Φελνίκος

Λένε ότι, αν θέλεις τον Παράδεισο, πρέπει να τα βρεις με τους διαβόλους. Το κακό με τον Κ. Καραμανλή είναι ότι ενώ διάφοροι υπουργοί και στελέχη του κόμματός του προσπαθούν να κλείσουν, και κλείνουν, συμφωνίες μαζί τους, ο ίδιος επιμένει ότι είναι ο... αρχάγγελος της κάθαρσης.

Αν, βέβαια, ο πρωθυπουργός προτιμούσε να διαβάζει τον Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο αντί για την Κική Δημουλά, τότε ίσως κατανοούσε ότι η πραγματικότητα αποτυπώνεται στον στίχο: «Τόσα χρόνια μιλούσες/ κι η αλήθεια τρυπούσε τα λόγια σου/ τώρα σωπαίνεις / και το ψέμα βουίζει στη σιωπή σου». Και μπορεί να αντιδρούσε διαφορετικά αντί να περιμένει να φύγει από την επικαιρότητα το «Τσιτουρίδης γκέητ» για να λάβει και να ανακοινώσει τις αποφάσεις του. Δυστυχώς για τον ίδιο και τη Ν.Δ., το σκάνδαλο των ομολόγων θα συνεχιστεί και μετά το Πάσχα. Ο πραγματικός Γολγοθάς για την κυβέρνηση έρχεται μετά την Ανάσταση. Το μεταπασχαλινό πολιτικό τοπίο θα είναι εκρηκτικό. Νέα «βαρελότα» θα σκάσουν. Ας δούμε ποια είναι αυτά.

Πρώτον, το δυσμενές πολιτικό κλίμα για την κυβέρνηση θα επιταθεί. Οι αρνητικές δημοσκοπήσεις προβλέπεται να γίνουν περισσότερο μαύρες στις μετρήσεις που θα ακολουθήσουν και στις οποίες θα καταγράφεται, όπως πιθανολογείται από τους αναλυτές, η δυσαρέσκεια των πολιτών, όπως αυτή θα έχει μεταφερθεί από το κέντρο στην περιφέρεια, στη διάρκεια του ψησίματος του οβελία. Ήδη οι βουλευτές της επαρχίας έχουν στείλει στη Ρηγίλλης και στο Μαξίμου τα άσχημα μαντάτα των πρώτων ημερών της Μεγάλης Εβδομάδας. Το κλίμα δεν είναι απλώς βαρύ, είναι πολικό, ακόμη και μεταξύ των γαλάζιων οπαδών. Μια κυβέρνηση που έχει μάθει να πολιτεύεται με γνώμονα τις δημοσκοπήσεις, αλλά και να διαμορφώνει την κοινή γνώμη και συνακόλουθα την πολιτική αντιπαράθεση με βάση τα ευρήματά τους, δεν είναι και ό,τι καλύτερο.

Μέχρι τώρα το ψυχολογικό άλγος ως προς το εκλογικό αποτέλεσμα το είχε το ΠΑΣΟΚ. Τώρα οι ρόλοι αντιστρέφονται. Η αξιωματική αντιπολίτευση ανακτά την αυτοπεποίθησή της και η συμπολίτευση απογοητεύεται. Αν η ψαλίδα μεταξύ των δύο κομμάτων αρχίζει να κλείνει όχι μόνον ως προς την πρόθεση ψήφου, αλλά και ως προς την παράσταση νίκης, την καταλληλότητα διακυβέρνησης και τη δημοφιλία των δύο αρχηγών, τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα για την κυβέρνηση. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερο μειονέκτημα για ένα κόμμα από το να πνέει ούριος άνεμος στα πανιά του αντιπάλου τον τελευταίο -και προεκλογικό- χρόνο μιας τετραετίας.

Οι δημοσκοπήσεις που θα γίνουν αμέσως μετά το Πάσχα θα είναι το πρώτο «βαρελότο» και ίσως το πιο εκκωφαντικό, καθώς σ’ αυτές θα συμποσούνται και οι παρενέργειες από τα επόμενα «βαρελότα» στα οποία θα αναφερθούμε.

