σ’ αυτό σχεδόν ολόκληρη την τακτική του τις τελευταίες ημέρες. «Η κυβέρνηση θα πάει γρήγορα σε εκλογές. Ψηφίστε με, γιατί εγώ μπορώ να κερδίσω τον Καραμανλή», λέει και ξαναλέει στους ζεματισμένους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ. Κυρίως, όμως, απευθύνεται σε όλους αυτούς τους κρατικοδίαιτους, τους εξουσιομανείς, τους κρατικούς λαφυραγωγούς, τους διεφθαρμένους που βιάζονται να αλλάξει βάρδια εξουσίας για να συνεχίσουν τον τρόπο ζωής στον οποίον είχαν μάθει. Αυτούς για τους οποίους το ΠΑΣΟΚ ηττήθηκε. Αυτούς για τους οποίους η κοινωνία βλέπει πράσινο και φτύνει. Αυτούς τους οποίους ο Γ. Παπανδρέου έπρεπε να τους διώξει με τις κλοτσιές. Αυτούς τους ασπάλακες και τα τρωκτικά της εξουσίας. Αυτούς από τους οποίους, ακόμη κι αν κερδίσει ο Βενιζέλος, πρέπει να πάρει αμέσως διαζύγιο, για να μην καταποντιστεί και κάτω από το 30% το ΠΑΣΟΚ.

Το σενάριο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες μπήκε στον εσωκομματικό πόλεμο του ΠΑΣΟΚ όταν τα δεδομένα άλλαξαν, όταν η ζυγαριά έκλινε υπέρ του Γ. Παπανδρέου. Ο Ευάγγ. Βενιζέλος έχει στηρίξει όλη την τακτική του για να κερδίσει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ στο σύνθημα «εγώ κερδίζω εκλογές». Όταν είδε και είδαν (όσοι τον στηρίζουν) ότι το σύνθημα αυτό δεν έπιασε και οι πράσινοι προτιμούν ν’ αλλάξουν το ΠΑΣΟΚ και όχι τον αρχηγό, για να κερδίσουν σίγουρα τις εκλογές, έπεσε ο εκβιασμός: «Δεν έχετε τον χρόνο για να γίνουν οι αλλαγές. Οι εκλογές θα γίνουν γρήγορα. Τώρα. Μπορεί και τον Μάρτιο. Μέχρι τότε ο Γιώργος (Παπανδρέου) δεν προλαβαίνει. Εγώ είμαι έτοιμος».

Ο εκβιασμός είναι αληθινά ευφυής. Είναι μια νέα εκδοχή «αρπαγής» της εξουσίας. Τι λέει; «Αν ψηφίσετε τον Γιώργο και γίνουν σύντομα οι εκλογές, θα χάσει, οπότε το μόνο που θα ’χει γίνει είναι να χάσουμε χρόνο όσον αφορά την αλλαγή ηγεσίας. Ψηφίστε τον Βενιζέλο. Και τις εκλογές να κερδίσουμε και ο Γιώργος να μη χρεωθεί μια νέα ήττα που θα τον καταδικάσει οριστικά στο πολιτικό περιθώριο».

Το κακό με τον Ευάγγ. Βενιζέλο και όσους τον στηρίζουν είναι ότι στο ΠΑΣΟΚ η νέα πλειοψηφία που διαμορφώνεται έχει πεισμώσει με τον τρόπο που επιχειρήθηκε η αλλαγή ηγεσίας. Έχει βάλει σε πρώτη προτεραιότητα την απόκρουση των συμφερόντων από τη διαδικασία εκλογής αρχηγού. Θεωρούν ότι η κατοχύρωση της πολιτικής αυτονομίας του κόμματος προέχει σ’ αυτήν τη φάση.

Επίσης, φαίνεται ότι τα περισσότερα στελέχη, μέλη και οπαδοί αντιμετωπίζουν τη διαδικασία εκλογής και σαν ένα είδος καθαρτηρίου. Θέλουν να διαχωριστούν από τους «σημαδεμένους», τα «λαμόγια» της εξουσίας που τους στιγμάτισαν και τους ντρόπιασαν στην κοινωνία. Μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία θέλουν να ξεπλύνουν τις ενοχές και την ντροπή που έχουν για τη μεταλλαγή του ριζοσπαστικού, λαϊκού Κινήματος σε καθεστωτικό και διεφθαρμένο κόμμα αξιωματούχων.