Δεύτερον, οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο με τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων θα συνεχιστούν. Οι πολλοί μικροί Πουαρό των Μέσων Ενημέρωσης και της αντιπολίτευσης ψάχνουν τα πάντα. Μάλιστα, και με το κλίμα που έχει διαμορφωθεί, βρίσκουν ολοένα και περισσότερες πόρτες ανοιχτές και αρκετούς που είναι πρόθυμοι να προσφέρουν «πληροφορίες και υλικό». Ιδιαίτερα η Χαρ. Τρικούπη, σύμφωνα με απόλυτα έγκυρες πληροφορίες, έχει επεξεργαστεί μια πολύ καλά σχεδιασμένη τακτική, προκειμένου να μη φύγει το θέμα από την επικαιρότητα ή τουλάχιστον να παραμείνει για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο μπορεί στη δημοσιότητα. Η στάγδην αποδόμηση είναι ό,τι χειρότερο για μια κυβέρνηση, καθώς την κρατά σε αιχμαλωσία διαρκείας και της στερεί τη δυνατότητα φυγής προς τα εμπρός, αφού δεν γνωρίζει αν οι τυχόν πρωτοβουλίες για έξοδο από την κρίση θα ναυαγήσουν σε νέες αποκαλύψεις. Πολλές φορές, η διαχείριση μιας κρίσης είναι χειρότερη και από αυτή καθαυτή την κρίση.

Το ευκταίο για την κυβέρνηση θα ήταν το πρόβλημα να περιορίζεται μόνο στα ασφαλιστικά ταμεία και να μην έχει επεκταθεί και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Πάντως, ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι ενδεχομένως να έχει υπάρξει «δομημένη συμπεριφορά» και πέραν των ταμείων. Νοσοκομεία, οργανισμοί, εταιρείες του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα βρίσκονται στο μικροσκόπιο. Στην πολιτική και δημοσιογραφική έρευνα, όσον αφορά τις αποκαλύψεις, θα πρέπει να προστεθεί η δικαστική και ιδιαίτερα αυτή που διεξάγει ο Γ. Ζορμπάς, το πόρισμα του οποίου αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Μάλιστα, το αποτέλεσμα της έρευνας Ζορμπά ενδεχομένως να ανοίξει τη βεντάλια των υπευθύνων και να δώσει επιχειρήματα και αποδείξεις σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι υπάρχει συνευθύνη του υπουργείου Οικονομίας και του υπουργείου Απασχόλησης.

Τρίτον, στο εσωτερικό της κυβέρνησης υπάρχει εμφύλιος πόλεμος τόσον για τους υπεύθυνους όσον και για το δέον γενέσθαι. Οι υπουργοί δεν λαμβάνουν διακριτές αποστάσεις μόνον από τον Σάββα Τσιτουρίδη, αλλά διαφωνούν και με τον χειρισμό της υπόθεσης από τον πρωθυπουργό. Δεν είναι, επίσης, τυχαίο ότι αρχίζουν να αναζωπυρώνονται παλιές διαφωνίες όσον αφορά το επικοινωνιακό επιτελείο, ενώ στις αντιθέσεις εμφιλοχωρούν και οι εκλογικές αντιπαλότητες. Ίδια και χειρότερη κατάσταση επικρατεί στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Δικαιολογημένα, η πλειονότητα των βουλευτών αισθάνεται απογοητευμένη και σε πολλές περιπτώσεις οργισμένη από τις εξελίξεις. Μη μετέχοντας στη διαχείριση των κρατικών υποθέσεων και νιώθοντας έντονη την πίεση της κομματικής βάσης, ζητά «να πέσουν κεφάλια». Σε ορισμένες περιπτώσεις η αγανάκτηση φιλτράρεται και από υποκειμενισμό. Η πίεση για αλλαγές και ανασχηματισμό γίνεται εντονότερη, καθώς πολλοί είναι αυτοί, ιδιαίτερα οι νέοι βουλευτές, που θα ήθελαν στις προσεχείς εκλογές να ζητούν την ψήφο έχοντας τον τίτλο του υπουργού ή του υφυπουργού.

Ο εμφύλιος δεν περιορίζεται όμως μεταξύ των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου και των βουλευτών της συμπολίτευσης. Διαχέεται σε ολόκληρο το κομματικό σώμα και στις τοπικές κοινωνίες. Είναι μια αλληλοτροφοδοτούμενη ένταση που μόνον κακά προοιωνίζεται για τη συνοχή της Ν.Δ. εν όψει μάλιστα εκλογών.

Τέταρτον, αμέσως μετά το Πάσχα στον χορό της αντιπαράθεσης αναμένεται να μπουν και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ εξαγγέλλουν απεργίες, δικαστικές προσφυγές, κατάθεση αγωγών και διεκδίκηση αποζημιώσεων. Το κοινωνικό κλίμα θα φορτιστεί, καθώς δίπλα στις πολιτικές καταγγελίες θα υπάρξουν και κοινωνικές κινητοποιήσεις. Η αυξανόμενη κοινωνική κινητικότητα όσον αφορά το ασφαλιστικό πρόβλημα θα έλθει να προστεθεί αθροιστικά στις πρόσφατες κινητοποιήσεις των φοιτητών και της πανεπιστημιακής κοινότητας, αλλά και ευρύτερα του κόσμου της εκπαίδευσης, καθώς είχε προϋπάρξει το φθινοπωρινό κίνημα των δασκάλων.

Το κοινωνικό «βαρελότο», ακόμη κι αν έχει πολιτική υποκίνηση, μπορεί να έχει ευρύτερες παρενέργειες, καθώς σ’ αυτό περιλαμβάνεται και η διάχυτη δυσαρέσκεια που πυροδοτεί η οικονομική δυσπραγία. Όταν εμφανίζονται ρωγμές στην κοινωνική και εργασιακή ειρήνη, συνωθούνται πολλές δυνάμεις για να εκφραστούν. Όσο υπήρχε πολιτική κυριαρχία της κυβέρνησης και η αίσθηση επανεκλογής της ήταν εδραία, οι κοινωνικές αντιδράσεις ήταν σε «καταστολή». Όταν ξεσπά πολιτική θύελλα και αμφισβητείται η ηγεμονία της κυβερνητικής εξουσίας, τότε οι ρηγματώσεις στο κοινωνικό σώμα διευρύνονται και ο πάσα -και για οτιδήποτε- πικραμένος βρίσκει ευκαιρία να εκφράσει το παράπονο και τη δυσαρέσκειά του. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη ζημιά που επέφερε το «Τσιτουρίδης γκέητ» στην κυβέρνηση. Έδωσε τη δυνατότητα στην πολιτική αντιπολίτευση να σηκώσει κεφάλι και στην κοινωνική δυσαρέσκεια να εκφραστεί.

Πέμπτον, συναφές με το κοινωνικό «βαρελότο» είναι και το οικονομικό. Αμέσως μετά το Πάσχα, αναμένεται να υπάρξει οικονομική και δημοσιονομική στενότης. Θα πρέπει από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο να καταβληθούν οι αυξήσεις της εισοδηματικής πολιτικής και τα αναδρομικά σε δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους. Να επιστραφεί ο ΛΑΦΚΑ, να δοθούν επιδόματα σε στρατιωτικούς, εκπαιδευτικούς, στα σώματα ασφαλείας, στους πολιτικούς συνταξιούχους, στους άνεργους κ.ά. Και όλα αυτά πρέπει να γίνουν όταν το πρώτο δίμηνο του 2007 υπάρχει σημαντική αύξηση των κρατικών δαπανών.

Η απόκλιση στις δαπάνες είναι σημαντική -ξεπερνά το 10%, ενώ στόχος ήταν το 5,8%- και δεν ισοσκελίζεται από τα αυξημένα έσοδα που παρουσιάζει προσώρας ο προϋπολογισμός. Οι υποσχέσεις που έχουν δοθεί είναι πολλές και οι προσδοκίες μεγάλες. Εάν δεν τηρηθούν, μπορεί στο κοινωνικό «βαρελότο» να προστεθεί κι άλλη εκρηκτική γόμωση. Ενδεχομένως και για τον «φόβο των Ιουδαίων» (να μην παρουσιαστεί δηλαδή διεύρυνση της κοινωνικής δυσαρέσκειας) να υπάρξουν δημοσιονομικές υπερβάσεις. Εδώ προστίθεται ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα, ένα ακόμα «βαρελότο».