Αυτό, δυστυχώς, ο κύριος Βενιζέλος και οι συν αυτώ δεν το έχουν υπολογίσει. Είναι μια εσωτερική ψυχολογική διαδικασία, βαθύτατα πολιτική, που δύσκολα μπορείς να την υποτάξεις σε ψυχρά αποστειρωμένες λογικές εξουσίας. Δεν είναι ότι αυτή η πλειοψηφία δεν θέλει την εξουσία. Κάθε άλλο. Και τη θέλει και την επιθυμεί. Γνωρίζει ότι ανήκει σ’ ένα μεγάλο κόμμα κυβερνητικής εξουσίας. Θα επιδιώξει με κάθε τρόπο να ξαναγίνει -και μάλιστα όσο μπορεί πιο γρήγορα- πλειοψηφία. Θέλει να το κάνει, όμως, με τους δικούς του όρους, με τους δικούς του ρυθμούς, με τους δικούς του ανθρώπους, με πολιτικές που πιστεύει. Θέλει να ξαναγίνει ένα κοινωνικό κόμμα κι όχι απλώς να παραμένει ένα κόμμα εξουσίας που η κοινωνία θα το αποστρέφεται ή θα το επιλέγει από ανάγκη, επειδή δεν μπορεί τον αντίπαλο, τη Δεξιά.

Η νέα πλειοψηφία που διαμορφώνεται στο ΠΑΣΟΚ δεν θέλει την εξουσία για την εξουσία. Θέλει στο χωριό του, στο καφενείο, στον δήμο του, στη γειτονιά του, στον χώρο δουλειάς του, στα κοινωνικά και διεκδικητικά κινήματα, να γίνεται αποδεκτός και όχι να τον δακτυλοδείχνουν και να τον βρίζουν. Θέλει μ’ αυτούς τους όρους να ξαναβρεθεί στην εξουσία. Δεν θέλει ένα ΠΑΣΟΚ της περιόδου 2000-2004. Εξάλλου, το σύνθημα για στροφή προς τα αριστερά σ’ έναν σημαντικό βαθμό -πέραν των πολιτικών, προγραμματικών, ιδεολογικών και αξιακών προταγμάτων- εμπεριέχει κι αυτή την κοινωνική-ψυχολογική διάσταση.

Η Αριστερά μπορεί να είναι μικρή σε μέγεθος στην Ελλάδα, όμως στην κοινωνία, λόγω της ιδιαίτερης και ιδιάζουσας συγκρότησής της, η απήχησή της είναι πολύ μεγαλύτερη. Όσο το ΠΑΣΟΚ είχε την αποδοχή της Αριστεράς, έστω και με αμφιβολίες ή κριτική διάθεση, κέρδιζε. Όταν το ΠΑΣΟΚ «πέρασε απέναντι», άρχισε να φθίνει. Αντί να αντλεί αυτό ψήφους από την αριστερή δεξαμενή, την υδροδότησε.

Δεν ξέρω αν ο κύριος Βενιζέλος και οι συν αυτώ μπορούν να καταλάβουν αυτά τα χαρακτηριστικά της νέας πλειοψηφίας που διαμορφώνεται στο ΠΑΣΟΚ και αν, στη μια εβδομάδα που απομένει μέχρι την εκλογή αρχηγού, μπορούν να αλλάξουν τακτική. Σίγουρα όμως ο Γ. Παπανδρέου το έχει αντιληφθεί και γι’ αυτό βρίσκεται τρία βήματα μπροστά.

Τέλος, και όσον αφορά αυτές καθαυτές τις εκλογές, δεν πρόκειται να γίνουν πριν από το 2010. Αυτός είναι ο σχεδιασμός του Κ. Καραμανλή. Αν δεν συμβεί κάτι απρόοπτο, που θα οδηγήσει σε πτώση της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός σχεδιάζει να στήσει κάλπες με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Γνωρίζει ότι το ΠΑΣΟΚ, με όποιον αρχηγό και να έχει, δεν πρόκειται να συναινέσει σε εκλογή από τα δύο μεγάλα κόμματα. Ακόμα κι αν είναι ο Κάρολος Παπούλιας εκ νέου υποψήφιος, στο Μαξίμου πιστεύουν ότι το ΠΑΣΟΚ θα προτάξει το πολιτικό πρόβλημα, υποσχόμενο ότι μετά τη διενέργεια εκλογών θα εκλέξει το ίδιο τον Παπούλια Πρόεδρο.

Οι εκλογές, λοιπόν, σχεδιάζονται για τότε και όλα τα άλλα είναι απλώς σκοπιμότητες. Κάθε είδους και με διαφορετική στόχευση…