Έκτον, η χώρα βρίσκεται σε καθεστώς κοινοτικής επιτήρησης. Η κυβέρνηση ήλπιζε και ελπίζει να βγει από αυτή το αργότερο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Περιμένει μάλιστα το αμέσως προσεχές διάστημα το «πράσινο φως» από την Κομισιόν για να προπαγανδίσει την άρση. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι με το κλίμα που διαμορφώνεται μπορεί να υπάρξουν τώρα πρόσθετα εμπόδια για να επιτευχθεί ο στόχος.

Ο πρωθυπουργός και το οικονομικό επιτελείο έχουν υποσχεθεί ότι την επόμενη τετραετία θα λύσουν το ασφαλιστικό. Τώρα τα συνδικάτα βροντοφωνάζουν «αν δεν δώσετε πίσω τα κλεμμένα από τα ταμεία, ξεχάστε τον διάλογο για το ασφαλιστικό». Οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν ότι ο επίτροπος Αλμούνια ίσως ζητήσει πρόσθετες εγγυήσεις, ενώ δεν αποκλείεται η γραφειοκρατία των Βρυξελλών να γίνει πιο επιφυλακτική ως προς την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων της χώρας. Η αναπτυσσόμενη φιλολογία ότι ο τρόπος διαχείρισης των αποθεματικών των ταμείων -πλην των άλλων- υπηρετούσε και τη δημιουργική λογιστική ίσως διεγείρει τα αντανακλαστικά της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας για ενδελεχή έρευνα. Τυχόν ευρήματα δημιουργικής λογιστικής, σε συνδυασμό με αμφισβήτηση της επίλυσης του ασφαλιστικού και της δημοσιονομικής σταθερότητας, δεν αποκλείεται να αφαιρέσουν το πολιτικό πλεονέκτημα της κυβέρνησης σχετικά με την άρση της επιτήρησης σε χρόνο που αυτή επιθυμούσε.

Το έβδομο «βαρελότο» το κρατά στα χέρια του ο Κ. Καραμανλής. Αν θα σκάσει και τι θόρυβο θα κάνει εξαρτάται από τις πρωτοβουλίες που θα πάρει το επόμενο εικοσαήμερο. Προσώρας έχει «καεί» το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού όσον αφορά τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών. Η απόφασή του είναι τώρα οριστική: κάλπες δεν μπορούν να στηθούν πριν από τον Οκτώβριο. Μάλιστα, θεωρεί ότι οι εξελίξεις σπρώχνουν αναγκαστικά τις εκλογές προς το τέλος της τετραετίας.

Η μόνη πολιτική πρωτοβουλία για να ανορθώσει το κύρος της κυβέρνησης, να διασφαλίσει τη συνοχή της και να επιταχύνει το κυβερνητικό έργο είναι να την αναδομήσει. Αυτό σχεδιάζει να το πράξει στα τέλη Απριλίου, αρχές Μαΐου και αφού προηγουμένως κατακαθίσει ο κουρνιαχτός από το σκάνδαλο των ομολόγων.

Αν, όμως, συνεχίσει απλώς να περιμένει τα πορίσματα των ερευνών και να υπάρξει κόπωση στο εκλογικό σώμα όσον αφορά τις αποκαλύψεις, δίνει το πλεονέκτημα στην αντιπολίτευση, η οποία μπορεί να κρατά στη φαρέτρα της όπλα προκειμένου να συνεχίζεται η αποδόμηση της κυβέρνησης και να φρενάρει με αυτό τον τρόπο και τον ανασχηματισμό.

Μέχρι, όμως, να σκάσουν αυτά τα «βαρελότα», ας αφεθούμε στη μαγεία των χαλκουνιών το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής...